Umowa między oblatami a Świętokrzyskim Parkiem Narodowym

W poniedziałek 26 czerwca br. została podpisana umowa między Domem Zakonnym Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej na Świętym Krzyżu, a dyrekcją Świętokrzyskiego Parku Narodowego w sprawie dalszego użytkowania przez organ ochrony przyrody parteru zachodniego skrzydła pobenedyktyńskiego klasztoru na Świętym Krzyżu. Mieści się tam ekspozycja przyrodnicza, która wraz z wybudowaniem nowoczesnego kompleksu w Nowej Słupi zostanie przeniesiona w nowe miejsce. Umowa została podpisana na trzy lata.

Po podpisaniu umowy płatnego użytkowania przez Dom Zakonny na Świętym Krzyżu zachodniego skrzydła klasztoru oraz tzw. szpitalika pobenedyktyńskiego w ramach reintegracji sakralnych zabudowań na Świętym Krzyżu, konieczne ustalenia prawne podjęto także w kwestii możliwości dalszego funkcjonowania Muzeum Przyrodniczego. Na mocy umowy Świętokrzyski Park Narodowy będzie korzystać z nieruchomości nieodpłatnie.

Misjonarze oblaci niezmiennie utrzymywali wolę optymalnych rozwiązań między domem zakonnym a Świętokrzyskim Parkiem Narodowym, gwarantując możliwość funkcjonowania Muzeum Przyrodniczego w części klasztoru do czasu wybudowania nowej siedziby w Nowej Słupi.

Przełożony domu zakonnego na Świętym Krzyżu o. Marian Puchała OMI podkreślił, że to historyczny moment dla dotychczasowej współpracy między Świętokrzyskim Parkiem Narodowym, a domem zakonnym na Świętym Krzyżu, gdyż misjonarze oblaci zabiegali o to od blisko 30 lat.

Udało się to wszystko po trudnych negocjacjach. Najpierw przez dwa lata z Ministerstwem Środowiska, Premierem i całym Rządem RP do momentu ukazania się rozporządzenia Rady Ministrów na początku lutego 2022 r. w sprawie uporządkowania terenu na Świętym Krzyżu. – To otworzyło nam drogę do ubiegania się o trzy działki na szczycie Łyśca (1,34 ha), na których znajduje się tzw. szpitalik i skrzydło zachodnie pobenedyktyńskiego klasztoru należące do Skarbu Państwa. Złożyliśmy wniosek do Starostwa Kieleckiego z chęcią nabycia tych działek w celu integracji i rewitalizacji całego klasztoru dla potrzeb turystów i pielgrzymów świętokrzyskiego sanktuarium. Ale jeszcze przez rok musieliśmy twardo pertraktować i negocjować z zarządem starostwa, by wreszcie 30 maja br. podpisać umowę na 50-letnie użytkowanie tych działek w trybie płatnym i bezprzetargowym – mówił o. Marian Puchała OMI.

Przełożony domu zakonnego na Świętym Krzyżu dodał, że bez zgody Świętokrzyskiego Parku Narodowego nie byłoby możliwości podpisania umowy. – Stąd nasze serdeczne podziękowanie za zrozumienie całej sytuacji, za bardzo dobrą współpracę od momentu objęcia urzędu przez dyrektora. Dziś możemy świętować i cieszyć się z rozwiązania tej trudnej sytuacji dla obu stron. Mam nadzieję na dalszą dobrą współpracę dla tego niezwykłego miejsca – mówił o. Puchała OMI.

Dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego wyraził wdzięczność za dobrą współpracę z misjonarzami oblatami. Nakreślił plany budowy nowoczesnego centrum przyrodniczego w Nowej Słupi, który pozwoli na przeniesienie działalności przyrodniczej do nowej lokalizacji. Umiejscowienie Muzeum Przyrodniczego w części klasztoru od lat rodziło wiele problemów funkcjonalnych oraz komplikacji w utrzymaniu. Obiekt odbiegał też od możliwości zorganizowania wystawy w nowoczesnej i przystępnej dla zwiedzających formie.

– To będzie dla dobra nas wszystkich, dla unormowania ruchu turystycznego i pielgrzymkowego na Świętym Krzyżu. Dla dobra przyrody, tradycji, kultury i edukacji – mówił dr Jan Reklewski, dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego.

Święty Krzyż to najstarsze polskie sanktuarium narodowe. Klasztor benedyktyński miał tutaj ufundować Bolesław Chrobry w 1006 roku. W opactwie na szczycie Łysicy przechowywane są relikwie Drzewa Krzyża Świętego. Najpierw byli tutaj obecni benedyktyni. W wyniku kasaty na wniosek zaborcy rosyjskiego majątki kościelne zostały przejęte przez państwo pozostające pod protektoratem carskiej Rosji. W 1936 roku do opieki nad sanktuarium zostali zaproszeni Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej. Objęli część zabudowań klasztornych z bazyliką, które podnieśli z ruiny.

Od upadku reżimu komunistycznego w Polsce nieprzerwanie starali się o powrót do sakralnego charakteru: skrzydła zachodniego, w którym mieściło się najpierw więzienie carskie, a potem więzienie polskie, a także tzw. szpitalika pobenedyktyńskiego. W 2023 roku obiekt klasztorny na Świętym Krzyżu powrócił do swoich pierwotnych granic i przeznaczenia. Wraz z reintegracją zabudowań klasztornych na Świętym Krzyżu nie zmienił się dotychczasowy prawny zakres ochrony przyrody na tym obszarze, jak również ochrona zabytków.