Kalisz: Obchody Dnia Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego

– Bóg nie prosi nas, księży, abyśmy zbawili Kościół lub naprawili świat. To jest w Jego rękach. Prosi o coś prostszego i ważniejszego. O wierność i niesienie Jego uzdrawiającej obecności wśród Jego i naszego ludu – mówił bp Krzysztof Wętkowski podczas głównych obchodów Dnia Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego w Kaliszu.

29 kwietnia prezbiterzy diecezji włocławskiej pielgrzymowali do Narodowego Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu, gdzie zawierzali Bogu przez wstawiennictwo Patrona Diecezji Kościół włocławski, modlili się o pokój na świecie dziękując za dar kapłaństwa.

Centralnym momentem spotkania była Msza św. której przewodniczył biskup włocławski Krzysztof Wętkowski a koncelebrowali m.in. biskup kaliski Damian Bryl, bp Łukasz Buzun, sufragan kaliski oraz biskup senior Zdzisław Fortuniak z Poznania.

Przed Eucharystią obecni wysłuchali konferencji ks. Sławomira Kęszki poświęconej historii obozu Dachau oraz życiu codziennym więźniów, w którym zginęło wielu księży diecezji włocławskiej.

W czasie II wojny światowej diecezja straciła ponad połowę duchowieństwa: na 423 formalnie inkardynowanych do diecezji włocławskiej kapłanów śmierć poniosło 220 księży oraz 7 kleryków i biskup pomocniczy Michał Kozal. Przez obóz koncentracyjny w Dachau przeszło 211 księży, z których 144 straciło życie. Spośród nich św. Jan Paweł II na ołtarze wyniósł bł. Michała Kozala – nazwanego przez Papieża-Polaka „mistrzem męczenników”, a w gronie 108 męczenników II wojny światowej 7 kapłanów, a także 2 alumnów włocławskiego seminarium. Beatyfikacji 108. męczenników II wojny światowej św. Jan Paweł II dokonał 13 czerwca 1999 r. w Warszawie. Beatyfikacja biskupa Michała Kozala natomiast odbyła się 14 czerwca 1987 r., również w Warszawie.

W gronie 108. męczenników II wojny światowej z diecezji włocławskiej zostali beatyfikowani (w porządku alfabetycznym):
– al. Tadeusz Dulny; ur. 8 VIII 1914 r.; alumn Seminarium Duchownego we Włocławku. Został aresztowany w listopadzie 1939 r. i osadzony następnie w obozie w Dachau, gdzie umarł z głodu 7 III 1942 r.
– ks. Edward Grzymała; ur. 29 IX 1906 r.; pracownik Sądu biskupiego, w czasie wojny wikariusz generalny, żarliwy pasterz, natchniony kaznodzieja. Aresztowany w sierpniu 1940 r. został osadzony ostatecznie w obozie w Dachau, skąd 10 VIII 1942 r. wywieziono go na zgazowanie.
– ks. Dominik Jędrzejewski; ur. 4 VIII 1886 r.; proboszcz parafii Gosławice, żarliwy duszpasterz. Gdy był już uwięziony w Dachau, odrzucił zdecydowanie wyjednaną mu możliwość uwolnienia, pod warunkiem, że wyrzeknie się kapłaństwa. Zakończył życie w obozie 29 VIII 1942 r.
– ks. Henryk Kaczorowski; ur. 10 VII 1888 r.; rektor Seminarium Duchownego we Włocławku, człowiek nauki i dobroci, żarliwy wychowawca kapłanów, aresztowany w 1939 r. Poniósł śmierć w komorze gazowej, wywieziony z obozu w Dachau w tzw. transporcie inwalidzkim 6 V 1942 r.
– al. Bronisław Kostkowski; ur. 11 III 1915 r.; alumn Seminarium Duchownego we Włocławku; aresztowany w 1939 r. razem z profesorami i osadzony w Dachau. Odrzucił propozycję uwolnienia w zamian za wyrzeczenie się drogi do kapłaństwa. Zmarł w obozie z głodu, dn. 27 IX 1942 r.
– ks. Józef Kurzawa; ur. 6 I 1910 r.; wikariusz parafii Osięciny, duszpasterz o wielkim sercu dla wszystkich, a zwłaszcza dla biednych i cierpiących. Został zamordowany w nocy 23 V 1940 r. razem ze swoim proboszczem.
– ks. Wincenty Matuszewski; ur. 3 III 1869 r.; proboszcz parafii Osięciny, wzorowy pasterz, który z wielką wytrwałością i ofiarą służył swoim parafianom. Został aresztowany przez miejscowych policjantów w nocy 23 V 1940 r., a potem zamordowany w pobliżu Witowa.
– ks. Leon Nowakowski; ur. 28 VI 1913 r.; student teologii w Rzymie, kapłan głębokiej wiary i kultury. Po powrocie do kraju zastała go wojna i okupacja. Za posługę duszpasterską i rozstrzelany 31 X 1939 r. w Piotrkowie Kujawskim.
– ks. Józef Straszewski; ur. 18 I 1885 r.; proboszcz parafii p.w. św. Stanisława we Włocławku, bardzo żarliwy duszpasterz, organizator parafii i budowniczy kościoła. Aresztowany w listopadzie 1939 r. został następnie osadzony w obozie w Dachau, gdzie poniósł śmierć w “transporcie inwalidzkim”, dn. 12 VIII 1942 r.

Polscy kapłani więzieni w obozie koncentracyjnym w Dachau mieli wielkie nabożeństwo do św. Józefa. Gdy wojna zbliżała się ku końcowi, a Niemcy chcieli zatrzeć ślady i zlikwidować obóz, przebywający w nim księża zaczęli zanosić modlitwy do św. Józefa, i jeszcze przed wyzwoleniem 22 kwietnia 1945 r. złożyli ślubowanie pielgrzymowania do jego sanktuarium w Kaliszu, w podzięce za wybawienie. Obóz został wyzwolony przez żołnierzy amerykańskich tydzień później – w niedzielę 29 kwietnia 1945 r.

Księża, którzy przeżyli, wyzwolenie obozu uznali to za cud. Obóz przeżyło m.in. kilku znanych duchownych, w tym pochodzący z diecezji włocławskiej abp Kazimierz Majdański, późniejszy biskup szczecińsko-kamieński. Księża, którzy przeżyli obóz, dotrzymali słowa i od 1948 roku przyjeżdżali w rocznicę tego cudu do sanktuarium św. Józefa w Kaliszu, które do 1992 roku znajdowało się na terenie diecezji włocławskiej.