Ciekoty: na Żeromszczyźnie – wojewódzki przegląd zespołów kolędniczych

W Ciekotach w Górach Świętokrzyskich – w ukochanym miejscu pisarza Stefana Żeromskiego – w Centrum Edukacji i Kultury „Szklany Dom” – odbędzie się Wojewódzki Przegląd Zespołów Kolędniczych, zaplanowany na 7 stycznia 2023 r. Już należy nadsyłać zgłoszenia, które będą przyjmowane do 3 stycznia.

Przegląd odbywa się w dwóch kategoriach. Pierwsza to „autentyczne formy kolędowania, takie jak herody, chodzenie z gwiazdą, szopką, turoniem, które odzwierciedlają tradycje kolędowe regionu”. Druga z kolei kategoria obejmuje stylizowane grupy kolędnicze, których prezentacje wychodzą poza tradycyjne formy kolędowania.

W założeniach przeglądu nie mieszczą się jasełka oraz widowiska bożonarodzeniowe, stanowiące formę inscenizacji teatralnej. Zgłoszenia takich grup nie będą przyjmowane. Organizatorzy przypominają, że członkowie zespołów biorący udział w przeglądzie powinni występować we właściwym dla danego widowiska stroju kolędniczym oraz posiadać stosowne rekwizyty. Instrumenty towarzyszące śpiewom powinny być też zgodne z tradycją.

Czas prezentacji konkursowej nie może przekraczać 20 minut.

Oceny prezentacji dokona komisja artystyczna powołana przez organizatorów. Najlepsze grupy kolędnicze zostaną uhonorowane nagrodami oraz dyplomami. Laureaci przeglądu będą reprezentować województwo świętokrzyskie w Karnawale Góralskim w Bukowinie Tatrzańskiej oraz Pastuszkowym Kolędowaniu w Podegrodziu.

W regionie kieleckim popularną formą było kolędowanie z maszkarami zwierzęcymi, któremu towarzyszyło często odgrywanie komicznych scenek oraz straszenie widzów i wyprawianie różnego rodzaju żartów. Najbardziej upowszechniły się: turoń, koza lub kozioł, niedźwiedź, koń, kogut, bocian, baran, czyli zwierzęta symbolizujące siłę, zdrowie, życiową energię i płodność. Praktyka wędrowania z gwiazdą nawiązywała do przesilenia zimowego i „odrodzenia słońca”, a po synkretyzmie z chrześcijaństwem zaczęła się wiązać z gwiazdą betlejemską.

Wraz z ustanowieniem obecnych dat świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku obrzędy kolędnicze usytuowały się przede wszystkim w czasie tzw. Godów (okres od wigilii Bożego Narodzenia do Trzech Króli) i w okolicach ostatków Z czasem określenie „kolęda” zaczęło oznaczać „wizytę księdza w domu”, „pieśń bożonarodzeniową” i obrzęd ludowy związany z chodzeniem po domach.

Współorganizatorem jest Wojewódzki Dom Kultury w Kielcach.