Tokarnia: żydowskie święto Szawuot przypomina Muzeum Wsi Kieleckiej

Uczniowie i dorośli poznają w środę 31 maja ważny element świętowania i folkloru żydowskiego – święto Szawuot, zwane także Świętem Tygodni, Pięćdziesiątnicy lub żydowskimi Zielonymi Świątkami. Warsztaty i wykłady na ten temat odbędą się na terenie skansenu – w Parku Etnograficznym w Tokarni.

– Wysłuchamy wykładu o historii i o specyfice święta, wspólnie upieczemy chałki i umaimy zielenią żydowski dom, czyli chałupę z Szydłowa – zapowiadają pracownicy Działu Badań Naukowych Muzeum Wsi Kieleckiej.

Polscy Żydzi byli mieszkańcami niemal każdej wsi i miasteczka. Od chrześcijańskich sąsiadów różniło ich wiele, ale pewne elementy obyczaju, obrzędowości, kultury i codzienności – przenikały się.

Pokazywaniu podobieństw i różnic służy projekt „Skansenowskie hagady – opowieści z żydowskiego świata” realizowany przez Dział Badań Naukowych MWK. Po „Szabat szalom w Tokarni” (31 kwietnia) przyszedł czas na święto Szawuot. W proponowanym 31 maja wydarzeniu wezmą udział uczniowie z Sobkowa i Chęcin, a także członkowie kieleckiego Dyskusyjnego Klubu Książki 2050 Myśli.

W ramach warsztatów odbędzie się m.in. wspólny wypiek chał na Szawuot w chałupie ze Złotnik i w ośmioraku na terenie MWK, a także lekcja z zakresu specyfiki kalendarza żydowskiego. Prowadzący odpowiedzą na wszelkie pytania związane z judaizmem i kulturą żydowską. Wiedzę nabytą podczas wydarzenia, tzn. wykładu z prezentacją, zrealizowanego przez dr. Mateusza Wiercińskiego, kierownika Działu Edukacyjnego Muzeum Wsi Kieleckiej, pozwolą ugruntować warsztaty prowadzone przez edukatorki z JCC (Jewish Community Center, Kraków) Olgę Admowską i Justynę Arabską.

Uczestnicy będą także zaproszeni do udekorowania zielonymi gałązkami chałupy żydowskiej, co pozwoli przypomnieć tradycję Zielonych Świąt, wywodzących się z żydowskiej Pięćdziesiątnicy. Można będzie wówczas także poznać wystrój obiektu, wzbogaconego o sklepik, urządzony w komorze.

Szawuot jest drugim z kolei z cyklu świąt pielgrzymich, które w starożytności miało charakter rolniczy. Na wschodzie Europy (w tym w Polsce) święto to nazywano „Pięćdziesiątnicą”, gdyż przypadło ono 50. dnia po święcie Pesach. Za czasów biblijnych w Szawuot pielgrzymowano do Świątyni Jerozolimskiej, niosąc w darze pierwsze dary ziemi: jęczmień, pszenicę, oliwki, daktyle, granaty, figi, winogrona. Przede wszystkim jednak nawiązywano – i czyni się to współcześnie – do wydarzenia otrzymania Tory przez Mojżesza na górze Synaj, co wiąże się z charakterystyczną tradycją liczenia omerów (snopów) i kalendarzy (49 dni od Pesach), kuchnią na bazie produktów mlecznych, aż po finalne przystrajanie synagog i mieszkań zielenią i bukietami, na pamiątkę zieleni i kwiatów, jakimi okrył się pustynny Synaj w dniu objawienia.