Młodzawy: bp Kaleta modlił się za Polaków ratujących Żydów

Na cmentarzu przy grobie Sprawiedliwych i w kościele parafialnym w Młodzawach bp Andrzej Kaleta przewodniczył modlitwom za Polaków tarujących Żydów podczas II wojny światowej. Wydarzenie odbyło się w ramach XX Spotkań z Kulturą Żydowską.

Uroczystości rozpoczęły się w Młodzawach Małych, modlitwą przy grobie Juliana Laskowskiego, który w 1942 r., przed akcją wysiedlenia Żydów z Pińczowa, ukrywał rodzinę żydowską. W 1985 r. został odznaczony Medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

U Juliana Laskowskiego w Pawłowicach wraz z rodzicami i starszym bratem ukryła się mieszkająca dziś w Izraelu Anna
Lewkowicz. Podczas okupacji miała zaledwie kilka lat. Przyjechała na uroczystości i chętnie dzieliła się wspomnieniami – opowiadała o zmianie kryjówek, o bohaterstwie Laskowskich. – Ukrywanie Żydów było niezwykle trudne. Za udzielenie pomocy Żydom groziła kara śmierci. Dlatego trzeba uczcić tych, którzy wykazali się bohaterską postawą – mówiła.

Następnie uczestnicy udali się do kościoła parafialnego. Mszy w. w intencji Polaków ratujących Żydów przewodniczył kielecki biskup pomocniczy Andrzej Kaleta. Dziękował za tę uroczystość, prosił o pielęgnowanie świadectw i gestów człowieczeństwa. – Pomódlmy się za wszystkich tych, którzy tu żyli i w trudnych czasach nie zapomnieli o najważniejszym, o tym jakie jest najważniejsze przykazanie, jakie nam zostawił Chrystus – przykazanie miłości – zachęcał duchowny.

Homilię wygłosił redemptorysta, ks. prof. Paweł Mazanka z UKSW. Zauważył, że po raz pierwszy, po 36 latach kapłaństwa i codziennego odprawiania Mszy św., celebruje Eucharystię za tych, którzy ratowali Żydów. Przypomniał, że 21-letni Julian i jego siostra Józefa Laskowscy należą do grona 7200 Polaków, odznaczonych Medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. – Módlmy się, abyśmy odświeżyli postawę miłości i aby Bóg oszczędził nam takich ciężkich prób – mówił, zachęcając do „codziennych gestów miłości”, o które prosi papież Franciszek.

Na zakończenie religijnej części uroczystości bp Kaleta nazwał Polaków ratujących Żydów tymi, „którzy dochowali wierności Panu Bogu, sobie, tradycji ojców” i takie postawy zalecał.

Renata Urban – historyczka i judaistka z Muzeum Regionalnego w Pińczowie podkreśliła, że nie jest znana dokładna liczba ratujących. Wciąż docierają nowe informacje na ten temat, ale wymagają one dokładnej kwerendy.

W Szkole Podstawowej w Młodzawach odbyła się promocja książki Renaty Urban i Piotra Żaka „Historia Żydów z okolic Pińczowa”, a Andrzej Róg przedstawił monodram „Kamień na kamieniu” Wiesława Myśliwskiego, w hołdzie rodzinom chłopskim ratującym Żydów podczas II wojny światowej. Zwieńczeniem dnia był koncert Izabeli Szafrańskiej pt. „Żydowska uliczka” – w Tężni w Busku-Zdroju.

Wydarzenie odbyło się w ramach XX Spotkań z Kulturą Żydowską, które trwają od 8 do 11 września, a ich miejscem są miasteczka Ponidzia: Młodzawy, Pińczów, Kazimierza Wielka i Busko-Zdrój. W tym roku Spotkania połączone są szczególnie z upamiętnieniem Polaków ratujących Żydów.

Organizatorami wydarzenia są: Buskie Stowarzyszenie Kulturalne oraz Towarzystwo Miłośników Buska Zdroju, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Szydłowskiej, przy wsparciu lokalnych samorządów, szkół, placówek kultury.

Inicjatorem wydarzeń jest Jarosław Zatorski – były burmistrz Chmielnika, któremu miasteczko zawdzięcza przywrócenie pamięci o Żydach i odrestaurowaną synagogę z XVIII wieku, przekształconą w Ośrodek Edukacyjno-Muzelany „Świętokrzyski Sztetl”.

– Zaczynaliśmy w Chmielniku ufni, że nie tylko to miasteczko wspomni Żydów, byłych mieszkańców, ich kulturę i tradycję – powiedział z satysfakcją Zatorski, który obecnie jest prezesem Buskiego Stowarzyszenia Kulturalnego.

Spotkania rozpoczęły upamiętnienia w Kazimierzy Wielkiej, gdzie wczoraj 8 września nastąpiło odsłonięcie Pomnika Pamięci Uczniów Przedwojennej Kazimierzy Wielkiej, zakończone widowiskiem „Żyd – Wieczny Tułacz” w wykonaniu aktorów krakowskich scen. W pińczowskiej synagodze pokazano spektakl „Piosenka o Złotej Krainie” w wykonaniu krakowskiego artysty Andrzeja Roga i Przyjaciół.

Dalsza część Spotkań – w sobotę i niedzielę 10 i 11 września będzie się odbywała głównie w Busku-Zdroju.

W sobotę nastąpi odsłonięcie tablicy upamiętniającej bohaterską postawę lekarza Mariana Dworczyka, ratującego w czasach zagłady rodzinę żydowską. Tablica została umieszczona na budynku szpitala „Górka”. W tym dniu także – promocja książki „Podróż bez końca” autorstwa uratowanej przez Polaków Matyldy Engelman, napisanej w Australii.

Zaplanowano także recitale i koncerty muzyki żydowskiej, m.in. spektakl Rafała Kmity „Aj waj, czyli historie z cynamonem”, będą smaki przedwojennej kuchni żydowskiej.

Niedzielę 11 września rozpocznie otwarcie wystawy obrazów wybitego artysty Mariana Czapli, pochodzącego z Szydłowa, a szydłowianie zaprezentują pokaz suszenia śliw na laskach – to unikatowy sposób, który Szydłów zawdzięcza Żydom. Przy Buskim Samorządowym Centrum Kultury będzie trwał kilkugodzinny festyn. Na zakończenie spotkań o godz. 19 Jacek Cygan poprowadzi koncert „Rodzynki z migdałami”.