Oświęcim – odkryto pozostałości po żydowskiej mykwie

Pozostałości po przedwojennej mykwie, służącej wyznawcom judaizmu do rytualnej kąpieli, odnaleziono podczas budowy parkingu w Oświęcimiu – poinformowało Muzeum Żydowskie „Oszpicin”. Zdaniem dyrektora Muzeum Tomasza Kuncewicza, to cenny ślad po żydowskiej przeszłości miasta nad Sołą. Odnalezione rzeczy trafią do muzealnej kolekcji i będą udostępnione szerszej publiczności – zapowiada placówka.

Wśród odnalezionych pozostałości są m.in. ceramiczne szkliwione kafle ścienne, pochodzące z początku XX wieku, wyprodukowane przez Firmę L&C Hardtmuth z Czeskich Budziejowic, z charakterystycznym secesyjnym liternictwem. „Są też płytki podłogowe, metalowy fragment z okna, drzwiczki do gruntownego ujęcia wody, element poręczy, mosiężny zawór wody oraz cegła wyprodukowana w Cegielni Tenczynek. Wszystkie przedmioty pochodziły najprawdopodobniej z przedwojennej mykwy” – poinformowało Muzeum.

Dr Artur Szyndler, historyk z Muzeum Żydowskiego, przywołuje jedną z z chasydzkich legend, która wiąże się z oświęcimską mykwą.

„Jest to opowieść o trzech wielkich cadykach, którymi byli Elimelech z Leżajska (1717-1787), jego brat Zusja z Annopola i Szlomo Bochner z Chrzanowa. Podczas swojej wędrówki spotkali się w Oświęcimiu. Spędzili tam cały dzień, ale zgodnie z przyjętą w swojej podróży zasadą nie przebywali nocą w tym samym miejscu, w którym spędzali cały dzień. Tym razem jednak na prośbę Elimelecha zostali w Oświęcimiu, a cadyk przenocował w małej mykwie, która od tego czasu nazywana była mykwą „reb Elimelecha” – streszcza historyk fragment legendy przytoczonej przez Jehudę Kindermana w „Sefer Oshpitzin”, wydanej w 1977 roku księdze pamięci oświęcimskich Żydów.

Muzeum przypomina, że w Polsce mykwy były zazwyczaj osobnymi budynkami, tworzącymi kompleks wraz z innymi religijnymi instytucjami judaizmu. „Podobnie było w Oświęcimiu, gdzie mykwa znajdowała się w pobliżu największej synagogi miasta, nieopodal rzeki Soły. W 1910 roku budynek był oznaczony numerem 279” – zaznacza placówka edukacji żydowskiej i precyzuje, że na przestrzeni swojej historii mykwa oświęcimska była często remontowana i przebudowywana.

„Odkryte pozostałości po przedwojennej mykwie są cennym śladem po żydowskiej przeszłości Oświęcimia, której pamięć od wielu lat staramy się chronić. Bardzo się cieszymy, że trafią do naszej kolekcji i będą udostępnione szerszej publiczności” – dodaje Tomasz Kuncewicz, dyrektor Muzeum Żydowskiego.

Znajdujące się w centrum miasta Muzeum Żydowskie w Oświęcimiu jest symbolem życia w miejscu, które przez wiele lat oznaczało jedynie żydowską śmierć. Przed wybuchem II wojny światowej w Oświęcimiu było dwanaście bożnic, mieszkało tu około 7 tys. Żydów. Pierwsi wyznawcy judaizmu zamieszkali w Oświęcimiu w XVI w. i wkrótce nazwali swoje miasto „Oszpicin” (jid. goście).

Ostatni żydowski oświęcimianin Szymon Kluger zmarł w 2000 r. Muzeum Żydowskie w Oświęcimiu opowiada historię lokalnej społeczności poprzez wystawę główną „Oszpicin. Historia żydowskiego Oświęcimia”.