Kielce: trwają obchody 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego

Wystawy, koncerty, projekcje, Msza św. w bazylice, spotkania w miejscach pamięci – tak w Kiecach wyglądają trwające już obchody 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. Na kieleckim Rynku zostały udostępnione dwie wystawy plenerowe przypominające wydarzenia w Kielcach i regionie, przygotowane przez Archiwum Państwowe oraz Muzeum Historii Kielc.

W piątek 10 grudnia w Wojewódzkim Domu Kultury odbył się koncert „Kolejka po wolność”, transmitowany na stornie internetowej Polskiego Radia Kielce. Publiczność usłyszała utwory m.in. Jacka Kaczmarskiego, Przemysława Gintrowskiego, Jana Krzysztofa Kelusa. Zabrzmiały utwory Ernesta Brylla, Jonasza Kofty, Adama Asnyka czy Romana Kołakowskiego, były „Mury”, ale też „Modlitwa o wschodzie słońca”, „Psalm stojących w kolejce” oraz „Ojczyzno ma”. Po koncercie w WDK otwarto wystawę przygotowaną przez Bibliotekę Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, na bazie materiałów archiwalnych i publikacji ze zbiorów Biblioteki UJK w Kielcach oraz z archiwum zarządu Regionu Świętokrzyskiego NSZZ „Solidarność”. Wystawa będzie dostępna do 21 grudnia.

Wystawę można także będzie oglądać od 13 grudnia w „Przystanku Historia” IPN. O godz. 11 pracownicy kieleckiej delegatury IPN zaprezentują tam referaty na temat przebiegu stanu wojennego w Kielcach i w regionie. Wykłady, dotyczące także m.in. udziału ludzi Kościoła w wydarzeniach, wygłoszą dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki – „Stan wojenny 1981 – 1983 r. Czas represji, walki i oporu” oraz dr Marzena Grosicka „Stan wojenny w regionie świętokrzyskim – wybrane zagadnienia”.

Z kolei udostępniona wówczas ekspozycja „586 dni stanu wojennego” upamiętnia osobiste dramaty ofiar, indywidualne akty sprzeciwu Polaków, ale też różnorodność postaw podzielonego społeczeństwa. Obrazy z więzień, posiedzeń sądów doraźnych i pogrzebów przeplatają się z wielką polityką – spektakularnymi operacjami wojskowo-milicyjnymi, masowymi demonstracjami opozycji, walkami ulicznymi – jak również scenami życia codziennego. Jednym z wątków wystawy są też reakcje podzielonego żelazną kurtyną świata na dramatyczne wydarzenia w Polsce.

W tym samym dniu – 13 grudnia, o godz. 18. w bazylice katedralnej odbędzie się Msza święta w intencji ofiar stanu wojennego, pod przewodnictwem bp. Jana Piotrowskiego, a po niej na Placu Najświętszej Maryi Panny zostanie odsłonięta tablica upamiętniająca Stanisława Raka. 31 sierpnia 1982 r., w rocznicę powstania Solidarności, ZOMO zaatakowało wychodzących z katedry kieleckiej ludzi, wielu pobito. Jedną z nich był Stanisław Rak, zegarmistrz kielecki, który miał wtedy 38 lat. Nie udało się uratować jego życia.
Z kolei we wtorek (14 grudnia) w Kinie Fenomen w Kielcach odbędzie się projekcja filmu „Żeby nie było śladów” o śmierci Grzegorza Przemyka, maturzysty zamordowanego przez milicjantów. Wejściówki na film można odebrać w „Przystanku Historia” IPN oraz w siedzibie Radia Kielce.