Józefina Bakhita, święta patronka ofiar handlu ludźmi

W kalendarzu liturgicznym przypada 8 lutego wspomnienie św. Józefiny Bakhity, sudańskiej zakonnicy ze Zgromadzenia Sióstr Córek Miłości Służebnic Ubogich (kanosjanek). Tego dnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Modlitwy i Refleksji na temat walki z handlem ludźmi.

„Bakhitą” (po arabsku: szczęśliwą) nazwali cynicznie czteroletnią Sudankę łowcy niewolników, którzy uprowadzili ją z jej kraju. Żyjąca w latach 1868-1947 dziewczyna była sprzedawana coraz to innym właścicielom niewolników, znosiła wiele upokorzeń i cierpień fizycznych i psychicznych. Jako ostatni kupił wówczas 16-latkę włoski konsul Callisto Legnani i podarował ją swemu przyjacielowi Augusto Michieliemu. W ten sposób Bakhita dostała się do Włoch, gdzie powierzono jej opiekę nad córką Micheligo – Mimminą.

Kiedy właściciele wyjeżdżali w podróże, oddawali Bakhitę i Mimminę pod opiekę sióstr kanosjanek w Wenecji. W 1890 r., na własną prośbę, Bakhita przyjęła chrzest i imię Józefina. Po powrocie z podróży jej właściciele chcieli ją zabrać do domu, jednak dziewczyna odmówiła powrotu. Dopiero sąd włoski orzekł, że z punktu widzenia prawa Bakhita nigdy nie była niewolnicą i dlatego jest wolnym człowiekiem.

Bardzo chciała zostać zakonnicą, jednak m.in. ze względu na kolor skóry przez pewien czas nie przyjmowano jej do klasztoru. Dopiero dzięki wsparciu jednego z kardynałów mogła wstąpić do zgromadzenia kanosjanek i w 1896 r. roku złożyła śluby wieczyste.

Jako klasztorna furtianka miała kontakt z wieloma ludźmi, była ceniona za wielką pogodę ducha i otwartość. Po jej śmierci 8 lutego 1947 r. do trumny zakonnicy przybywały tłumy ludzi chcących jej oddać głęboki szacunek. Papież Jan Paweł II beatyfikował ją w 1992 r., a w 2000 r. podczas uroczystej Mszy św. na Placu św. Piotra w Watykanie ogłosił Bakhitę świętą. Od tego czasu jest patronką Sudanu.

Siostry kanosjanki są również obecne w Polsce. Ich domy zakonny znajdują się w Gosławicach koło Tarnowa i w Krakowie. W domu mieszka kilka sióstr, wszystkie przyjechały do Polski z zagranicy. Ich dom przez cały rok przyjmuje uczestników różnego rodzaju rekolekcji: księży, zakonnice i osoby świeckie.

Pod patronatem Konferencji Przełożonych Wyższych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych działa sieć Bakhita. Inicjatorkami sieci są siostry zakonne z różnych zgromadzeń, dla których pomoc ofiarom handlu ludźmi jest tematem bliskim i ważnym. Z czasem do sieci przyłączyło się wiele osób działających na rzecz ratowania ofiar i przeciwdziałania procederowi, którego ofiarami jest wg szacunków co najmniej 27 mln osób na świecie.

Podczas niedawnej audiencji dla przedstawicieli włoskiej policji, którzy specjalizują się w zwalczaniu przemocy względem kobiet, papież Franciszek wskazał na Józefinę Bakhita – świętą naszych czasów. „Wiecie, że dzieło Kościoła, które pracuje na rzecz kobiet, które padły ofiarą handlu ludźmi, nosi jej imię. W dzieciństwie i młodości siostra Józefina Bakhita doznała ciężkiej przemocy; doznała całkowitego odkupienia, przyjmując Ewangelię miłości Bożej i stała się świadkiem jej wyzwalającej i uzdrawiającej mocy”, powiedział Franciszek.

Informacje dotyczące działalności Sieci i pomocy ofiarom handlu ludźmi można znaleźć na stronie: siecbakhita.com.