Powtórny pogrzeb organizatorki Ochotniczej Legii Kobiet

Powtórny pogrzeb ppłk. Aleksandry Zagórskiej, żołnierza Legionów, organizatorki i komendantki Ochotniczej Legii Kobiet, działaczki niepodległościowej odbył się dziś w Warszawie. Zainaugurowała go Msza św. sprawowana przez ks. płk. Kryspina Raka, wikariusza generalnego biskupa polowego. Po Eucharystii trumna ze szczątkami śp. Aleksandry Zagórskiej została złożona w kwaterze żołnierzy wojny polsko-bolszewickiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Na początku Mszy św. ks. płk Rak podkreślił, że w naszej historii nigdy nie brakowało odważnych kobiet, Polek które z olbrzymią ofiarnością, odpowiedzialnością i zapałem wypełniały patriotyczny obowiązek. – Ważne jest przypominanie tych bohaterek, bo swoim życiem dają wzór największej troski o Ojczyznę i są świadectwem osobistych poświęceń dla suwerenności państwa – powiedział. Dodał, że uroczystości pogrzebowe są okazją do przypomnienia postaci Aleksandry Zagórskiej i modlitwy w jej intencji.

Organizatorem uroczystości pogrzebowych był Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Instytut Pamięci Narodowej. Przy okrytej biało-czerwoną flagą trumnie stanął posterunek honorowy Związku Strzeleckiego oraz żołnierzy Wojska Polskiego.

W homilii ks. Jan Dohnalik, kanclerz Kurii Biskupiej Ordynariatu Polowego, nawiązując do słów „wolność krzyżami się mierzy” z pieśni Czerwone maki, zwrócił uwagę, że ppłk Aleksandra Zagórska w swoim życiu otrzymała wiele odznaczeń, mających formę krzyża. – Ten cytat współgra z życiem i służbą śp. ppłk Aleksandry Zagórskiej. Te krzyże pokazują jej służbę i drogę do wolności – powiedział. Dodał, że „jest przedziwną i piękną tradycją, że to uhonorowanie także państwowe, wojskowe jest w kształcie w krzyża”.

Wymienił otrzymane przez Aleksandrę Zagórską odznaczenia: Krzyż Niepodległości z Mieczami, Krzyż Obrony Lwowa, Krzyż Walecznych, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, w każdym z nich znajdując jeden z przejawów służby Aleksandry Zagórskiej na rzecz Rzeczpospolitej.

Kanclerz kurii podkreślił, że krzyże są znakiem z jednej strony potu, krwi i łez, a z drugiej chwały i zwycięstwa. – To jest najgłębsza logika historii. Ufamy, że to jest także logika całego naszego życia, także tego po tej drugiej stronie. Dlatego jeśli się tu dzisiaj spotykamy, to chcemy prosić dla śp. Aleksandry, aby została uczczona i uhonorowana także po tamtej stronie. Jesteśmy w okresie wielkanocnym i ufamy, że zmartwychwstały Pan już nie tylko krzyżami ją odznaczy, ale życiem wiecznym, wieńcem zwycięstwa – powiedział.

Oprócz ks. płk. Kryspina Raka i ks. Jana Dohnalika, Eucharystię koncelebrowali ks. kmdr w st. spocz. Janusz Bąk i ks. inf. Jan Sikorski. Do katedry polowej przybyli m.in.: Zofia Romaszewska, doradca prezydenta RP Andrzeja Dudy, Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, sędzia Bogusław Nizieński, przewodniczący Rady Kombatantów działającej przy UdSKiOR, Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN, obecny był także gen. bryg. Tomasz Dominikowski, dowódca Garnizonu Warszawa. Zmarłą żegnali członkowie rodziny, przyjaciele, młodzież oraz poczty sztandarowe.

Aleksandra Zagórska urodziła się 22 czerwca 1882 r. w Lublinie. Dzieciństwo spędziła w Sandomierzu, a dorastała w Zamościu oraz Radomiu. Od 1904 r. studiowała chemię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od 1905 r. była członkinią Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej. W marcu 1908 r. została aresztowana i trafiła na Pawiak. Dzięki łapówce została w trakcie procesu uwolniona od zarzutów i tymczasowo zwolniona w październiku 1908 r., jednak zagrożona aresztowaniem zbiegła do Galicji. Zamieszkała we Lwowie i z polecenia przywódcy Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej Tomasza Arciszewskiego przewoziła broń i wydawnictwa PPS do Królestwa. W 1911 r. wstąpiła do Związku Walki Czynnej, a także do Związku Strzeleckiego we Lwowie. Była organizatorką kobiecych drużyn Polskiej Organizacji Wojskowej.
Podczas I wojny światowej była organizatorką kobiecej służby wywiadowczej I Brygady Legionów Polskich. Uczestniczyła w wojnie polsko-ukraińskiej. 4 listopada 1918 r. założyła organizację paramilitarną Ochotnicza Legia Kobiet. Aktywna była również w okresie międzywojennym. W 1928 r. zorganizowała Związek Legionistek Polskich, którego prezesem pozostała aż do wybuchu II wojny światowej.

W czasie niemieckiej okupacji brała udział w konspiracji piłsudczykowskiego Konwentu Organizacji Niepodległościowej. Po wojnie mieszkała w Zakopanem pod nazwiskiem Aleksandra Bednarz. Zmarła 14 kwietnia 1965 r. w Warszawie. Została pochowana na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. Dla przypomnienia jej postaci i oddania zasług odbył się ponowny pogrzeb w katedrze polowej z honorami wojskowymi. Aleksandra Zagórska spoczęła w kwaterze żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.