Katowice: spektakl o męczeństwie błogosławionego ks. Jana Machy

W Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach odbyła się prapremiera spektaklu „Oliwny balsam. Męczeństwo ks. Jana Machy”. Przedstawienie wpisało się w uroczystości beatyfikacyjne ks. Jana Machy, wyniesionego na ołtarze 20 listopada br.

Przedstawione na scenie wydarzenia to ostatnie godziny osadzonych w katowickim więzieniu ks. Jana Machy ( w tej roli Dawid Ściupidro) i jego dwóch towarzyszy Leona Rydrycha (Bartosz Błaszczyński) i Joachima Gurtlera (Michał Piotrowski), relacjonowane przez ks. Joachima Beslera (Mirosław Książek), któremu w lipcu 1942 r., decyzją lokalnych władz kościelnych, powierzono obowiązki więziennego kapelana.

Główny bohater w scenach dramatu, mówi o swej gotowości na śmierć, która jest częścią Boskiego planu. Te uczucia są podstawą spokojnego przyjęcia przez niego wyroku. Stąd ksiądz czerpie siłę i spokój, którymi dzieli się ze współoskarżonymi, w których wola życia i lęk przed śmiercią są bardzo silne. Ale kontakt z ks. Machą przynosi im ukojenie, jak oliwny balsam.

Oddziaływanie księdza-skazańca powoduje, że później moment śmierci mężczyzn nie wydaje się już tak tragiczny i ostateczny. Gestapowskie więzienie staje się przedsionkiem raju, w którym można przygotować się na spotkanie z Bogiem. Jest to sztuka o wybaczeniu, miłości i poszanowaniu człowieka, jaki by nie był, i niezależnie od okoliczności.

Oprócz zawodowych aktorów na scenie w epizodycznych rolach strażników więziennych pojawili się klerycy Śląskiego Seminarium w Katowicach. Istotnym elementem spektaklu są pieśni liturgiczne wykonywane przez scholę Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Częstochowskiej, którego klerycy wystąpili też w scenach zbiorowych. A niejako klamrą spinającą spektakl są pieśni w interpretacji o. Rafała Kobylińskiego. Jedną z pieśni do słów wiersza „Sierpniowa modlitwa” Tadeusza Szymy skomponował ks. Marek Cisowski, który jest również autorem muzyki do całego spektaklu. Reżyserii podjął się Marian Florek.

W dniu prapremiery, 23 listopada, wśród widzów Teatru Śląskiego był abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki, który określił przedstawienie jako medytację. I dodał, że m.in. tym przedstawieniem bł. ks. Jan Macha wkroczył na teren kultury. Na sali teatralnej była obecna rodzina błogosławionego kapłana.

Kontemplacyjny charakter dramatu, autorstwa Marii Nowakowskiej-Majcher (scenariusz), został doceniony przez widzów gromkimi oklaskami.

Spektakl powstał dzięki zaangażowaniu Stowarzyszenia Wspólnota Gaude Mater z Częstochowy, Kurii Metropolitalnej w Katowicach i Teatru Śląskiego w Katowicach. Został dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury.