Stolica Apostolska 2021 – najważniejsze wydarzenia

Publikujemy kalendarium najważniejszych wydarzeń 2021 roku w Stolicy Apostolskiej i w Watykanie.

STYCZEŃ

Papież postanowił, że także kobiety będą mogły przyjmować posługę lektoratu i akolitatu. Wynika to z opublikowanego 11 stycznia listu apostolskiego w formie motu proprio „Spiritus Domini”. Franciszek zmienił brzmienie kan. 230 § 1 Kodeks Prawa Kanonicznego. Brzmi on obecnie następująco: „Osoby świeckie, posiadające wiek i przymioty ustalone zarządzeniem Konferencji Episkopatu, mogą być na stałe przyjęte, przepisanym obrzędem liturgicznym, do posługi lektoratu i akolitatu, udzielenie jednak tych posług nie daje im prawa do utrzymania czy wynagrodzenia ze strony Kościoła”. W liście do prefekta Kongregacji Nauki Wiary Franciszek podkreślił, że posługi te wynikają z przyjętych sakramentów chrztu i bierzmowania i należy je odróżnić od sakramentu święceń, którego Kościół nie może udzielać kobietom. Zaznaczył, że „decyzja o udzielaniu także kobietom posług lektoratu i akolitatu, które pociągają za sobą pewną stabilność, publiczne uznanie i mandat biskupa, czyni bardziej skutecznym w Kościele udział wszystkich w dziele ewangelizacji”.

LUTY

Franciszek zarządził wpisanie do Ogólnego Kalendarza Rzymskiego wspomnienia dowolnego trojga świętych – doktorów Kościoła. Są to: Grzegorz z Nareku (950-1005), mnich, mistyk, jeden z największych poetów i uczonych ormiańskich – 27 lutego, Jan z Ávili (1500-1569), kapłan i autor wybitnych dzieł o doskonaleniu duchowym – 10 maja oraz Hildegarda z Bingen (1098-1179), opatka benedyktyńska, kompozytorka, autorka licznych dzieł z różnych dziedzin, m.in. medycyny naturalnej – 17 września. Z kolei 29 lipca będzie w Ogólnym Kalendarzu Rzymskim wspomnieniem świętych: Marty, Marii i Łazarza – rodzeństwa, przyjaciół Jezusa, które gościło Go w swoim domu.

Franciszek zmienił niektóre przepisy dotyczące spraw karnych w Państwie Watykańskim. Zwiększył możliwość obniżenia kary wobec skazanego, który w czasie jej odsiadywania zachowywał się „w sposób zakładający skruchę” oraz pozytywnie wykorzystał program resocjalizacji. Wprowadził możliwość włączenia się osoby skazanej w prace społecznie użyteczne, mając na uwadze usunięcie lub złagodzenie skutków popełnionego przez nią przestępstwa oraz uwzględniając możliwość poprawy i zadośćuczynienia za wyrządzone zło. Zniósł proces zaoczny i zwiększył rolę promotora sprawiedliwości, który będzie wspierał sąd w trzech instancjach procesu.

MARZEC

Kongregacja Nauki Wiary potwierdziła, że „Kościół nie ma ani nie może mieć władzy błogosławienia związków osób tej samej płci”. W odpowiedzi na wątpliwości napływające z Kościołów lokalnych dykasteria przypomniała, że błogosławieństwa należą do tzw. sakramentaliów i można ich udzielać jedynie wobec tych rzeczywistości, które są skierowane na służenie planom Boga, są zgodne z istotą błogosławieństwa udzielanego przez Kościół. „Z tego powodu nie jest dozwolone udzielanie błogosławieństwa związkom, także stałym związkom partnerskim, które zakładają praktykowanie seksualności poza małżeństwem (czyli poza nierozerwalnym związkiem mężczyzny i kobiety, który sam w sobie jest otwarty na przekazywanie życia), jak to ma miejsce w przypadku związków między osobami tej samej płci” – tłumaczy nota Kongregacji. Podkreśla, że błogosławieństwo takie stanowiłoby analogię do błogosławieństwa zaślubin mężczyzny i kobiety w sakramencie małżeństwa, natomiast „nie istnieje żadna podstawa do porównywania czy zakładania analogii, nawet dalekiej, między związkami homoseksualnymi a planem Bożym dotyczącym małżeństwa i rodziny”. Zaznaczono, że odmowa błogosławieństwa par homoseksualnych nie jest przejawem dyskryminacji, lecz przypomnieniem prawdy obrządku liturgicznego i tego, co głęboko odpowiada istocie sakramentaliów, tak jak je rozumie Kościół.

Papież Franciszek 19 marca zainagurował Rok Rodziny „Amoris Laetitia – radość miłości”. Przeżywany czas ma służyć pogłębionej refleksji nad ewangeliczną wizją rodziny oraz wartością ludzkiego życia. Rok ten, poświęcony rodzinie, trwać będzie do czerwca 2022 r.

Papież ogłosił list apostolski „Candor lucis aeternae” z okazji 700. rocznicy śmierci Dantego. Franciszek zaznaczył, że ten największy poeta włoski i chrześcijański, autor „Boskiej Komedii” – świętego poematu, „nad którym niebo z ziemią pracowało” – „potrafił znacznie lepiej niż wielu innych, poprzez piękno poezji, wyrazić głębię tajemnicy Boga i miłości”. Umiał też dogłębnie odczytać ludzkie serce i w każdym, nawet w postaciach najbardziej nikczemnych i niepokojących, dostrzec zarzewie pragnienia osiągnięcia pewnego szczęścia, pełni życia. Stał się w ten sposób „interpretatorem pragnienia każdego człowieka, by kontynuować podróż aż do osiągnięcia ostatecznego celu, aż do odnalezienia prawdy, odpowiedzi na pytanie o sens istnienia, aż do chwili, gdy – jak mawiał już św. Augustyn – nasze serce znajdzie spoczynek i pokój w Bogu”.

KWIECIEŃ

Papież wezwał światowe instytucje finansowe do budowania globalnej solidarności w procesie wychodzenia z pandemii COVID-19. Zaapelował o to w przesłaniu skierowanym do uczestników wiosennych spotkań Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Przestrzegł, że „pojęcie ożywienia gospodarczego nie może sprowadzać się do powrotu do nierównego i niezrównoważonego modelu życia gospodarczego i społecznego, w którym niewielka mniejszość światowej populacji posiada połowę jej bogactwa”. Wezwał do opracowania nowych i twórczych form uczestnictwa społecznego, politycznego i ekonomicznego, wrażliwych na głos ubogich. Wskazał na konieczność opracowania globalnego planu odbudowy na rzecz wspierania integralnego rozwoju ludzkiego wszystkich narodów. „Oznacza to koniecznie przyznanie krajom biedniejszym i mniej rozwiniętym skutecznego udziału w podejmowaniu decyzji i ułatwienie dostępu do rynku międzynarodowego. Duch globalnej solidarności wymaga również co najmniej znacznego zmniejszenia zadłużenia krajów najuboższych, które pogłębiło się w wyniku pandemii. Uwolnienie od ciężaru zadłużenia tak wielu krajów i społeczności jest dziś gestem głęboko ludzkim, który może pomóc ludziom w rozwoju, w dostępie do szczepionek, zdrowia, edukacji i miejsc pracy” – stwierdził Franciszek. Przypomniał, że celem i zadaniem całego życia gospodarczego powinno być powszechne dobro wspólne, na którego rzecz powinny działać rynki.

Papież zaostrzył kryteria transparencji kierownictwa i zarządu instytucji watykańskich. Osoby zatrudnione lub mające być zatrudnione na stanowiskach kierowniczych, pełniące funkcje administracyjne, kontrolne i nadzorcze, muszą w chwili mianowania oraz co dwa lata deklarować, że są wolne od śledztw, wyroków skazujących za terroryzm, pranie pieniędzy lub unikanie płacenia podatków; nie mogą korzystać z rajów podatkowych ani inwestować w firmy działające sprzecznie z nauką Kościoła. Żaden z pracowników nie może też otrzymywać prezentów o wartości powyżej 40 euro. Takie postanowienia zawarte są w liście apostolskim motu proprio, dotyczącym zarządzania finansami publicznymi.

Franciszek poszerzył kompetencje Trybunału Państwa Watykańskiego. Od tej pory również kardynałowie i biskupi będą za zgodą papieża sądzeni przez ten sąd w sprawach karnych podlegających jego kompetencji. Dotychczas sprawy kardynałów i biskupów rozpatrywał Sąd Kasacyjny Państwa Watykańskiego. Nadal papieżowi zastrzeżone są sprawy kardynałów i biskupów dotyczące spraw duchowych i związanych z duchowymi, przekroczenie ustaw kościelnych oraz wszystkie inne, w których w grę wchodzi grzech.

MAJ

Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wprowadziła nowe wezwania w Litanii do św. Józefa. Są to: Opiekun Odkupiciela, Sługa Chrystusa, Sługa zbawienia, Podpora w trudnościach, Patron wygnańców, Patron cierpiących, Patron ubogich. Ich brzmienie w języku polskim Konferencja Episkopatu Polski zatwierdziła 12 czerwca.

Papież ustanowił świecką posługę katechety. W liście apostolskim „Antiquum ministerium” wyjaśnił, że ta decyzja wiąże się z naglącą potrzebą ewangelizacji we współczesnym świecie. Tłumaczy, że włączenie świeckich w dzieło przekazywania wiary przez katechezę wypływa z istoty ich powołania na mocy chrztu świętego i innych sakramentów pogłębiających więź ze wspólnotą uczniów Chrystusa. Dodał, że świecka posługa katechetyczna jest szczególnym wyrazem misyjnego zaangażowania właściwego każdemu ochrzczonemu i powinna być realizowana w formie całkowicie świeckiej, bez popadania w jakiekolwiek pokusy klerykalizacji. Zaznacza, że katecheci powinni być mężczyznami i kobietami głębokiej wiary oraz ludzkiej dojrzałości. Trzeba, aby aktywnie uczestniczyli w życiu wspólnoty chrześcijańskiej oraz byli ludźmi zdolnymi do gościnności, wielkoduszności i życia w braterskiej komunii. Należy zadbać o ich formację pod względem biblijnym, teologicznym, duszpasterskim i pedagogicznym, a także oczekiwać od nich, że podejmą współpracę z kapłanami i diakonami oraz będą napełnieni prawdziwym dynamizmem i entuzjazmem apostolskim. Liturgiczny obrzęd ustanowienia katechety ogłosiła w grudniu Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Przy okazji uściśliła, że zadaniem katechetów będą m.in. przewodzenie modlitwie wspólnotowej, a w szczególności „niedzielnej liturgii pod nieobecność kapłana czy diakona”, posługa chorym, przewodzenie obrzędom pogrzebowym, formacja innych katechetów, koordynacja inicjatyw duszpasterskich, pomoc ubogim. Odróżniła też rolę katechety od pracy nauczyciela religii.

Dykasteria ds. Świeckich, Rodziny i Życia opublikowała wskazania duszpasterskie dotyczące obchodów Światowych Dni Młodzieży w diecezjach. Wcześniej papież Franciszek postanowił, by datę diecezjalnych obchodów ŚDM przenieść z Niedzieli Palmowej na Uroczystość Chrystusa Króla. Nowe wskazania zachęcają, by diecezjalne obchody ŚDM wpisać w szerszy kontekst całorocznej pracy z młodzieżą, a nie czynić z nich oderwane wydarzenie, które nie prowadzi młodych ludzi do budowania bliższych więzi z lokalną wspólnotą Kościoła, w której żyją. Dokument zwraca też uwagę, że nowe zaangażowanie włożone w promowanie tego wydarzenia może być szansą na ożywienie całej miejscowej wspólnoty, nie tylko ludzi młodych, a także okazją do spotkania z tymi młodymi osobami, które z różnych względów pozostawały dotychczas daleko od Kościoła. Autorzy dokumentu nalegają na to, by Niedziela Chrystusa Króla była dniem modlitwy całego Kościoła lokalnego w intencji młodzieży i stojących przed nią wyzwań.

Papieski list z okazji 800. rocznicy śmierci św. Dominika (1170-1221). Franciszek nazwał założyciela dominikanów „kaznodzieją łaski”. „W naszych czasach, nacechowanych epokowymi przemianami i nowymi wyzwaniami dla ewangelizacyjnej misji Kościoła, Dominik może być inspiracją dla wszystkich ochrzczonych, którzy jako uczniowie-misjonarze są powołani, by docierać ze światłem Ewangelii i miłosierną miłością Chrystusa na wszystkie peryferie naszego świata” – napisał papież.

Na zakończenie Roku Laudato si’ papież zainaugurował Platformę Działań Laudato si’. Jest to „siedmioletni program działania, który poprowadzi rodziny, wspólnoty parafialne i diecezjalne, szkoły i uniwersytety, szpitale, przedsiębiorstwa, grupy, ruchy, organizacje i instytuty zakonne do przyjęcia zrównoważonego stylu życia”. Zaprosił do włączenia się w tę drogę zrównoważonego rozwoju w duchu ekologii integralnej.

CZERWIEC

Ogłoszono „Normy dotyczące przejrzystości, kontroli i konkurencji zamówień publicznych Stolicy Apostolskiej i Watykanu”. Jest to kolejny krok w dążeniu do większej przejrzystości i lepszego zarządzania finansami watykańskimi. Jego celem jest też polepszenie zarządzania posiadanymi zasobami i ograniczenie ryzyka korupcji. To szczegółowe ustawodawstwo wdraża w życie najwyższe standardy i praktyki wypracowane przez wspólnotę międzynarodową w walce z korupcją.

Franciszek zreformował VI Księgę Kodeksu Prawa Kanonicznego, dotyczącą sankcji karnych w Kościele. Przewidziano nowe kary, takie jak grzywna, restytucja za szkody, pozbawienie całości lub części wynagrodzenia kościelnego. Wprowadzono przestępstwo wykorzystywania dzieci popełnione nie tylko przez duchownych, ale także przez członków instytutów życia konsekrowanego oraz przez innych wiernych. Prawodawstwo dotyczące wykorzystywania seksualnego małoletnich zostało przeniesione z rozdziału: „Przestępstwa przeciwko szczególnym obowiązkom duchownych” do rozdziału: „Przestępstwa przeciwko życiu, godności i wolności człowieka”.

Dykasteria ds. Świeckich Rodziny i Życia ograniczyła kadencje międzynarodowych władz ruchów, stowarzyszeń i wspólnot katolickich zatwierdzonych przez Stolicę Apostolską. Od tej pory możliwa będzie maksymalnie pięcioletnia kadencja na stanowisku kierowniczym i nie więcej niż dziesięć lat w gremium zarządzającym na poziomie międzynarodowym. Celem tej decyzji jest wspieranie zdrowej rotacji na stanowiskach kierowniczych, gdyż „u osób powołanych do zarządzania brak limitów dla mandatu kierowniczego często sprzyja formom zawłaszczania charyzmatu, stronniczości, centralizacji funkcji, a także przejawom autoreferencyjności, które łatwo prowadzą do poważnych naruszeń godności osobistej i wolności, a nawet do rzeczywistych nadużyć”. „Doświadczenie pokazało, że zmiana pokoleniowa w organach zarządzających, polegająca na rotacji obowiązków kierowniczych, przynosi wielkie korzyści dla żywotności stowarzyszenia: jest okazją do twórczego wzrostu i bodźcem do wkładu w formację; ożywia wierność charyzmatowi; nadaje oddech i skuteczność interpretacji znaków czasu; zachęca do nowych i aktualnych sposobów działalności misyjnej” – wyjaśniła Dykasteria.

LIPIEC

W Watykanie odbył się 1 lipca Dzień Refleksji i Modlitwy w intencji Libanu w związku z poważnym kryzysem politycznym i gospodarczym, w jakim znalazł się ten kraj. „Dość wyzyskiwania Libanu i Bliskiego Wschodu dla korzyści obcych! Należy dać samym Libańczykom szansę tworzenia lepszej przyszłości na ich ziemi i bez niewłaściwych ingerencji” – przekonywał Franciszek podczas ekumenicznej modlitwy kończącej spotkanie. Odbyło się ono z inicjatywy papieża, a wzięli w nim udział zwierzchnicy i wysokiej rangi przedstawiciele Kościołów chrześcijańskich tego kraju.

Papież spędził dziesięć dni w klinice uniwersyteckiej im. Ojca Agostina Gemellego w Rzymie. Poddał się tam operacji okrężnicy w związku z zapaleniem uchyłków. Jest to choroba ściany jelita. Operacja miała na celu usunięcie części jelita, a następnie połączenie zdrowych kawałków.

Franciszek ograniczył używanie rytu przedsoborowego w Kościele katolickim. Jest to wynik przeprowadzonej w 2020 roku przez Kongregację Nauki Wiary konsultacji w sprawie wprowadzania w życie listu apostolskiego motu proprio Benedykta XVI „Summorum Pontificum” z 2007 roku, w którym ówczesny papież zezwolił na odprawianie tzw. Mszy trydenckiej każdemu kapłanowi bez konieczności uzyskiwania na to zgody swego biskupa. Obecnie w liście apostolskim motu proprio „Traditionis custodes” o korzystaniu z liturgii rzymskiej sprzed reformy z 1970 roku Franciszek podkreślił, że księgi liturgiczne ogłoszone po Soborze Watykańskim II są „jedynym wyrazem lex orandi rytu rzymskiego”. Dlatego zezwolenie na używanie przedsoborowego Mszału z 1962 roku zależeć będzie od decyzji biskupa diecezjalnego, kierującego się wskazaniami Stolicy Apostolskiej.

Z inicjatywy Franciszka po raz pierwszy obchodzono 25 lipca w Kościele katolickim Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych. „Proszę Pana, aby to święto pomogło nam, którzy jesteśmy w bardziej zaawansowanym wieku, odpowiedzieć na Jego wezwanie w tym okresie życia i ukazać społeczeństwu wartość obecności dziadków i osób starszych. Zwłaszcza w kulturze odrzucenia dziadkowie potrzebują młodych i młodzi potrzebują dziadków. Muszą ze sobą rozmawiać, muszą się spotykać” – apelował Ojciec Święty.

SIERPIEŃ

Papież poparł kampanię szczepień przeciwko COVID-19. W ogłoszonym w internecie wideoprzesłaniu wskazał, że szczepionki dają nadzieję na położenie kresu pandemii, o ile będą dostępne dla wszystkich i będziemy szczepić się, traktując to jako „akt miłości” do siebie samego, do rodziny, przyjaciół, a także w wymiarze społeczno-politycznym. Szczepienie się jest prostym sposobem wspierania wspólnego dobra i troski o siebie nawzajem, przekonywał Franciszek.

WRZESIEŃ

Opublikowano Dokument Przygotowawczy oraz Vademecum XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów. Odbędzie się ono w 2023 roku pod hasłem: „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja”. Po raz pierwszy obejmuje on trzy fazy: lokalną, kontynentalną i powszechną, rozłożone w czasie na dwa lata od października 2021 roku do października 2023 roku. Celem, jaki przyświeca temu procesowi synodalnemu, jest „wsłuchanie się jako cały Lud Boży w to, co Duch Święty mówi do Kościoła”. Na podstawie wyników konsultacji w diecezjach Sekretariat Synodu Biskupów opracuje pierwszy synodalny Dokument Roboczy (Instrumentum laboris), który będzie gotowy przed wrześniem 2022 roku. Obrady Synodu odbędą się w Watykanie w październiku 2023 roku, w oparciu o drugie Instrumentum laboris, przygotowane na podstawie dokumentów końcowych fazy kontynentalnej.

Po raz pierwszy w historii wspólne przesłanie ogłosili: papież Franciszek, prawosławny patriarcha Konstantynopola Bartłomiej i anglikański arcybiskup Canterbury Justin Welby. Przed szczytem klimatycznym COP26 ostrzegli o niebezpieczeństwach zagrażających naszej planecie. Zauważyli pilną potrzebę zachowania równowagi ekologicznej oraz podkreślili jej wpływ na poziom światowego ubóstwa. Zaapelowali także do światowych przywódców o globalną współpracę w ratowaniu Ziemi. Wezwali wszystkich ludzi dobrej woli do wyboru takiego stylu życia, który będzie przyjazny środowisku naturalnemu.

PAŹDZIERNIK

Papież utworzył fundację wspierającą szpitale katolickie. Ma ona pomagać finansowo prowadzonym przez Kościół placówkom służby zdrowia, dążąc jednocześnie do zachowania charyzmatu ich założycieli. Kierowanie Fundacją ds. Katolickiej Służby Zdrowia Franciszek powierzył biskupowi Nunzio Galantino, przewodniczącemu Administracji Dóbr Stolicy Apostolskiej (APSA).

Inauguracja pierwszego etapu XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów odbyła się 9-10 października w Watykanie. Papież zaapelował, by był to czas nie jałowych dyskusji, lecz słuchania Ducha Świętego, który poprowadzi nas tam, gdzie Bóg chce. Zwrócił uwagę, że Synod stwarza „wielką szansę nawrócenia duszpasterskiego w kluczu misyjnym, a także ekumenicznym”. Swe inauguracyjne przemówienie zakończył modlitwą do Ducha Świętego o to, „abyśmy nie stawali się Kościołem-muzeum, pięknym, lecz niemym, z tak wielką przeszłością i tak małą przyszłością”.

Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów ogłosiła dekret wdrażający motu proprio papieża Franciszka „Magnum principium” z 2017 r., dotyczący kompetencji konferencji episkopatów w zakresie tłumaczenia łacińskich tekstów liturgicznych. Biskupi są odpowiedzialni i uprawnieni zarówno w zakresie oceny, jak i zatwierdzania adaptacji liturgicznych na ich terytorium. Natomiast Kongregacja jest odpowiedzialna za sprawdzenie (recognitio) i potwierdzenie (confirmatio) pracy biskupów.

LISTOPAD

Franciszek wręczył Nagrody Ratzingera. Otrzymali je laureaci ubiegłoroczni, którymi byli: francuski filozof prof. Jean-Luc Marion oraz australijska teolożka prof. Tracey Rowland, a także tegoroczni, którymi są niemieccy uczeni: prof. Hanna-Barbara Gerl-Falkovitz, filozof religii i religioznawca, wydawca dzieł Edyty Stein i Romana Guardiniego, oraz prof. Ludger Schwienhorst-Schönberger, teolog biblista, znawca Pieśni nad Pieśniami. Nagrody przyznaje Watykańska Fundacja Josepha Ratzingera-Benedykta XVI.

GRUDZIEŃ

Papież zmodyfikował normy dla tzw. przestępstw zastrzeżonych. Są to przewinienia przeciwko wierze, sakramentom oraz osobom najsłabszym, w szczególności małoletnim. Ich rozpatrywanie zastrzeżone jest Kongregacji Nauki Wiary. Franciszek uaktualnił tym samym normy wprowadzone przez Jana Pawła II w 2001 roku i zmodyfikowane dziewięć lat później przez Benedykta XVI. Wprowadzone zmiany dotyczą głównie aspektów proceduralnych, mających na celu ułatwienie prawidłowego przebiegu kościelnego postępowania prokuratorskiego. Wzmocniono jednocześnie prawo do obrony przez wymóg obecności obrońcy, który wspiera oskarżonego podczas procesu.

Zakończył się Rok św. Józefa. Zwołany przez Franciszka z okazji 150. rocznicy ogłoszenia Oblubieńca Maryi patronem Kościoła katolickiego, trwał on od 8 grudnia 2020 roku. Jego zakończenie miało niespodziewaną formę. Papież złożył prywatną wizytę w rzymskiej wspólnocie Wieczernik, która zajmuje się młodymi narkomanami i alkoholikami. Wraz z nimi modlił się do św. Józefa i obejrzał przygotowany przez nich film na kanwie powieści Jana Dobraczyńskiego „Cień Ojca”, do której Franciszek odwoływał się w swoim ubiegłorocznym liście apostolskim o św. Józefie „Patris corde”.

Papież ustanowił Fundację Fratelli Tutti, zainspirowaną jego encykliką z 2020 roku. Jej głównym celem będzie wspieranie działalności Fabryki św. Piotra, czyli urzędu odpowiedzialnego za zarządzanie, utrzymanie, konserwację i dekorację Bazyliki Watykańskiej. Fundacja ma poszerzyć te działania o inicjatywy kulturalne w obrębie bazyliki i Kolumnady Berniniego. Jedną z pierwszych rzeczy będzie utworzenie tras dla pielgrzymów, ukazujących piękno sztuki sakralnej, promujących kulturę dialogu i braterstwa.

Wszyscy pracownicy Stolicy Apostolskiej oraz powiązanych z nią instytucji muszą okazać tzw. green pass – to znaczy świadectwo pełnego zaszczepienia przeciwko COVID-19 – lub okazać dowód wyleczenia z tej choroby. Dotyczy to także współpracowników zewnętrznych i osób z innego tytułu tam pracujących we wspomnianych instytucjach, a także osób składających w nich wizytę. Zgodnie z rozporządzaniem Sekretariatu Stanu osoby nieposiadające świadectwa pełnego zaszczepienia przeciwko COVID-19 lub dowodu wyleczenia z tej choroby nie mogą przyjść do pracy, ich nieobecność jest traktowana jako nieusprawiedliwiona i nie otrzymują wynagrodzenia.