Bliski Wschód. 22 kwietnia – Ekumeniczny Dzień Porwanych

Od przyszłego roku chrześcijanie bliskowschodni będą obchodzić 22 kwietnia Ekumeniczny Dzień Osób Porwanych i Zaginionych w Wyniku Przemocy.

Cele i program tej inicjatywy, wspieranej przez Ekumeniczną Radę Kościołów Bliskiego Wschodu (MECC) zostaną przedstawione 24 bm. w czasie seminarium, które odbędzie się w 10. rocznicę uprowadzenia dwóch metropolitów Aleppo: prawosławnego Pawła (Bulosa) Jazidżiego i syryjskiego Mara Grzegorza Johanny Ibrahima, którzy zaginęli tajemniczo 22 kwietnia 2013 roku. Wydarzeniu będą wspólnie patronowali patriarchowie antiocheńscy: prawosławny Jan X (brat porwanego metropolity Pawła) – przewodniczący MECC i syryjski Mor Ignacy Efrem II. Na zakończenie seminarium zostanie odczytana deklaracja ogłaszająca 22 kwietnia Ekumenicznym Dniem Osób Porwanych i Zaginionych.

Program przyszłego spotkania przewiduje, iż otworzy je wspólne oświadczenie dwóch wspomnianych patriarchów antiocheńskich, następnie zebrani wysłuchają przemówień zaproszonych gości i świadectw składanych zdalnie, a zakończą je dwa orędzia wideo obu patriarchów.

Zaginięcie dwóch metropolitów z Aleppo w okresie największego nasilenia syryjskiej wojny domowej jest jednym z najmocniejszych i najbardziej kontrowersyjnych zdarzeń spośród wielu bolesnych faktów, które naznaczyły ostatnie lata drogi rodzimych wspólnot kościelnych, obecnych w Syrii już od czasów apostolskich. Oby hierarchów porwano w rejonie między stolicą Damaszkiem a granicą z Turcją. Samochód, którym obaj jechali, zatrzymała grupa porywaczy, którzy od razu z zimną krwią zastrzelili kierowcę – katolika łacińskiego Fatha’ Allaha Kabbuda, ojca trójki dzieci. Do zdarzenia nie przyznała się do dzisiaj żadna grupa zbrojna, jakich wiele działało wówczas i nadal działa na tym obszarze i po dziś dzień losy obu porwanych ani powody ich uprowadzenia pozostają nieznane, nie wiadomo nawet, czy oni jeszcze żyją.

W sierpniu tegoż 2013 roku władze Kościoła syryjskiego musiały wydać specjalne oświadczenie w celu odrzucenia insynuacji szerzonych przez niektóre miejscowe środki przekazu, jakoby jednym z powodów porwania były rywalizacja i spory wewnątrzkościelne. Sześć miesięcy po zdarzeniu szef Służby Bezpieczeństwa Generalnego Libanu gen. Abbas Ibrahim oznajmił, iż ustalono miejsce, w którym przetrzymywano obu hierarchów i że rozpoczęto “kontakty pośrednie” z porywaczami w celu uwolnienia uprowadzonych, ale za tymi rewelacjami nie nastąpiły żadne konkrety.

W styczniu 2020 dochodzenie, przeprowadzone przez zespół śledczy, którym kierował mieszkający w Stanach Zjednoczonych badacz syryjski Mansur Salib, i rozpowszechnione za pośrednictwem platformy wirtualnej medium.com, przedstawiło rekonstrukcję wydarzenia. Wskazywała ona, że obu metropolitów porwali, a następnie zamordowali wojownicy z Nur al-Din al-Zenki – niezależnej grupy, zaangażowanej w konflikt syryjski, którą w owym czasie finansowały i zaopatrywały w broń zarówno Arabia Saudyjska, jak i Stany Zjednoczone.

Według tegoż opracowania 22 kwietnia 2013 obaj hierarchowie wyjechali z Aleppo w celu podjęcia rozmów w sprawie uwolnienia dwóch kapłanów: ormiańskokatolickiego Michaela Kayyala i greckoprawosławnego Mahera Mahfouza, porwanych wcześniej przez dżihadystów, walczących z reżymem prezydenta Syrii Baszira Asada i którzy kontrolowali wówczas obszary na wschód od Damaszku.

Wyniki śledztwa, zamieszczone na medium.com, podkreślały udział w porwaniu osób związanych z MIT (wywiad turecki). Rekonstrukcja przywoływała znane już wiadomości razem z wnioskami przedstawianymi bez obiektywnych argumentów. W części końcowej prezentowany materiał stwierdzał, iż obaj hierarchowie zostali zabici i pochowani w nieustalonym miejscu dopiero w grudniu 2016, gdy ziemie na wschód od Aleppo odzyskiwało wojsko syryjskie.

We wspólnym komunikacie prasowym, ogłoszonym 20 stycznia 2020, Patriarchaty Antiocheńskie – prawosławny i syryjski przyznały, że nie są w stanie dostarczyć przydatnych elementów, które by potwierdzały lub zaprzeczały “niepokojącym rekonstrukcjom”, krążącym wokół zaginięcia obu metropolitów. Określono tego rodzaju rekonstrukcje jako inicjatywy “całkowicie niezależne od podejmowanych przez nas wysiłków w celu poszukiwania obu naszych zaginionych arcybiskupów”.

W ciągu tych dziesięciu lat, jakie upłynęły od tamtych wydarzeń, pamięć o losach obu porwanych hierarchów pozostaje stale żywa także dzięki procesjom, czuwaniom modlitewnym, oświadczeniom biskupów i różnym wystąpieniom publicznym.