Kielce: obchody 42. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego

Msza św. pod przewodnictwem biskupa kieleckiego, prelekcje, pokazy filmów, spotkania i modlitwa pod tablicami pamiątkowymi – złożą się na kieleckie obchody 42. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego.

NSZZ Solidarność i mieszkańcy Kielc spotkają się 13 grudnia w środę na Mszy św. w bazylice katedralnej. Eucharystii przewodniczy i homilię wygłosi bp Jan Piotrowski. Delegacje zakładowe Solidarności zjawią się ze sztandarami.

Przewidziane są także spotkania przed tablicami pamiątkowymi i uczczenie wydarzeń przemówieniami i modlitwą, np. pod tablicą Stanisława Raka, wmurowaną w elewację katedry kieleckiej. 31 sierpnia 1982 r., w rocznicę powstania Solidarności, ZOMO zaatakowało wychodzących z katedry kieleckiej ludzi, wielu pobito. Jedną z nich był Stanisław Rak, zegarmistrz kielecki, który miał wtedy 38 lat. Nie udało się uratować jego życia.

Przed tablicą przy Areszcie Śledczym na kieleckich Piaskach, gdzie wówczas przetrzymywano działaczy związkowych i opozycyjnych, także będą złożone kwiaty, podobnie na skwerze obok Kurii w Kielcach.

– Przygotowaliśmy pokaz filmowy, wykład oraz dyskusję – informuje Dariusz Skrzyniarz, asystent prasowy kieleckiej delegatury IPN.

Zaplanowany został VIII Przegląd „Historia w filmie”, z pokazem filmu „Chrzciny” w reżyserii Jakuba Skoczenia, ze znakomitą obsadą. Odbędzie się on we wtorek 12 grudnia o godz. 18.00 w kinie Fenomen mieszczącym się w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach. Akcja filmu rozgrywa się w grudniu 1981 r., gdy Marianna, gorliwa katoliczka, postanawia wykorzystać rodzinną uroczystość – chrzciny najmłodszego wnuka, do pojednania swoich skłóconych od lat dzieci. Nieoczekiwanie zostaje ogłoszony stan wojenny, który komplikuje sytuację.

Z kolei 13 grudnia Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach zaprasza na wykład otwarty pt. „Bilans represji wobec mieszkańców regionu świętokrzyskiego w okresie stanu wojennego”, który wygłosi dr Marzena Grosicka z Referatu Badań Historycznych. Spotkanie odbędzie się w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia”. Wykład otwarty oraz dyskusja dotyczyć będą różnych form szykanowania obywateli przez władze komunistyczne w okresie stanu wojennego. Omówione zostaną zarówno internowania, jak i aresztowania z przyczyn politycznych, a także inne formy nękania „niepokornych” obywateli jak np. kierowanie ich do Wojskowych Obozów Internowania.

Represje, które dotknęły mieszkańców województwa kieleckiego po wprowadzeniu stanu wojennego były bardzo szerokie. Łączna liczba internowanych – 368 osób, jest większa niż w niektórych znacznie większych i aktywniejszych regionach. Duża była również liczba działaczy podziemia dotkniętych represjami sądowymi, łącznie to około 90 osób. Zdecydowana większość oskarżonych o przestępstwa z dekretu o stanie wojennym skazana została na kary pozbawienia wolności, dużej części wyrok zawieszono lub złagodzono w kolejnych instancjach. Wielu mężczyzn z województwa kieleckiego – łącznie 65 osób jesienią 1982 r. skierowano do Wojskowych Obozów Internowania na „ćwiczenia”, w trakcie których szykanowano ich ze względu na antykomunistyczną postawę. Zdarzały się również przypadki zastosowania kilku różnych form represji wobec jednej osoby. Mieszkańcy województwa kieleckiego w okresie stanu wojennego byli zatem stosunkowo często poddawani różnego rodzaju szykanom, mającym na celu zniechęcenie ich do prowadzenia opozycyjnej działalności.

Ostatni internowany został wypuszczony z więzienia na Piaskach w grudniu 1982 roku.

Pomocy internowanym i aresztowanym po wprowadzeniu stanu wojennego udzielał Biskupi Komitet Pomocy Potrzebującym w Kielcach, powołany z inicjatywy śp. bp. Mieczysława Jaworskiego, angażujący w swe prace znaczną grupę kieleckich księży.