Europejska Nagroda Dziedzictwa / Europa Nostra 2023 – Nagroda Publiczności

Konserwacja ołtarza Wita Stwosza w bazylice Mariackiej w Krakowie wyróżniona została najwyższą europejską nagrodą, nazywaną europejskim Oscarem w obszarze dziedzictwa kultury — Europejską Nagrodą Dziedzictwa / Nagroda Europa Nostra 2023. Do 28 sierpnia głosować można na ołtarz w ramach Nagrody Publiczności.

Podczas ceremonii, która odbędzie się 28 września w Palazzo del Cinema w Wenecji, ogłoszona zostanie lista laureatów Grand Prix oraz laureat Nagrody Publiczności, wyłonieni spośród tegorocznych laureatów.

W tym roku uhonorowano 30 wyjątkowych dokonań na polu dziedzictwa z łącznie 21 państw. Parafia Mariacka została wyróżniona za przeprowadzoną w latach 2015–2021 konserwację perły w skarbach kościoła — wielkiego ołtarza dłuta Wita Stwosza.

Jak wskazało Jury Nagrody „Renowacja tego wspaniałego ołtarza jest wyjątkowym i unikalnym osiągnięciem. Skrupulatna konserwacja Ołtarza Wita Stwosza w bazylice Mariackiej, oparta na wnikliwych kwerendach, została przeprowadzona przez fachowców, którzy wykazali się ogromnym szacunkiem i wrażliwością dla oryginalnego dzieła. Projekt połączył osoby z różnych krajów, odzwierciedlając międzynarodowe znaczenie tego miejsca oraz potrzebę współpracy w zachowaniu dziedzictwa europejskiego”. Jury Nagrody zwróciło także uwagę na konserwację ołtarza mariackiego jako na osiągnięcie o imponującej skali ze względu na fakt, iż ołtarz ten jest jednym z największych ołtarzy gotyckich na świecie.

Ks. inf. Dariusz Raś — archiprezbiter bazyliki Mariackiej zaznacza wielką dumę parafii z otrzymania tak prestiżowej europejskiej nagrody. „Ołtarz Wita Stwosza, część Światowego dziedzictwa UNESCO, z 200 rzeźbami i tysiącami detali snycerskich zdobi świątynię Mariacką i nadal zachwyca kunsztem artyzmu warsztatu mistrza Wita Stwosza. To bezcenny zabytek i cały czas żywe dziedzictwo — nie tylko Krakowa, nie tylko Polski, ale Europy i świata. Przyznana nam nagroda, będąca europejskimi „Oscarami kultury”, stanowi wyróżnienie dla całej parafii, dla konserwatorów i dla wszystkich instytucji i osób, które przyczyniły się do odnowy ołtarza. Jest także motywacją do kontynuowania naszego zaangażowania w budowanie świadomości o znaczeniu dziedzictwa na każdym poziomie: lokalnym, krajowym i międzynarodowym”.

Konserwacja ołtarza dłuta Wita Stwosza została przeprowadzona w latach 2015-2021. W 2012 r. zgłoszono obawy co do stanu zachowania ołtarza i powołano komisję, która miała go ocenić. Opinia brzmiała: stan ołtarza jest „stabilny, ale zagrożony”. Zachowanie tego bezcennego dziedzictwa wymagało podjęcia programu badań, konserwacji i działań zapobiegawczych. Od 2015 r. przez ponad 1000 dni pracowano w zorganizowanej na terenie bazyliki roboczej pracowni na tyłach ołtarza. Przed ołtarzem stanęły rusztowania, a odwiedzający świątynię mogli obserwować, co robią konserwatorzy. Przez ich ręce przeszło ponad 200 figur i kilka tysięcy odrębnych elementów snycerskich.

O Nagrodę Publiczności można głosować przez stronę: vote.europanostra.org.