Kielce: wojenne straty w obiektach sakralnych tematem publikacji naukowej

Publikacja „Straty w obiektach sakralnych diecezji kieleckiej w świetle zasobów Archiwum Diecezjalnego w Kielcach” zakończyła dwuletni projekt badawczy, zrealizowany przez przez Ewę Kołomańską, kierującą Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskiej w Michniowie i ks. dr. Tomasza Gocela, dyrektora Archiwum Diecezjalnego w Kielcach.

Praca historyków miała charakter badawczy i opierała się na kwerendzie w Archiwum Diecezjalnym w Kielcach, ale także w parafiach. – Ogromne dzieło wykonał tutaj ks. Tomasz Gocel, dyrektor Archiwum Diecezjalnego, który docierał do parafii, skrupulatnie wertował kroniki, w których np. były niedostępne nigdzie zdjęcia, na podstawie których można było uzyskać wiedzę o wnętrzach zburzonych przez Niemców świątyń – mówi KAI Ewa Kołomańska.

Wiele ksiąg inwentarzowych z okresu II wojny światowej zaginęło lub zostało zniszczonych, podobnie jak świątynie i plebanie. Po wojnie księża wypełniali ankiety, w których spisywali zniszczone, czy zrabowane wyposażenie kościoła. To także było źródło pracy historyków. Poza dewastacją samych budynków, zniszczeniu lub grabieży uległo często bezcenne ich wyposażenie. – To figury, obrazy, stalle, czy naczynia liturgiczne oraz dzwony, których dewastację opisujemy w naszej publikacji – mówi Kołomańska.

Wstęp historyczny do książki napisał ks. dr Tomasz Gocel, kolejne rozdziały dotyczą materiałów poddanych kwerendzie w Archiwum Diecezjalnym, czy w Instytucie Pamięci Narodowej.

Cennym elementem publikacji jest także wykaz dokumentów Caritas kieleckiej pokazujący powojenną biedę, zwłaszcza w gminach nadwiślańskich, które były bardzo zniszczone. Ukazują one, na tle historycznym, ogrom pracy Kościoła w dźwiganiu się z powojennej traumy i biedy. Przy kościołach rozdawane były dary z Zachodu, organizowano dożywianie i pomoc. To powodowało, że właśnie Kościół stał się jedyną instytucją, która dawała oparcie i budziła zaufanie społeczeństwa.

Publikacja została dofinansowana z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W planach jest przygotowanie podobnej pracy obejmującej straty 10 dekanatów diecezji sandomierskiej, które znajdują się na terenie obecnego województwa świętokrzyskiego.