Raport pt. „Warunki budowy stabilności bezpieczeństwa energetycznego poprzez uniezależnienie go od zmian otoczenia geopolitycznego. Zagrożenia i przyszłość”

Raport jest zbiorem wniosków, wynikających z wnikliwej obserwacji dynamicznych zmian otoczenia geopolitycznego na przestrzeni okresu sprzed agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę do przełomu pierwszego i drugiego kwartału 2023 r. Jest również próbą usystematyzowania stanu istniejącego energetyki polskiej na tle Europy i europejskiej na tle globalnym.

Autorzy, wg swojej najlepszej wiedzy, wynikającej z doświadczenia w zakresie funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego oraz w toku wnikliwego śledzenia trendów nowelizacji aktów prawnych podjęli się wypracowania rekomendacji ogólnych dla kierunków przemodelowania paradygmatu zarządzania Krajowym Systemem Elektroenergetycznym, który zapewni osiągnięcie celu strategicznego, jakim jest bezpieczeństwo energetyczne. Wyjściowym zbiorem danych do analizy stanu aktualnego i możliwych konsekwencji w najbliższej przyszłości było zestawienie aktualnego rozkładu sił i biegunów geopolitycznych w zestawieniu z globalnym rozkładem zasobności poszczególnych regionów w paliwa i surowce kopalne.

W raporcie zaproponowano aktualizację postrzegania i kaskadowania celów strategicznych i taktycznych oraz wynikających z tego konsekwencji (również pod postacią pojawiających się szans w postaci nowych obszarów biznesowych i gospodarczych, wynikających ze zmiany postrzegania zjawiska kryzysu energetycznego). Raport stawia pięć głównych tez:

• odwołanie do bezpieczeństwa energetycznego jako celu strategicznego transformacji;
• osiągnięcie niezależności od otoczenia i celu klimatycznego jako działania wynikającego bezpośrednio z wdrożenia celu strategicznego;
• intensyfikacja inwestycji w sieć przesyłową i dystrybucyjną łącznie z przemodelowaniem paradygmatu zarządzania KSE z wykorzystaniem synergii współdziałania operatorów i uczestników rynku energii (rozbudowa zdolności bilansowania systemu);
• określenie nowych obszarów zagospodarowania zasobów niewykorzystanych – np. zmiana statusu gazu CO2 z niepożądanego odpadu na surowiec (w połączeniu z produkcją wodoru);
• opracowanie programów restrukturyzacji i zapewnienia bezpieczeństwa społecznego
  w obszarach wydobywczych poprzez rozwój inwestycji w obszarze zachowania zdolności wydobywczych paliw kopalnych jako rezerw strategicznych.

W treści raportu wskazano na konieczność stanowienia prawa europejskiego w obszarze transformacji z uwzględnieniem i uważnością na lokalne uwarunkowania aktualnej struktury krajowych systemów elektroenergetycznych. Osiągnięcie celu strategicznego i celów pochodnych warunkowane jest maksymalnym wykorzystaniem synergii wynikających z tych różnic z zachowaniem uważności na unikanie sytuacji, w których partykularne interesy byłyby faworyzowane. W tym celu w treści porównano skrajnie odmienne modele Polski, Francji i Niemiec. Autorzy nie stawiają tezy, który z nich jest najlepszy. Model francuski z większościowym wykorzystaniem energetyki jądrowej również niesie ze sobą zagrożenia wynikające z destabilizacji regionów zasobnych w rudy uranu.

Osiągnięcie celu strategicznego stanie się faktem, o ile w skali europejskiej postawimy na wykorzystanie efektów synergii we wzajemnej współpracy. Szansami do wykorzystania są nowe obszary technologii, będące konsekwencją odmiennego spojrzenia na zasoby dostępne i niewykorzystane do tej pory, które oprócz magazynowania energii mogą zapewnić dostępność surowców zastępczych, umożliwiających ograniczenie zużycia, np. gazu ziemnego.

Raport został przygotowany przez Fundację Opoka we współpracy z Centrum Likwidacji Barier Biznesowych Sp. z o.o. Raport opracował zespół pod kierunkiem: Wiesławy Dróżdż, Sebastiana Klaczyńskiego i Huberta Staszewskiego.

Partnerem Projektu jest PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.

Cała treść raportu w wersji polskiej lub angielskiej do pobrania.