Purim – żydowski karnawał pełen wdzięczności Bogu

Dzisiaj przypada tegoroczne Święto Purim. To święto radosne, które upamiętnia wydarzenia z Księgi Estery, która dzięki swojej odwadze i zaufaniu Bogu uratowała swój lud. To czas dawania sobie prezentów, kolorowych korowodów i tańców. Czas radosnej wdzięczności – opowiada w komentarzu dla Centrum Heschela KUL przełożona Wspólnoty Błogosławieństw w Emmaus-Nicopolis w Izraelu s. Eliana Kuryło CB, korektor starożytnego języka hebrajskiego w Biblijnym Instytucie w Tuluzie.

Pełny tekst komentarza poniżej:

Biblijny rys święta Purim

Purim to radosne święto, które upamiętnia wydarzenia z Księgi Estery. Akcja tej historii dzieje się w Imperium Perskim około czwartego wieku przed Chrystusem. Ówczesny władca Aswerus zaprosił wszystkich swoich dworzan i lokalnych władców na wystawną ucztę, która trwała cały tydzień. Król wezwał do siebie również swoją żonę Waszti, która w tym czasie dla kobiet wydawała własną ucztę. Odmówiła więc mężowi przyjścia, co kosztowało ją pozbawieniem korony i najprawdopodobniej skończyło się utratą życia. Wkrótce po tym nową królową została Estera, żydowska sierota wychowana przez wuja Mordechaja. Po przybyciu Estery na dwór, wysoki dostojnik Haman, nie znając pochodzenia nowej władczyni, postanowił pozbyć się wszystkich Żydów z królestwa.

W tradycji żydowskiej

Midrasz Ester Rabba opisuje dialog Hamana z Bogiem, w którym to królewski dostojnik pyta Stwórcę, w którym miesiącu może wytracić Żydów. Bóg odpowiada przecząco na każdą sugestię. Zniechęcony Haman postanawia rzucić los, by wybrać czas zagłady i w ten sposób po ludzku ominąć Boży sprzeciw. Słowo „Purim” oznacza właśnie „los”. Sytuacja ta ukazuje przewrotność zła i ludzkiej pychy, która uważa, że może oszukać samego Boga.

Plan zagłady Hamana dociera do uszu Mordechaja, który nalega na Esterę, aby ta wyjawiła królowi swoje pochodzenie i położyła kres strasznym planom Hamana. Młoda królowa modli się i pości przez trzy dni, po czym udaje się na spotkanie z królem nie będąc wcześniej przez niego wezwana. Niosło to za sobą ryzyko śmierci. Swoją postawą i pięknem zaimponowała królowi, a ten zgodził się na jej prośbę. Gdy prawda o podstępnym planie Hamana wyszła na jaw, został stracony. Król zaś wydaje dekret chroniący Żydów.

Purim dziś

Upamiętniające te wydarzenia święto celebrowane jest po dziś dzień. Na ulicach Izraela odbywają się pochody i tańce przebierańców. Dzieci jak i dorośli jedzą w ten dzień wiele słodyczy, a w szczególności trójkątne ciastka „hamentaszen” czyli „uszy Hamana”. Aby jednak upamiętnić postawę dzielnej królowej Estery pości się dzień przed rozpoczęciem święta.

W synagogach o różnych porach dnia czytany jest zwój księgi Estery (megillah). W dużych miastach powtarza się go niemal cały dzień, by umożliwić wysłuchanie historii jak największej liczbie osób. Za każdym razem, kiedy czytający wymawia imię Hamana słuchacze hałasują używając kołatek, tupiąc lub klaszcząc, aby w ten sposób zagłuszyć imię niechlubnego dworzanina.

Tego dnia konieczna jest też wymiana prezentów i dawanie datków biednym, by wszyscy mogli uczestniczyć w radosnym świętowaniu.

Świat biblijny i siła modlitwy

Z biblijnego punktu widzenia, interesujący jest fakt, że modlitwa królowej Estery przed spotkaniem z mężem oraz jej dialog z królem, obecne są prawie w tej samej formie w Biblii katolickiej co w midraszu Ester Rabba. Estera prosząc swego męża o pomoc dla swojego ludu zaryzykowała swoje życie. Jest to ważna i piękna lekcja ukazująca siłę pokory, odwagi i modlitwy.