Nowy zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego za Granicą

Sobór Biskupi Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego za Granicą (RKPzG) z udziałem 13 hierarchów wybrał 13 września na swego nowego zwierzchnika dotychczasowego metropolitę manhattańskiego Mikołaja (Olchowskiego). Będzie on siódmym „pierwszym hierarchą” tego Kościoła i następcą na tym stanowisku metropolity Hilariona, zmarłego 16 maja br. w Nowym Jorku. Zgodnie z Aktem o zjednoczeniu kanonicznym z Patriarchatem Moskiewskim, podpisanym w Moskwie 17 maja 2007, Sobór Biskupi wyśle dokument o wyborze do patriarchy Cyryla z prośbą o pobłogosławienie tego wyboru, aby nowy zwierzchnik mógł podjąć swe obowiązki.

Metropolita Mikołaj urodził się jako Nikołaj Olchowski 17 grudnia 1974 w Trentonie – stolicy stanu New Jersey w rodzinie imigrantów z Białorusi. Ukończył studia w zakresie informatyki i komunikacji. Od najmłodszych lat marzył o kapłaństwie i po ukończeniu seminarium duchownego Świętej Trójcy w Jordanville przyjął 12 czerwca 2006 święcenia diakonatu a 1 sierpnia 2012 – prezbiteratu (kapłaństwa). Był bliskim współpracownikiem i sekretarzem ówczesnej głowy RKPzG – metropolity Laura (Szkurły). Między innymi towarzyszył mu w podróży delegacji Kościoła do Rosji, podczas której w moskiewskiej świątyni Chrystusa Zbawiciela 17 maja 2007 metropolita Laur i ówczesny patriarcha moskiewski Aleksy II podpisali Akt o kanonicznym zjednoczeniu Kościoła „zagranicznego” z Patriarchatem Moskiewskim.

Po śmierci żony Jelizawiety w 2010 wstąpił w 2014 do klasztoru i 4 kwietnia tegoż roku został postrzyżony na mnicha, przyjmując imię Mikołaja (takie samo jak chrzestne), 27 tegoż miesiąca został mianowany archimandrytą (najwyższy stopień w hierarchii mniszej). Ale wcześniej, bo 19 marca 2014 Sobór Biskupi powołał go na biskupa manhattańskiego i wikariusza (biskupa pomocniczego) eparchii wschodnioamerykańskiej; sakry udzielił mu metropolita Laur 29 czerwca tegoż roku w katedrze w San Francisco. Obecnie zaś tenże Synod wybrał go na siódmego z kolei zwierzchnika RKPzG z tytułem metropolita wschodnioamerykański i nowojorski.

Władyka Mikołaj jest znany jako strażnik i opiekun ikony Matki Bożej Kurskiej „Znamienie“, będącej największą świętością Kościoła „zagranicznego”. Od 2010 jest to jego oficjalny tytuł; z ikoną jeździ po całym świecie.

Rosyjski Kościół Prawosławny za Granicą utworzyli w 1920 w ówczesnej Jugosławii uchodźcy duchowni i świeccy, którym udało się uciec z bolszewickiej Rosji. Od samego początku był wrogo nastawiony do władzy sowieckiej i związanego z nią Patriarchatu Moskiewskiego, któremu zarzucał służalczość i współpracę z bezbożną władzą, potępiał również surowo ekumenizm jako wielką herezję, choć były okresy, gdy utrzymywał bliskie kontakty z anglikanami.

Po rozpadzie ZSRR i upadku komunizmu w tym kraju na przełomie XX i XXI wieku rozpoczął się powolny proces zbliżania się RKPzG do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, do czego w znacznym stopniu przyczyniła się wizyta w nowojorskiej siedzibie „zagraniczników” we wrześniu 2003 prezydenta Rosji W. Putina. Formalne zjednoczenie obu Kościołów nastąpiło 17 maja 2007 w moskiewskiej świątyni Chrystusa Zbawiciela.