Miechów: obchody Odpustu Jerozolimskiego w 860. rocznicę przybycia bożogrobców

15 lipca to 860. rocznica przybycia do Miechowa pierwszych bożogrobców, którzy zapoczątkowali w Polsce kult grobu Bożego i budowę tzw. „polskiej Jerozolimy” w Miechowie. Z tej okazji dzisiaj odbyły się specjalne uroczystości, z Mszą św. pod przewodnictwem metropolity częstochowskiego abp. Wacława Depo, z sympozjum popularnonaukowym i „Godzinkami o Bożym Grobie”.

Licznie przybyli duchowni i świeccy członkowie – damy i rycerze Zwierzchnictwa Polskiego OESSH Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie, gdyż 15 lipca to ważny dzień w historii Miechowa, związany z wieloma rocznicami. Przypada w nim rocznica poświęcenia tutejszego kościoła parafialnego (1802 r.), poświęcenia bazyliki Grobu Bożego w Jerozolimie (1149 r.) oraz rocznica wyzwolenia Jerozolimy przez krzyżowców (1099).

Mszę św. w miechowskiej bazylice pw. Grobu Bożego, koncelebrowaną pod przewodnictwem metropolity częstochowskiego abp. Wacława Depo, sprawowało kilkudziesięciu kapłanów, w tym kanonicy miechowscy i członkowie bożogrobców.

W homilii metropolita częstochowski mówił m.in. o znaczeniu i misji Kościoła, o radości przeżywania celebrowanych rocznic, ale i o deprecjonowaniu wartości Bożych i religijnych przez tzw. nowoczesnego człowieka i nowoczesny świat.

– Stajemy wobec konkretnego i najbardziej uniwersalnego znaku, jakim jest tajemnica Kościoła – mówił, przypominając, że każdy poprzez chrzest jest zaproszony do tej tajemnicy. – Przedziwne i pełne tajemnic jest zjawisko zgromadzenia ludzi, którzy z wiarą podchodzą do Chrystusa i z wiarą wpatrują się w Jego Zmartwychwstanie – dodał abp Depo. Tymczasem „tzw. nowoczesny człowiek i nowoczesny świat uderza w osobowego Boga, Stwórcę nieba i ziemi, uderza w rodzinę” oraz w wiele innych wartości.

– Prośmy Ducha Świętego o potrzebne światło, byśmy mieli serca rozumne, prośmy o ogień Ducha Świętego dla naszej wiary i naszego świadectwa – zachęcał abp Depo.

Przed Mszą św. zgromadzeni modlili się nabożeństwem „Godzinek do Grobu Bożego”.

Odbyło się także międzydyscyplinarne sympozjum popularnonaukowe pt. „Z Jerozolimy do Miechowa, z Miechowa do Jerozolimy…”.
– Od momentu zmartwychwstania Chrystusa grób, w którym spoczywał Mesjasz, grób wykuty w skale, wybudowany na terenie nieczynnego kamieniołomu, pozostał w stanie naturalnym, niezmieniony aż do 135 r., kiedy to cesarz Hadrian zniszczył Jerozolimę i wybudował nad tym grobem pogańską świątynię – mówił, tytułem wstępu, Maurycy Fojck, członek zakonu z Krakowa.

Prof. dr hab. inż. Maciej Pawlikowski (AGH Kraków) zaprezentował najnowsze odkrycia mineralogiczno-petrograficzne skał Grobu Bożego w Jerozolimie, bogato ilustrowane zdjęciami, a dr hab. Ewa Horyń, prof. Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie mówiła nt. pamięci o zmarłych, utrwalonej w inskrypcjach z bazyliki Grobu Bożego w Miechowie.

Z kolei dzieje bożogrobców miechowskich na ziemiach: szaryskiej, sądeckiej i spiskiej przedstawił dr hab. Tadeusz Trajdos, profesor Instytutu Historii PAN w Warszawie, charakteryzując mniejsze i większe parafie, fundacje bożogrobców, wreszcie czasy kasaty.

– Dzień 15 lipca jest przez nas zawsze upamiętniany poprzez elementy duchowe i religijne, naukowe i artystyczne – mówi KAI Stanisław Osmenda, komandor zakonu, mieszkaniec Miechowa. Dodaje, że na 350 osób w obecnym zakonie, na uroczystości do Miechowa przybyło ponad sto.

Od połowy XIII w. poświadczone są odpusty dla nawiedzających 15 lipca bazylikę w Miechowie. Bożogrobcy obchodzili uroczyście w ten dzień rocznicę wyzwolenia Jerozolimy z rąk muzułmanów i rocznicę poświęcenia bazyliki Grobu Bożego. Na uroczystości te przybywały corocznie rzesze pielgrzymów. A Miechów, jako siedziba bożogrobców, zyskał sobie miano „Polskiej Jerozolimy”, jako że sam był miejscem wielu pielgrzymek, szczególnie w okresie średniowiecza i nasilenia się wojen z muzułmanami.

Specyfika miechowskiego sanktuarium łączy się z historią zakonu bożogrobców i zbudowaniem przez nich Grobu Bożego w bazylice, uznawanego za najwierniejszą replikę jerozolimskiego grobu Bożego na świecie.

Osiedlając się w XII wieku w Polsce – w Miechowie, bożogrobcy wprowadzili tu swoją specyficzną liturgię i nabożeństwa, wcześniej nieznane, m.in. rozpowszechnili zwyczaj urządzania grobu Chrystusa w kościołach w Wielki Piątek. Bożogrobców sprowadził wielmoża małopolski komes Jaksa herbu Gryf i ufundował im kościół i klasztor w swych dobrach, na złożonym kopczyku świętej ziemi z Jerozolimy.

Kościół Grobu Pańskiego szybko stał się zbyt mały. W latach 1235 – 1293 zbudowano nowy romański, który szybko stał się łącznikiem z Ziemią Świętą. W 1379 r. kościół spłonął w wielkim pożarze miasta. Odbudowany, ulegał jeszcze kilkakrotnym pożarom. Po rekonstrukcji w XVIII w. zmienił swój wygląd. Świątynia otrzymała barokowo – rokokowy wystrój.

15 lipca 1799 – w rocznicę zdobycia Jerozolimy przez Krzyżowców w 1099 r. – bp Tomasz Nowina Nowiński, generał – przełożony bożogrobców i proboszcz miechowski, konsekrował świątynię.

Obecnie Miechów jest ponownie siedzibą zakonu bożogrobców. Tutaj odbywają się ich doroczne ogólnopolskie spotkania nadając kolorytu