Bp Arkadiusz Trochanowski o wizycie ad limina

O doświadczeniach związanych z zakończoną niedawno wizytą ad limina, o spotkaniu z papieżem Franciszkiem, o problemach i wyzwaniach, przed jakimi stoi Kościół Greckokatolicki w Polsce – mówi bp Arkadiusz Trochanowski, nowy biskup utworzonej przed rokiem Eparchii Olsztyńsko – Gdańskiej Kościoła Greckokatolickiego. Hierarchowie greckokatoliccy uczestniczyli w wizycie ad limina Apostolorum w trzeciej grupie biskupów z Polski.

Publikujemy treść rozmowy:

Ks. Igor Hubacz: Czym była dla Księdza Biskupa wizyta ad limina Apostolorum?

– Była to nie tylko moja pierwsza wizyta ad limina ale też wizyta, której doświadczyłem bardzo szybko, bo niecały rok po utworzeniu Eparchii Olsztyńsko-Gdańskiej oraz święceniach biskupich. ( Chirotonia biskupia bp. Trochanowskiego oraz ingres do katedry w Olsztynie miały miejsce 23 stycznia 2021 r., przyp. red.) Była to dla mnie przede wszystkim nauka, możliwość zapoznania się z mechanizmami funkcjonowania instytucji Kościoła. Niezwykle istotna okazała się możliwość wspólnego przeżywania Eucharystii w gronie biskupów. Rozmawialiśmy też o wielu tematach, które są ważne dla całego Kościoła, w tym dla naszego Kościoła Greckokatolickiego w Polsce. Były to m.in. tematy dotyczące rodziny – próbowaliśmy znaleźć odpowiedzi na pytania, jak odbudować autorytet rodziny, jak dotrzeć nowym językiem do młodego pokolenia, któremu coraz trudniej odnaleźć się w Cerkwi i które co raz bardziej ulega procesom sekularyzacji. Zastanawialiśmy się też, jak nowym językiem przekazywać wartości ewangeliczne i jak katechizować młodych ludzi.

Rozmawialiśmy o sposobach korzystania z mediów, o ich roli, która jest niezwykle istotna w dzisiejszym procesie ewangelizacyjnym czy w realizowaniu naszych programów duszpasterskich. Pokazaliśmy się pod tym względem z dobrej strony, gdyż każdej niedzieli na kanale TVP Historia transmitowana jest Boska Liturgia z jednej ze świątyń greckokatolickich w Polsce. Każda Eparchia posiada swą stronę internetową, gdzie zawsze są umieszczane informacje z życia eparchii. Jesteśmy obecni na Facebooku czy Twitterze, wydajemy wspólnie miesięcznik „Błahowist”, jesteśmy obecni również w mediach lokalnych. Zostało to zauważone i docenione.

Podzieliliśmy się również pozytywnym doświadczeniem żonatego duchowieństwa naszego Kościoła, co spotkało się z dużym zainteresowaniem oraz życzliwością. Wszystkie te spotkania i rozmowy pokazały mi, jak ważna jest wymiana poglądów i dzielenie się doświadczeniem przez różnych biskupów.

Ks. IH: Jak wyglądała audiencja z papieżem Franciszkiem?

– Samo spotkanie z papieżem Franciszkiem było wyjątkowe. Nie było to spotkanie indywidualne lecz spotkanie wszystkich razem, spotkanie synodalne, na którym papież słuchał biskupów, zadawał pytania w duchu braterstwa. Faktycznie były to pytania bardzo różne, dotyczące duszpasterstwa i drogi, którą ma podążać Kościół. Papież słuchał i dzielił się swoimi doświadczeniami i spostrzeżeniami.

Ks. IH: O czym mówili hierarchowie greckokatoliccy z papieżem?

– Wyraziliśmy wdzięczność za możliwość utworzenia w Polsce eparchii Olsztyńsko-Gdańskiej czyli trzeciej eparchii greckokatolickiej w Polsce. Dziękowaliśmy też biskupom Kościoła rzymskokatolickiego, którzy podtrzymali inicjatywę większego udziału naszego Kościoła w mediach w Polsce. Mówiliśmy o wyzwaniach duszpasterskich, które stoją przed naszym Kościołem w mieście Warszawa. Obecnie przebywa tam ogromna ilość imigrantów z Ukrainy. Niestety nie posiadamy żadnego terenu, na którym moglibyśmy rozpocząć budowę świątyni. To kwestia bardzo trudna ale też bardzo ważna. W Warszawie znajduje się świątynia Ojców Bazylianów lecz jest to cerkiew klasztorna, która nie pełni roli konkatedry Metropolity Przemysko-Warszawskiego.

Jeśli chodzi o sugestie względem eparchii Olsztyńsko-Gdańskiej to wszędzie byliśmy serdecznie przyjmowani i słyszeliśmy, byśmy spokojnie się rozwijali i szli naprzód. Usłyszałem też wiele słów doceniających to, że intensywnie działamy duszpastersko, że jesteśmy szczególnym miejscem świadectwa wiary. Podkreślono, że Kościół potrzebuje dziś małych, żywych wspólnot, które dzielą się swą wiarą z innymi i trwają mimo trudności, a takimi właśnie wspólnotami są nasze parafie greckokatolickie.

Była też okazja do bliższego poznania biskupów, możliwość wymiany poglądów, doświadczeń. Oceniam to bardzo pozytywnie. Widoczna była wśród nas wzajemna otwartość na nasze wspólnoty.

Ks. IH: Jaki był największy sukces tej wizyty? A jakich największych wyzwaniach i problemach była mowa?

– Sukcesem jest bez wątpienia pozytywne ustosunkowanie się Trybunału Sygnatury Apostolskiej do utworzenia osobnego Trybunału Kościelnego dla Metropolii Kościoła Greckokatolickiego w Polsce. Największe wyzwanie to odbudowanie wspólnoty, która została bardzo naruszona poprzez pandemię. Problemem nie tylko naszym lecz całego Kościoła jest brak powołań. Był to temat często poruszany i mający związek z kryzysem rodzinnym. Jeśli zbudujemy trwałe i silne rodziny to w nich zrodzą się również powołania.

Ks. IH: Po zakończeniu wizyty ad limina biskupi greckokatoliccy pozostali jeszcze kilka dni w Rzymie. Czy był to czas odpoczynku czy może innych spotkań?

– W tym czasie wzięliśmy udział w rozpoczęciu nowego roku akademickiego w Ukraińskim Kolegium św. Jozafata. Studiują tam studenci z całego świata. Obecnie przebywa ich tam 46. Boskiej Liturgii na rozpoczęcie nowego roku akademickiego przewodniczył abp Popowicz i on również wygłosił homilię. Ponadto odwiedziliśmy Asyż, gdzie modliliśmy się przy grobach św. Franciszka i św. Klary, a także przy grobie św. Carlo Acutisa. W niedzielę uczestniczyliśmy w Liturgii w Cerkwi Ojców Bazylianów w Rzymie. Tam też mieliśmy możliwość porozmawiania oraz podzielenia się doświadczeniami na temat procesów migracyjnych. Odwiedziliśmy również siedzibę Egzarchatu Greckokatolickiego we Włoszech, tam przyjął nas Egzarcha Bp Dionizy Lachowicz OSBM.

Ks. IH: Zgodnie z Kodeksem Kanonów Kościołów Wschodnich jednym z obowiązków Metropolity jest zwoływanie Synodu Metropolitalnego. Do czasu stworzenia trzeciej eparchii w Polsce nie było to możliwe, ponieważ zgodnie z definicją potrzebnych jest trzech urzędujących biskupów. Obecnie pojawiła się taka możliwość. Czy są plany zwołania takiego Synodu i co on może wnieść w życie Kościoła Greckokatolickiego w Polsce?

– Dekretem Metropolity Przemysko-Warszawskiego został zwołany Synod Metropolitalny, który odbędzie się w Listopadzie w Przemyślu. Będzie to możliwość skoordynowania działań wszystkich trzech eparchii, powołania różnych komisji oraz grup o randze metropolitalnej, które działałyby wspólnie. Będziemy starali się wyznaczyć nowe zadania dla jak najlepszego wyrażenia naszego duszpasterstwa.