Premiera oratorium ku czci bł. kard. Wyszyńskiego

Poezja góralska i muzyka z Podhala w połączeniu z fragmentami nauczania kard. Stefana Wyszyńskiego i muzyką symfoniczną składają się na oratorium „Równoj ku Górze” Zofii Truty i Bartłomieja Gliniaka. Premiera dzieła odbędzie się na zakończenie obchodów jubileuszu 550-lecia obecności paulinów na krakowskiej Skałce.

Podhalańska poetka Zofia Truty jest autorką libretta do oratorium. Pamięta czasy, gdy jako dziecko zbierała borówki w lesie i spotykała tam wypoczywającego w paulińskiej pustelni na Bachledówce Prymasa Tysiąclecia, któremu często towarzyszył kard. Karol Wojtyła. – Jak szli poważni, zadumani, tak kiedy zobaczyli grupę dzieci, rozchmurzali się i zaczynała się pogawędka – mówi poetka.

– W czasach, gdy na wakacje przyjeżdżał tu kard. Wyszyński, nie było nic. Tylko hale i lasy – opowiada o. Jerzy Kielech, paulin, proboszcz parafii Matki Bożej Jasnogórskiej, królującej nad Podhalem w jednym z najwyżej położonych kościołów w Polsce. Do Bachledówki zapraszali prymasa sami górale. Jeździł tam regularnie od 1967 do 1973 roku. Lubił towarzystwo miejscowych. Podczas spacerów spotykał ludzi, którzy grabili siano, dzieci zbierające w lesie grzyby czy jagody. – Były wieczornice przy ognisku, oni przychodzili w strojach góralskich, grała kapela, ludzie recytowali wiersze, on głosił katechezę. Miejscowi do dziś pamiętają te letnie wieczory ze swoim prymasem – opowiada o. Kielech.

Do napisania poświęconego kard. Wyszyńskiemu oratorium namówił Zofię Truty jej były uczeń Jan Mrowca. Dzięki niemu powstało libretto dzieła „Równoj ku Górze”. Pieśni oratorium napisane są w języku literackim oraz w gwarze Podhala i komentowane fragmentami nauczania prymasa, poświęconymi m.in. młodzieży, ojczyźnie, rodzinie, kapłanom, potrzebie przebaczenia. Poezja splata się tu ze znanymi góralskimi nutami, które wybrzmiewają w muzycznym dialogu z wykonaniami symfonicznymi.

– Muzyka góralska jest trzonem oratorium, stanowi jego konstrukcję – mówi kompozytor utworu Bartek Gliniak. Jak podkreśla, dopiero praca przy tym dziele uświadomiła mu, jak ważne dla społeczności Bachledówki i okolicznych wsi jest pielęgnowanie pamięci o wakacyjnych spotkaniach z Prymasem Tysiąclecia.

Bezpośrednią inspiracją w tworzeniu muzyki była dla B. Gliniaka poezja Z. Truty. – Trafnie ujmuje w tekstach literackich niuanse naszych dylematów, w sposób bardzo czuły, a nawet intymny. Ten sam temat w wersji góralskiej jest opisany konkretnie, w sposób prosty i bezpośredni – tłumaczy kompozytor.

W warstwie muzycznej góralszczyzna spotyka się z symfoniką. – Zabrzmią i delikatne ballady góralskie, i szybkie, energetyczne utwory. Będą dudy, fujary i trombity, i przeróżne niespodzianki – rekomenduje artysta.

„Równoj ku Górze” to tytuł wprost nawiązujący do wezwania Prymasa Tysiąclecia, który mobilizował zwłaszcza młodych ludzi: „Bądźcie jak orły, patrzcie z góry, latajcie wysoko!”. Do sięgania w górę inspirują również podhalański krajobraz i kultura, która z niego wyrosła.

Premiera oratorium odbędzie się na zakończenie obchodów 550-lecia obecności paulinów na Skałce, w piątek 30 września o 19.00 w kościele św. Katarzyny na krakowskim Kazimierzu. Wystąpią Orkiestra Akademii Beethovenowskiej, Chór Akademicki UJ „Camerata Jagellonica”, Chór Gregoriański WSD Paulinów na Skałce, soliści: Sylwia Banasik-Smulska, Emil Ławecki, Dariusz Bafeltowski, Kacper Smoliński oraz podhalańskie zespoły śpiewacze, soliści, chór i kapela góralska. Całością dyrygować będzie Maciej Tomasiewicz, a narratorem jest Jerzy Zelnik.