Kielce: obchody 84. rocznicy agresji ZSRR na Polskę

Msza św. w kościele garnizonowym w niedzielę 17 września, uroczystości pod pomnikiem Matki Polki Sybiraczki oraz pod pomnikiem Sybiraków na Cmentarzu Starym, złożyły się na obchody 84. rocznicy agresji ZSRS na Polskę.

Rozpoczęła je Msza św. w kościele garnizonowym pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Kielcach w intencji zmarłych i zamordowanych na nieludzkiej ziemi. Wzięli w niej udział kombatanci ze swymi sztandarami, m.in. stowarzyszenie Kielecka Rodzina Katyńska.

Główne uroczystości odbyły o przed pomnikiem Matki Polki Sybiraczki na kieleckiej Kadzielni. Rys historyczny agresji, nazywanej „czwartym rozbiorem Polski” przedstawił Marek Jończyk z Referatu Badań Historycznych w Delegaturze Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach. Nastąpiło wręczenie Odznak Honorowych za zasługi dla Związku Sybiraków. Zebrani złożyli przed pomnikiem kwiaty i znicze.

Pomnik Matki Polki Sybiraczki ma 2 metry wysokości i został wykonany z brązu przez kieleckiego rzeźbiarza Stanisława Micka. Przedstawia matkę z małym dzieckiem na ręku oraz przytulonym do jej boku kilkuletnim chłopcem trzymającym tobołek. Monument został ustawiony na Skwerze Pamięci Ofiar Katynia w Kielcach. Rzeźba ma wymiar symboliczny – nawiązuje do tułaczego losu polskich rodzin na Syberii, a wycieńczone postaci mają obrazować trud ekstremalnych warunków życia w sowieckich łagrach.

Lokalizacja pomnika została konsultowana m.in. z prof. Gustawem Zemłą, który jest autorem instalacji „Sen” znajdującej się na skwerze, a nawiązującej do Zbrodni Katyńskiej. Pomnik Matki Polki Sybiraczki stanowi dopełnienie instalacji.

Następnie znicze zapalono również przed Pomnikiem Sybiraków na Cmentarzu Starym w Kielcach.

Wojewoda świętokrzyski Zbigniew Koniusz zauważył: – To był kolejny rozbiór Polski, to kolejne wywózki, mordy, grabieże. Rosjanie i Niemcy chcieli wytępić nasz naród, lecz to im się nie udało. To, z czym polskie rodziny poszły na zsyłkę to była misja przetrwania i zachowania polskiego narodu na obczyźnie – powiedział wojewoda.

– Nasi członkowie od ponad 30 lat poświęcają czas i ogromne zaangażowanie, by pamięć o naszych przodkach — ofiarach Golgoty Wschodu, nie wygasła. Coraz mniej naocznych świadków tych tragedii. Dzięki pomocy IPN, współpracy, profesjonalnym działaniom pracowników udaje nam się dbać o tę pamięć – mówiła Anna Łakomiec, prezes Stowarzyszenia, dziękując szczególnie młodzieży za zainteresowanie tematem.

Organizatorami uroczystości byli: Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach, Związek Sybiraków Oddział Wojewódzki Kielce, Stowarzyszenie „Kielecka Rodzina Katyńska” oraz Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach i Urząd Miasta Kielce.

Wywózki na Sybir, spowodowane agresją ZSRR na Polskę 17 września 1939 r., nasiliły się szczególnie od 10 lutego 1940 r., gdy wywieziono w głąb Związku Sowieckiego od 140 do 240 tys. mieszkańców Kresów Wschodnich II RP. Polaków wywożono m.in. do obwodów archangielskiego, czelabińskiego, irkuckiego i nowosybirskiego. Kolejne deportacje odbyły się w kwietniu, na przełomie czerwca i lipca oraz w maju 1941 r. Deportowano tzw. „wrogów ustroju”, całe rodziny, inteligencję i wykwalifikowanych robotników.

Z ustaleń historyków wynika, że wszystkie deportacje, które zakończyły się w maju 1941, objęły ok. miliona obywateli Rzeczypospolitej.