W Lidzbarku Warmińskim rozpoczyna się zebranie plenarne Episkopatu

Przygotowania do XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów w październiku br. w Watykanie oraz uczczenie Mikołaja Kopernika w roku jego obchodów – to główne tematy 395. zebranie plenarnego Episkopatu Polski. Odbędzie się ono od 12 do 14 czerwca w Lidzbarku Warmińskim.

O przygotowaniach do zebrania biskupów mówił w czwartek na spotkaniu z dziennikarzami bp Artur G. Miziński, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski.

Miejsce zebrania plenarnego Episkopatu Polski wybrano ze względu na przypadające w tym roku 550. rocznicę urodzin i 480. rocznicę śmierci Mikołaja Kopernika. – Jest Rok Kopernikański w naszej Ojczyźnie, zatem metropolita warmiński abp Józef Górzyński zaprosił członków Episkopatu Polski na to zebranie i na celebracje liturgiczne, które upamiętnią te wydarzenia – powiedział bp Miziński.

Planowane są z tej okazji trzy uroczyste eucharystie. Pierwszego dnia, 12 czerwca, biskupi udadzą się do Stoczka Klasztornego, gdzie Msza św. sprawowana będzie w sanktuarium pw. Matki Bożej Królowej Pokoju. Stoczek jest jednocześnie miejscem internowania od 12 października 1953 r. do 6 października 1954 r. bł. prymasa Stefana Wyszyńskiego. Mszy św. będzie przewodniczyć prymas Polski abp Wojciech Polak.

Drugiego dnia Msza św. sprawowana będzie w archikatedrze pw. Wniebowzięcia NMP we Fromborku – miejscu pochówku Mikołaja Kopernika. Tej Mszy św. przewodniczyć będzie abp Stanisław Gądecki, który wygłosi też homilię.

Wreszcie trzeciego dnia biskupi odprawią Mszę św. w kościele pw. św. Piotra i św. Pawła w Lidzbarku Warmińskim. Tej liturgii przewodniczyć będzie biskup włocławski Krzysztof Wętkowski.

Głównym tematem spotkania biskupów będą przygotowania XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów. Jego obrady odbędą się 4-29 października w Watykanie.

Z tej okazji, po dwuletniej przerwie spowodowanej pandemią, na zebranie plenarne Episkopatu Polski przyjadą przedstawiciele episkopatów z innych krajów europejskich, którzy w kontekście trwającego synodu podzielą się wnioskami z tych prac w swoich krajach. Spodziewani są przedstawiciele episkopatów m.in. Francji, Hiszpanii, Ukrainy, Mołdawii, Kazachstanu, Litwy, Chorwacji i Rosji.

Dłuższe wystąpienie przedstawi delegat synodu biskupów Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego bp Teodor Martyniuk, który – jak poinformował bp Artur Miziński – w szerszym niż pozostali delegaci zakresie zwróci się do Konferencji Episkopatu Polski, podkreślając solidarność między obydwoma Kościołami w Polsce i w Ukrainie w czasie wojny. Nawiąże także do 80. rocznicy rzezi wołyńskiej.

– Z innych episkopatów usłyszymy wystąpienia na temat głównych kierunków syntez krajowych, jakie pojawiły się w ich Kościołach lokalnych w ramach przygotowań do Synodu. Będą to delegaci z Francji, Ukrainy, Chorwacji i Rosji – poinformował bp Miziński.

Inauguracja procesu synodalnego odbyła się 9-10 października 2021 r. w Watykanie, a 17 października we wszystkich diecezjach katolickich na świecie. Tym samym rozpoczęła się faza diecezjalna synodu, która trwała do sierpnia 2022 r. Jej celem były konsultacje, dzięki którym w procesie synodalnym został wysłuchany głos wszystkich ochrzczonych, którzy zechcieli go wyrazić.

Etap konsultacji kończył się diecezjalnym spotkaniem przedsynodalnym, związanym z celebracją liturgiczną i refleksją nad wynikami konsultacji, po którym osoby kontaktowe, w oparciu o syntezy grup synodalnych, opracowały syntezę diecezjalną. Syntezy te zostały przekazane do danej konferencji episkopatu, a w przypadku katolickich Kościołów wschodnich – do ich synodów. Te z kolei przygotowały ogólnokrajową syntezę, którą przesłały do Sekretariatu Synodu Biskupów wraz z materiałami przygotowanymi na poziomie diecezji. Swoje syntezy nadesłały także inne, zwykle konsultowane przed zgromadzeniami Synodu Biskupów, instytucje: dykasterie Kurii Rzymskiej, unie, federacje i konferencje męskich i żeńskich instytutów życia konsekrowanego oraz stowarzyszenia wiernych uznane przez Stolicę Apostolską.

Na podstawie zebranych materiałów, Sekretariat Synodu Biskupów opracował pierwszy synodalny dokument roboczy (Instrumentum laboris). Stał się on punktem odniesienia dla fazy kontynentalnej, która trwała do marca br. Każda z kontynentalnych konferencji biskupich, w tym Rada Konferencji Biskupich Europy (CCEE), zorganizowała zgromadzenie kontynentalne, którego dokumenty końcowe przekazane zostały do Sekretariatu Synodu Biskupów w marcu br.

Trzecim etapem procesu synodalnego będą właśnie obrady Zgromadzenia Ogólnego Biskupów w październiku br. Odbędą się one w oparciu o drugie Instrumentum laboris, przygotowane przez Sekretariat Synodu na podstawie dokumentów końcowych fazy kontynentalnej. Jest ono już gotowe, a jego publikację zaplanowano na początek czerwca.

Decyzją papieża Franciszka po raz pierwszy w gronie uczestników Zgromadzenia Ogólnego Synodu, oprócz biskupów, znajdą się także księża, osoby konsekrowane i świeckie, w tym kobiety – w sumie 70 osób niemających święceń biskupich. Dotychczas bywali one jedynie audytorami synodalnymi, którzy przysłuchiwali się obradom. Ci nowi uczestnicy zgromadzenia synodalnego będą wybierani przez papieża z listy 140 osób wskazanych przez siedem kontynentalnych konferencji biskupich i przez Zgromadzenie Patriarsze Katolickich Kościołów Wschodnich (po 20 dla każdej z tych instytucji). Połowę z nich powinny stanowić kobiety. Ostatecznie biskupi powinni stanowić 75 proc. uczestników Zgromadzenia Ogólnego Synodu.

Bp Miziński przypomniał, że zadaniem Synodu jest wsłuchiwanie się Ludu Bożego w to, co Duch Święty mówi do Kościoła. – Czynimy to poprzez wspólne słuchanie Słowa Bożego, następnie przez słuchanie siebie nawzajem, zwłaszcza tych, którzy – jak zachęca papież Franciszek – znajdują się na marginesie, rozeznając znaki czasu. Cały proces synodalny ma na celu rozeznanie żywego doświadczenia, uczestnictwa i współodpowiedzialności, w którym różnorodność darów łączy się dla misji Kościoła w świecie. To jest zadanie Synodu, nie jako jednorazowego wydarzenia, ale jako procesu. A cele tego procesu jest seria ćwiczeń, które zaczynają się i kończą, ale – jak mówi papież – podążanie drogą autentycznego wzrastania ku komunii i misji do życia, w którym Bóg wzywa Kościół w trzecim tysiącleciu – powiedział sekretarz generalny KEP.

Podczas obrad w Lidzbarku Warmińskim, oprócz wystąpień delegatów z zagranicy, zaplanowano także wystąpienia dwóch uczestników kontynentalnego europejskiego etapu Synodu – przewodniczącego Episkopatu Polski abp. Stanisława Gądeckiego i prof. Aleksandra Bańki.

Bp Miziński zwrócił uwagę, nawiązując do słów abp. Stanisława Gądeckiego z apelu jasnogórskiego 2 maja, na zagrożenia i ryzyka związane z procesem synodalnym. Przewodniczący Episkopatu wskazywał, że choć zebrano w procesie synodalnym to, co wiernych boli i czego pragną od Kościoła, to jednak brakuje w tym zmysłu wiary. Katolicy często nie znają nauczania Kościoła, ograniczają się do wyrażenia opinii, natomiast mało słuchają głosu Ducha Świętego. Jeśli nie będą tego czynić, przestaną być pielgrzymami do Domu Ojca a staną się błądzącymi włóczęgami, ludźmi bezdomnymi, jak mówił, nawiązując do słów arcybiskupa Pragi z kontynentalnego spotkania europejskiego.

– Abp Gądecki, wskazując na konkretne ryzyka wynikające z propozycji, które tam się pojawiły, zauważa konieczność inkluzji, czyli włączenia osób homoseksualnych, święceń żonatych mężczyzn, święceń kapłańskich dla kobiet, uczestnictwa w komunii świętej osób rozwiedzionych a żyjących w ponownych związkach małżeńskich. Problem ten rysuje się dosyć poważnie. Jeśli w tym kierunku miałaby iść reforma Kościoła, to kard. Marc Ouellet ostrzega nawet przed schizmą w związku z pojawiającymi się postulatami sprzecznymi z, jak to on mówi, ciągłością wiary i Kościoła, ze Słowem Bożym i tradycją Kościoła – powiedział bp Miziński. Dlatego zgromadzenie synodalne zaplanowane na październik w Watykanie wymaga „wielkiego przepracowania a przede wszystkim ogromnej modlitwy i wsłuchiwania się w głos Ducha Świętego (…), aby zachować równowagę między postulatami, które się pojawiają a tym, co jest ciągłością wiary Kościoła”.

– Wierzę, że nasze obrady w Lidzbarku Warmińskim oraz doświadczenie innych episkopatów Europy przyczyni się do tego, że tę równowagę będziemy odnajdywać a postulaty, które wypłyną z gremium polskiego Episkopatu i zostaną zakomunikowane w Rzymie, przyczynią się do postępu na drodze synodalności, z zachowaniem tej równowagi odnoszącej się do historii i tradycji Kościoła – dodał sekretarz generalny KEP.