Znany teolog i publicysta prawosławny opuścił Rosję

Jeden z najbardziej znanych w mediach publicznych rosyjskich teologów i publicystów prawosławnych diakon Andriej Kurajew opuścił Rosję, udając się do Czech. Oznajmił o tym na swym kanale na rosyjskim portalu Telegram. „Mój moskiewski świat jest rozbity. Ból z powodu zbliżającej się samotnej starości być może będzie do pewnego stopnia złagodzony dzięki wejściu w atmosferę mojego szczęśliwego dzieciństwa w Pradze i świadomości, że właśnie tutaj moi rodzice spędzili najszczęśliwsze lata swego życia“ – napisał były (usunięty ze stanu duchownego pod koniec 2021) diakon na portalu.

Znany z dużego poczucia humoru i autoironii autor wpisu zapowiedział, że na obczyźnie zamierza głosić wykłady i odbywać spotkania publiczne w Europie i dodał, że jest to dla niego swego rodzaju „emigracja zarobkowa i mam nadzieję, że okresowa“.

Jego artykuły w różnych czasopismach i w internecie oraz wiele książek jego autorstwa są powszechnie znane w Rosji a niektóre z nich przetłumaczono na języki obce. Dzięki jego działalności publicystycznej wielu ludzi niewierzących bądź wahających się, trafiło do Kościoła bądź umocniła swoją wiarę. Są wśród nich także księża, a nawet biskupi.

Andriej Kurajew urodził się 15 lutego 1963 w Moskwie w ateistycznej rodzinie inteligenckiej (jego ojcem był znany filozof sowiecki Wiaczesław Kurajew). Gdy w 1981 rozpoczął studia w katedrze historii i teorii ateizmu naukowego wydziału filozoficznego Uniwersytetu Moskiewskiego, był przekonanym ateistą, ale jesienią 1982 nawrócił się i przyjął chrzest.

W 1985 podjął pracę w Moskiewskiej Akademii Duchownej (MDA), ale średnie wykształcenie teologiczne uzyskał w stołecznym seminarium duchownym w 1988. Potem wyjechał na dwa lata do Rumunii na dalsze studia z teologii i tam 8 lipca 1990 przyjął święcenia diakonatu. W 1992 ukończył MDA, po czym rozpoczął wieloletnią posługę w Rosyjskim Kościele Prawosławnym (RKP). Był m.in. referentem patriarchy Aleksego II (1990-93), dziekanem wydziału filozoficzno-teologicznego Rosyjskiego Uniwersytetu Prawosławnego św. Jana Teologa (1993-96); profesorem w Prawosławnym Instytucie Teologicznym św. Tichona, przekształconym później w państwowy uniwersytet prawosławny (1997-2013). Od 1996 jest profesorem teologii.

Jako diakon posługiwał w cerkwi św. Michała Archanioła w Moskwie–Tropariowie, gdzie większość parafian stanowiło środowisko inteligenckie.

Pełnił także różne funkcje w instytucjach świeckich, m.in. w radzie ekspercko-konsultacyjnej ds. wolności sumienia przy Komitecie Dumy Państwowej Federacji Rosyjskiej ds. organizacji społecznych i związków wyznaniowych.

Ale przez cały ten czas Kurajew miał bardzo niezależne, a niekiedy krytyczne podejście do różnych zjawisk, zachodzących w RKP, czym narobił sobie wielu wrogów. Pod koniec 2013 zwolniono go z Moskiewskiej Akademii Duchownej oficjalnie za „skandaliczny i prowokacyjny” charakter, jaki niekiedy przybierały jego wystąpienia publiczne i wypowiedzi medialne na tematy związane z Kościołem oraz na jego prywatnym blogu. On sam stwierdził, że w rzeczywistości chciano go w ten sposób ukarać za ujawnienie przestępstw seksualnych, jakich wobec kleryków dopuszczał się jeden z prorektorów seminarium duchownego w Kazaniu. A ponieważ nadal zajmował krytyczne stanowisko wobec hierarchii RKP z patriarchą na czele, 29 grudnia 2020 pozbawiono go funkcji diakońskich, przenosząc do stanu świeckiego.

Jeszcze przed rozpoczęciem przez Rosję agresji przeciw Ukrainie o. A. Kurajew zajmował jednoznaczne antywojenne stanowisko, przepowiadając jednocześnie rozwój życia politycznego i kościelnego w kraju w kierunku dyktatury. W sierpniu 2022 ukarano go grzywną w wysokości 30 tys. rubli za „dyskredytację armii“, jakiej dopatrzono się w jego publikacjach w internecie. W kwietniu br. zarzucono mu „działalność destrukcyjną“, za jaką uznano jego publiczne wystąpienia antywojenne i krytykę stylu zarządzania Patriarchatem Moskiewskim.

A. Kurajewa często nazywa się jednym z przywódców opinii publicznej w Rosji i za jednego z najczęściej cytowanych autorów w mediach kościelnych i świeckich oraz w sieciach społecznościowych.

Liczba Rosjan, którzy opuścili swój kraj zx obawy przed mobilizacją i z powodu nowej „żelaznej kurtyny“, jaką demokratyczny świat zachodniej opuścił na Rosję, nie jest znana. Są wśród nich przedstawiciele inteligencji twórczej, wykwalifikowani i inni. Niedawno sekretarz prasowy W. Putina Dmitrij Pieskow oświadczył, że „dla tych, którzy stali się wrogami Federacji Rosyjskiej, nie będzie już miejsca w Rosji“.