15. Ogólnopolska Konferencja „Ostrożnie – dziecko! Profilaktyka krzywdzenia małych dzieci”

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę już po raz 15. zorganizowała konferencję „Ostrożnie – dziecko! Profilaktyka krzywdzenia małych dzieci”. W 2-dniowej konferencji w formule online uczestniczyło 1600 osób z całej Polski. Rozmawiano o budowaniu więzi między rodzicami i dziećmi, systemowych rozwiązaniach chroniących dzieci i wspieraniu rodzin z Ukrainy.

Ogólnopolska Konferencja „Ostrożnie – dziecko! Profilaktyka krzywdzenia małych dzieci” jest adresowana do osób zawodowo związanych ze wspieraniem dzieci i rodzin oraz z zapobieganiem krzywdzeniu dzieci, zwłaszcza poniżej 6. roku życia. Wśród uczestników znaleźli się psychologowie, pedagodzy, pracownicy służby zdrowia, opieki społecznej i wymiaru sprawiedliwości, a także rodzice zainteresowani tą tematyką.

Ochrona dzieci przed krzywdzeniem w placówkach medycznych

Podczas jednej z sesji konferencyjnych zostały przedstawione wyniki pierwszego w Polsce projektu wdrożenia standardów ochrony dzieci w placówce medycznej – Warszawskim Centrum Opieki Medycznej KOPERNIK”. Standardy ochrony dzieci przed krzywdzeniem (SOD) pomagają tworzyć bezpieczne i przyjazne środowisko wszędzie tam, gdzie dzieci przebywają bez opieki rodziców – w szkołach, przedszkolach, klubach sportowych itp. Rozwiązania tego typu staną się obowiązkowe po wejściu w życie procedowanej właśnie w Sejmie ustawy o ochronie małoletnich (zwanej ustawą Kamilka).

Wywiady przeprowadzone przez Fundację w ramach projektu ujawniły obszary, które wymagają usprawnienia. Są to m.in. brak uwspólnionej wiedzy pracowników placówki na temat symptomów krzywdzenia dzieci, brak regulacji na poziomie instytucjonalnym oraz brak możliwości zasięgnięcia koleżeńskiej porady czy omówienia sytuacji pacjenta w zespole. To powoduje, że nawet w przypadku, gdy pracownik lub pracownica zauważy niepokojące objawy u dziecka, jest wysokie prawdopodobieństwo, że nie podejmie działania – powiedziała podczas konferencji Urszula Kubicka-Kraszyńska z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.

Prof. Dr hab. Magdalena Dutsch-Wicherek z WCOM „Kopernik” przedstawiła wypracowane przez osoby zatrudnione w placówce zasady bezpiecznego kontaktu personelu z pacjentami- dziećmi oraz z rodzicami (opiekunami). Są wśród nich prawo dziecka do obecności rodzica podczas badań medycznych, poszanowanie intymności dziecka oraz jego prawa do prywatności.

W wyniku projektu pilotażowego realizowanego przez FDDS powstaną rekomendacje dla placówek medycznych wdrażających standardy ochrony dzieci, materiały informacyjne oraz przykładowe procedury i rozwiązania, które mogą zostać zastosowane w innych szpitalach.

Współpraca międzyinstytucjonalna

W ramach sesji inauguracyjnej prof. Magdalena Szafranek z Uniwersytetu Warszawskiego poruszyła temat współpracy między służbami społecznymi, ochroną zdrowia oraz wymiarem sprawiedliwości w profilaktyce krzywdzenia dzieci w Polsce. Badaczka przedstawiła wyniki swojej analizy dotyczącej praktyki odbierania dzieci w trybie zabezpieczenia przez pracowników socjalnych na podstawie art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej . Badania aktowe prof. Szafranek zostały realizowane dla Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości między październikiem a grudniem 2022 r. Analiza objęła 81 postępowań sądowych, które dotyczyły sytuacji 144 małoletnich dzieci.

Piecza zastępcza w Polsce bardzo często ma charakter długotrwały, a nie tymczasowy. Ogromna odpowiedzialność spoczywa tu na sędziach rodzinnych, którzy podejmują decyzje o dalszych losach dziecka po odebraniu go z rodziny biologicznej. Niejednokrotnie mimo że rodzina nie rokuje nadziei na stworzenie dziecku bezpiecznego środowiska do rozwoju, sądy raczej ograniczają lub zawieszają władzę rodzicielską, niż jej pozbawiają, co sprawia, że dzieci nie mogą trafić do rodzin adopcyjnych – stwierdziła badaczka.

„Sądy są bardzo przychylne interesom rodziców biologicznym. Niestety zdarza się, że nie patrzą na informacje, które są zbierane ze środowiska, z ośrodków pomocy społecznej czy z powiatowego centrum pomocy rodzinie, wskazujące na to, że rodzina nie jest gotowa na powrót dziecka czy dzieci” – powiedziała jedna z pracownic ośrodka pomocy społecznej w ramach wywiadów pogłębionych zrealizowanych przez prof. Szafranek.

Przeciw przemocy w rodzinie

W drugim dniu konferencji w ramach panelu “Aktywni Obywatele – przeciw przemocy w rodzinie” odbyły się trzy sesje plenarne:

• Parentyfikacja w kontekście małych dzieci, dr Judyta Borchet, Uniwersytet Gdański;
• Znaczenie roli ojca w pierwszych latach życia dziecka w oparciu o teorię więzi, dr Kamil Janowicz, Uniwersytet SWPS;

Rola ojca w życiu dziecka po rozstaniu rodziców, w ujęciu prawnym i psychologicznym; Agnieszka Olszewska, Specjalistyczna Poradnia Rodzinna Dzielnicy Bemowo m.st. Warszawy, Eliza Kuna, Kancelaria Adwokacka

• Tematy pozostałych sesji konferencyjnych to:
• Przychodzi rodzic i dziecko do lekarza – jak w takich warunkach budować dobrą relację? Czyli wizyta u pediatry jako spotkanie z drugim człowiekiem; Róża Hajkuś, Wojewódzki Szpital Podkarpacki w Krośnie;
• Pracownik socjalny jak Latarnia morska – refleksje na temat pracy pracownika pomocy społecznej opartej na mentalizacji, dr Anna Szczepaniak, FDDS;
• Opieka naprzemienna w doświadczeniach rodziców; Sebastian Pluta, Centrum Rozwoju i Wsparcia w Brzegu;
• Parentyfikacja dzieci z rodzin ukraińskich; Anna Kopczak-Wirga, Kamila Kasperska-Kurzawa, Uniwersytet Opolski;
• SPYNKI – Jak wspieramy dzieci i matki z Ukrainy? Dominik Kmita, Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. Komeńskiego, SPYNKA;
• Poradnia dla Rodziców Latarnia Morska, Jak dajemy siłę rodzicom małych dzieci; Marta Skierkowska, FDDS.

***

15. Ogólnopolska Konferencja „Ostrożnie – dziecko! Profilaktyka krzywdzenia małych dzieci” odbyła się w dniach 20-21 czerwca. Jej organizatorem było Centrum Dziecka i Rodziny Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę w Warszawie.