Adwentowy dzień skupienia diakonów stałych na Jasnej Górze

Adwentowy dzień skupienia przeżywają na Jasnej Górze diakoni stali, którzy obecni są w życiu Kościoła w Polsce od 13 lat. Przyjmując pierwszy stopień święceń, diakoni stali wchodzą do stanu duchownego, pomagają w pracy duszpasterskiej, ale żyją w świecie, mają najczęściej rodziny, wykonują swój zawód.

W Polsce posługuje ponad 50 diakonów stałych, opiekę nad nimi sprawuje bp Rudolf Pierskała, który przewodniczył dziś Mszy św. w Kaplicy Matki Bożej.

Bp Pierskała przypomniał, że diakonat stały znany jest w Kościele od czasów apostolskich, a obecnie przywracany.
– To jest powołanie kościelne, także i dzisiaj. Dobrze wiemy ile jest biedy, ilu jest ubogich, bezdomnych, samotnych, chorych, w podeszłym wieku i diakoni mają ogromne pole do działania zwłaszcza na płaszczyźnie charytatywnej. Ich zasadnicze powołanie, to jest posługa charytatywna – wyjaśniał bp Pierskała.

– To powołanie potrzebne, ale też oczekujące swojego odkrycia – mówi Waldemar Rozynkowski z diec. toruńskiej, który był szóstym diakonem stałym Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Na co dzień jest mężem i ojcem, profesorem Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika. Zwrócił uwagę na ogromne bogactwo obecności diakonów stałych w przeróżnych miejscach – od parafii poprzez funkcje diecezjalne, także miejsca pracy, bowiem, jak zaznaczył, zdecydowana większość diakonów stałych pracuje w swoich zawodach.

Diakoni stali mogą udzielać sakramentu chrztu, rozdzielać Komunię świętą, błogosławić związkom małżeńskim, głosić kazania podczas Mszy, przewodniczyć obrzędom żałobnym i pogrzebowym; prowadzić nabożeństwa. Nie mogą natomiast sprawować Eucharystii oraz spowiadać. Bardzo często posługują we wspólnotach i ruchach religijnych jako moderatorzy, prowadzą kursy przedmałżeńskie.

Diakonem stałym może być mężczyzna żonaty lub kawaler. W przypadku tego ostatniego zostaje on już do końca życia celibatariuszem zgodnie z zasadą, że nie ma ślubu kościelnego po święceniach. Diakon stały, który przyjmuje święcenia, wchodzi do stanu duchownego i jest inkardynowany do danej diecezji, jak każdy kapłan.

W ciągu trzyletniego okresu przygotowawczego kandydaci na diakonów stałych pogłębiają swoją duchowość, uczą się m.in. głoszenia kazań i śpiewu kościelnego. Podczas święceń diakonatu, których udziela im biskup przez nałożenie rąk na ich głowy, ślubują posłuszeństwo ordynariuszowi swojej diecezji i jego następcom. Zobowiązani są również, tak jak inne osoby duchowne, do codziennego odmawiania modlitwy brewiarzowej.

Według prawa kanonicznego kandydat do diakonatu stałego – mężczyzna nieżonaty i zobowiązujący się do celibatu – może przystąpić do święceń po ukończeniu 25. roku życia. Kandydat związany małżeństwem musi mieć ukończonych 35 lat i posiadać pisemną zgodę żony. Episkopaty danego kraju mogą wydać zarządzenie o podwyższeniu wieku kandydatów do diakonatu. Prawo kanoniczne nie wyznacza górnej granicy święceń. Zazwyczaj konferencje biskupie ustalają ten wiek na 50 lat dla mężczyzny, który całkowicie poświęca się posłudze diakonackiej oraz 55 lat dla tego, który oprócz diakonatu pracuje zawodowo.

Historia diakonatu stałego sięga czasów apostolskich. W Liście do Filipian (Flp 1,1) Paweł Apostoł wymienia diakona obok biskupa. Diakon pełnił funkcje liturgiczne, nauczycielskie i charytatywne w Kościele i w związku z tym musiał posiadać określone kwalifikacje moralne, które św. Paweł wymienia w Pierwszym Liście do Tymoteusza (1 Tym 3,1-13). Również pisma Ojców Kościoła potwierdzają od początku hierarchiczną strukturę Kościoła, łącznie z urzędem diakonatu.

Diakonat stały jest i dziś integralną częścią Kościoła katolickiego na wszystkich kontynentach i odgrywa w nich znaczącą rolę, szczególnie w Ameryce Północnej i Europie Zachodniej.

W Polsce diakoni stali posługują w 13 diecezjach, w kolejnych kandydaci przygotowują się do święceń.