Opatów – upamiętniono 80. rocznicę zagłady Żydów

Wspólne modlitwy w kolegiacie oraz na byłym cmentarzu żydowskim połączyły dziś uczestników obchodów upamiętniających 80. rocznicę zagłady Żydów z Opatowa. 22 października 1942 r. Niemcy deportowali do Treblinki ok. 6 500 mieszkańców tutejszego getta. Okupację przeżyło niespełna 350 przedstawicieli żydowskiej społeczności Opatowa.

Rocznicowe obchody rozpoczęły się Mszą św. w opatowskiej kolegiacie. Po nabożeństwie ulicami miasta przeszedł marsz upamiętniający członków lokalnej społeczności żydowskiej zamordowanych przez niemieckich nazistów.

Na zakończenie obchodów odmówiono modlitwę za zmarłych przy nowo powstałym lapidarium na dawnym cmentarzu żydowskim. Przewodniczył jej kantor Symcha Kellera.

Nowe lapidarium powstało z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Opatowskiej. Miejsce pamięci tworzy ok. 200 fragmentów żydowskich macew, odnalezionych w różnych częściach Opatowa i w jego okolicy. Po likwidacji cmentarza w 1956 r. kamienne tablice wykorzystywano do wzmocnienia murów miejskich, umocnienia koryta rzeki, a także posłużyły za materiał budowlany na prywatnych posesjach. Najstarsze fragmenty odnalezionych żydowskich płyt nagrobnych pochodzą z początku XVII w.

W obchodach upamiętniających zagładę opatowskich Żydów udział wzięli przedstawiciele samorządu miasta oraz goście z Izraela i Kanady – potomkowie opatowskich Żydów, biskup sandomierski Krzysztof Nitkiewicz oraz dyrektor Centrum Relacji Katolicko-Żydowskich KUL im. Abrahama J. Heschela ks. prof. Mirosław Wróbel.

Gościem specjalnym była córka pochodzącego z tych terenów Abrahama J. Heschela prof. Susannah Heschel, która przyjechała do Polski na otwarcie nowej jednostki naukowo-edukacyjnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Celem nowopowstałego Centrum jest pogłębienie relacji katolicko-żydowskich na płaszczyźnie nauki, edukacji i kultury.

Wydarzenie zakończył koncert muzyki chasydzkiej w wykonaniu kantora Symchy Kellera. Obchody rocznicowe w niedzielę, 23 października 2022 r. zostały zorganizowane przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Opatowskiej i Urząd Miasta i Gminy w Opatowie.

Przed II wojną światową Żydzi stanowili ponad połowę ludności Opatowa. Według szacunków w pierwszych latach wojny wskutek wojennej migracji w mieście mieszkało ich ponad 8 000. 22 października 1942 r. Niemcy wypędzili mieszkańców utworzonego tu wcześniej getta na stację kolejową do położonych kilkanaście kilometrów dalej Jasic, skąd wywieziono ich do obozu w Treblince i zamordowano.