Kalisz: 80. rocznica śmierci społecznika ks. Jana Nepomucena Sobczyńskiego

Biskup kaliski Damian Bryl przewodniczył Mszy św. w katedrze z okazji 80. rocznicy śmierci zasłużonego dla Kalisza ks. Jana Nepomucena Sobczyńskiego, proboszcza parafii św. Mikołaja.

Na początku Mszy św. biskup kaliski zaprosił wiernych do modlitwy w intencji śp. ks. Jana Nepomucena Sobczyńskiego, wieloletniego proboszcza katedry, oddanego Bogu kapłana, człowieka wielkiej wrażliwości, zaangażowania, miłośnika sztuki i książek. – Chcemy pamiętać o zmarłym 80 lat temu proboszczu, wspominać jego osobę i jego życie, zaangażowanie, dzieła i chcemy Panu Bogu dziękować za takiego człowieka, za to wszystko, co wniósł w życie parafii katedralnej i naszego miasta – powiedział bp Bryl.

W homilii proboszcz katedry wskazał, że ks. Jan Sobczyński był wielkim patriotą, szanowanym profesorem, dociekliwym historykiem, znanym bibliofilem, cenionym społecznikiem, ale przede wszystkim był gorliwym kapłanem, którego wybrał Chrystus i ustanowił swoim sługą, aby głosił Ewangelię i powierzony mu lud prowadził do zbawienia.

– Ponad połowa jego życia związana była z Kaliszem i tym kościołem pw. św. Mikołaja. Ks. Jan Sobczyński zapisał piękną kartę w historii naszej parafii i w dziejach tego prastarego grodu nad Prosną, a pisał tę kartę głęboką wiarą i pobożnością, mądrością i roztropnością, cierpieniem i nadzieją, a przede wszystkim umiłowaniem Boga i Kościoła, ojczyzny i człowieka, którego spotykał na drodze swojego życia. Zyskał opinię jednego z najbardziej szanowanych obywateli miasta – mówił ks. prał. Adam Modliński.

Zaznaczył, że ks. Sobczyński podejmował wiele inicjatyw dobroczynnych, aby służyć najbardziej potrzebującym.
– „Żyj tak, aby ślady Twoich stóp przeżyły Ciebie”. I tak właśnie żył śp. ks. prałat Jan Nepomucen Sobczyński. Ślady jego stóp przetrwały, chociaż już 80 lat temu zakończył doczesną pielgrzymkę. Teraz my kapłani, wierni parafii, której był proboszczem oraz mieszkańcy miasta, dla którego uczynił tak wiele dobra, musimy troszczyć się o to, aby tych śladów nie przysłonił kurz zapomnienia – stwierdził proboszcz katedry.

Mszę św. uświetnił Chór Kameralny Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM w Kaliszu pod kierunkiem dr. Beaty Szymańskiej.

Wydarzeniem towarzyszącym była wystawa przygotowana przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. Adama Asnyka w Kaliszu pt. „Ks. Jan Nepomucen Sobczyński (1861-1942): duchowny, społecznik, bibliofil”. O wystawie opowiedziała dr Monika Sobczak-Waliś.

Z kolei na 30 maja planowane jest sympozjum popularnonaukowe prezentujące osobę, życie i dzieło ks. Sobczyńskiego.
Jan Nepomucen Sobczyński urodził się 13 maja 1861 r. we wsi Jelitów w powiecie odolanowskim (obecnie pow. ostrowski). Brat Władysław również wybrał drogę kapłaństwa i wstąpił do zgromadzenia benedyktynów.

Po ukończeniu szkoły średniej w Ostrowie Wielkopolskim wstąpił do Seminarium Duchownego we Włocławku. Po święceniach kapłańskich w 1884 r. objął obowiązki wikariusza w Zduńskiej Woli, a następnie w Piotrkowie Trybunalskim. Do Włocławka powrócił we wrześniu 1887 r., by objąć stanowisko profesora i rozpocząć wykłady z filozofii, historii powszechnej, Polski i kościelnej oraz języka łacińskiego. Opiekował się również biblioteką seminaryjną, realizując tym samym swoje bibliofilskie pasje.

Obowiązki proboszcza parafii św. Mikołaja w Kaliszu (obecnie katedra) objął 11 kwietnia 1901 r. Przez lata swojej kaliskiej posługi nie tylko zrósł się z parafią, ale także z miastem.

Jako proboszcz parafii św. Mikołaja w historii świątyni zapisał się jako jej wielki restaurator. Renowacja obejmowała m.in.: odświeżenie fasady i wnętrza kościoła, utworzenie witraży z patronami Polski, poszerzenie chóru, a także upiększenie kaplicy Matki Bożej Pocieszenia. Do prac przy tej ostatniej zaprosił krakowskiego artystę Włodzimierza Tetmajera. W związku z restauracją obrazu „Zdjęcie z krzyża” Petera Paula Rubensa, w 1922 r. doprowadzono do kościoła oświetlenie elektryczne. Odnowienie dzieła Rubensa ks. Sobczyński poprzedził szeregiem konsultacji z wybitnymi specjalistami. W kolejnych latach dzięki odnowiono budynek plebani, a także odkopano kościół z zewnątrz, przywracając świątynię i teren wokół niej do dawnej świetności.

Obowiązki związane z pracą w parafii, ks. Sobczyński umiejętnie łączył z działalnością na rzecz miasta. Spośród wielu podjętych przez niego inicjatyw warto wymieć zaangażowanie w powstanie Biblioteki Publicznej im. Adama Mickiewicza, Muzeum Ziemi Kaliskiej, Kaliskiego Towarzystwa Oświatowego, czy Towarzystwa Przyjaciół Książki. Był prezesem chóru istniejącego przy kościele św. Mikołaja. Był członkiem zarządu Towarzystwa Dobroczynności.

Szczególną estymą darzył książki. W czasie swojej posługi w Kaliszu zgromadził księgozbiór liczący od 10 do 15 tys. woluminów.

Słabe zdrowie kapłana zostało jeszcze mocnej nadszarpnięte przez doświadczenia lat wojny. Schorowany ks. Sobczyński starał się ratować zabytki kościoła, a także ukochaną bibliotekę. Po zamknięciu świątyni w 1941 r. trafił do parafii św. Gotarda na Rypinku. Zmarł 30 marca 1942 r. Został pochowany na cmentarzu tynieckim. W 1945 r. prochy kapłana przeniesiono do grobu rodzinnego na cmentarzu miejskim przy Rogatce.

Ewa Kotowska-Rasiak/Kalisz

Galeria zdjęć (8 zdjęć)