Pogrzeb abp. Chryzostoma II – zwierzchnika Kościoła prawosławnego

W Nikozji odbył się pogrzeb zwierzchnika prawosławnego Kościoła Cypru, Chryzostoma II, który zmarł 7 listopada w wieku 81 lat po czteroletniej walce z nowotworem. Liturgii w katedrze św. Barnaby przewodniczył patriarcha Konstantynopola Bartłomiej.

Ciało zmarłego złożono w nowo zbudowanej krypcie, w której będą grzebani również kolejni arcybiskupi Cypru. Natomiast doczesne szczątki ich poprzedników zostaną przeniesione do ossuarium.

Tymczasowy zwierzchnik Kościoła Cypru, metropolita Pafosu – Jerzy wygłosił mowę pochwalną na cześć Chryzostoma II, przedstawiając go jako wielkiego reformatora Kościoła oraz niestrudzonego obrońcy praw i dążeń narodu.

Głos zabrał również prezydent Cypru Nikos Anastasiades stwierdził, że Chryzostom II był „niestrudzonym przywódcą”, którego służba sprawiła, iż stał się uznanym na świecie autorytetem duchowym. Przypomniał, że hierarcha „nie wahał się bezpośrednio wyrazić swojej opinii, niezależnie od tego, czy spodobałoby się to jego rozmówcy, a nawet części społeczeństwa”.

Wśród uczestników pogrzebu byli też m.in. prezydentka Grecji Katerina Sakellaropoulou, prawosławny arcybiskup ateński i całej Grecji Hieronim II oraz prefekt Dykasterii ds. Jedności Chrześcijan kard. Kurt Koch, który odczytał przesłanie papieża Franciszka.

Następca Chryzostoma II zostanie wybrany w procesie wyborczym z udziałem duchownych i świeckich, zgodnie z wielowiekową tradycją.

Chryzostom II kierował autokefalicznym (od 431 roku) Kościołem Cypru w latach 2006-2022. Po jego śmierci rząd tego kraju ogłosił sześciodniową żałobę narodową.

Arcybiskup Nowej Justyniany i całego Cypru Chryzostom II (w świecie Irodotos Dimitriu) urodził się 10 kwietnia 1941 roku w wiosce Tala koło Pafosu na zachodzie wyspy. Po ukończeniu szkoły podstawowej został posłusznikiem (nowicjuszem) w monasterze św. Neofita w Pafosie. W 1963 roku przyjął święcenia diakonatu. W latach 1968-72 kształcił się na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Ateńskiego, a po jego ukończeniu w 1972 roku został wyświecony na kapłana i został ihumenem (przełożonym) swego dawnego klasztoru św. Neofita. 26 lutego 1978 roku przyjął sakrę biskupią jako metropolita Pafosu.

W latach 2002-06 tymczasowo kierował Kościołem Cypru, gdy ówczesny zwierzchnik Chryzostom I ze względu na wiek i postępującą chorobę nie mógł pełnić swych obowiązków i w maju 2006 roku został oficjalnie pozbawiony swego urzędu. 5 listopada 2006 roku – w atmosferze ostrej walki o władzę w Kościele – hierarchowie ostatecznie wybrali właśnie metropolitę Pafosu na nowego zwierzchnika prawosławnego Kościoła Cypru. Jego uroczysta intronizacja odbyła się tydzień później w soborze katedralnym św. Jana Teologa w Nikozji.

Hierarcha znany jest ze stanowczych, a nawet ostrych wypowiedzi w sprawach kościelnych i politycznych, zwłaszcza w kontekście okupowania przez Turcję północnej części Cypru, jest m.in. przeciwny przyjęciu Turcji do Unii Europejskiej. Nie ma również dobrych stosunków z Patriarchatem Moskiewskim. Na przykład w 2011 roku stwierdził oficjalnie, iż piąte miejsce na honorowej liście Kościołów prawosławnych winien zajmować jego Kościół, mający korzenie apostolskie, a nie młodszy od niego o kilka stuleci Rosyjski Kościół Prawosławny (RKP).

Ponadto 24 października 2020 roku w czasie liturgii w klasztorze kolo Pafosu wymienił imię głowy nieuznawanego przez Moskwę Prawosławnego Kościoła Ukrainy, metropolity Epifaniusza, co spowodowało, że w cerkwiach RKP przestano wymieniać imię Chryzostoma. Oznacza to, że w istocie Patriarchat Moskiewski nie utrzymuje kontaktów z Kościołem Cypru, choć nie doszło do formalnego zerwania między nimi łączności eucharystycznej (jak w przypadku stosunków z Konstantynopolem).