Kielce: wystawa o niemieckich „zbrodniach nieosądzonych”

Niemieckie „zbrodnie nieosądzone” są tematem otwartej dzisiaj wystawy, którą można obejrzeć na Placu Artystów w Kielcach. Wystawę, przygotowaną przez pracowników kieleckiej Delegatury IPN, otworzył prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki.

– Pomimo, że rozliczenia z nazistami w całej Europie rozpoczęły się jeszcze w 1945 r., tylko niewielu wojennych zbrodniarzy dosięgła prawdziwa sprawiedliwość. Nie mogło być inaczej, skoro w powojennych Niemczech nawet Konrad Adenauer, który był antynazistą, otaczał się i korzystał z doświadczenia wojennych zbrodniarzy – wyjaśniał dr Karol Nawrocki, prezes IPN. Dlatego pełny tytuł wystawy brzmi „Zbrodnie (nie)osądzone. Rozliczenia z niemieckimi sprawcami zbrodni z okresu II wojny światowej”.

W czasie II wojny światowej kilkaset tysięcy funkcjonariuszy III Rzeszy było odpowiedzialnych za śmierć ok. 13 mln osób. Po wojnie prokuratura RFN postawiła przed sądami 87 tys. z nich. Skazano 6,5 tys., a jedynie 182 osoby dostały wyroki dożywotniego więzienia.

Wystawę przygotowali pracownicy kieleckiej Delegatury IPN, wykorzystując materiały pochodzące z ok. 60. różnych instytucji.

Duża część to zbiory Instytutu Pamięci Narodowej, ale wiele z fotografii trafiło do nas spoza Polski – z Niemiec, Austrii, Stanów Zjednoczonych, Kanady i Izraela. Myślę, że udało nam się stworzyć spójny i ciekawy obraz omawianej tematyki – tłumaczył dr Michał Zawisza, historyk z IPN w Kielcach i jeden z twórców wystawy.

Jest to pierwsza wystawa o tej tematyce, obrazująca zjawisko w tak szerokim zakresie.

Ekspozycja składa się z 27 plansz podzielonych na dwie części. W pierwszej ukazano zasięg rozliczeń w poszczególnych krajach Europy. W tym również podzielonych Niemiec oraz Austrii. W drugiej znalazły się przykłady zbrodni i odpowiedzialnych za nie osób, które nigdy nie stanęły przed sądem lub zostały uniewinnione nawet mimo obciążających zeznań lub dowodów winy. Opisy zostały przygotowane w języku polskim i angielskim.

Ujęcia z sal sądowych, dokumentacja zbrodni, czy powojenne zdjęcia zbrodniarzy, którzy wymknęli się wymiarowi sprawiedliwości, pochodzą z różnych źródeł: polskich i zagranicznych archiwów, muzeów, bibliotek oraz agencji prasowych.