Gruzja – prawie 9 mln euro wynosi roczna dotacja państwa dla Kościoła prawosławnego

Finansowe wsparcie Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego (GKP) przez państwo wynosi 25 mln lari, czyli ok. 8,7 mln euro, rocznie. Od 2002 do 2019 Patriarchat Gruziński otrzymał z centralnego budżetu państwa łącznie 276,5 mln lari (ok. 95 mln dolarów). Dane te podały środki przekazu w tym zakaukaskim kraju, powołując się na tamtejszy Instytut Tolerancji Religijnej.

Te subwencje państwowe stanowią formę zadośćuczynienia za prześladowania GKP w czasach, gdy Gruzja była jedną z republik sowieckich. W 2002 państwo i Patriarchat Gruziński podpisały porozumienie konstytucyjne, które wśród innych postanowień określa źródła finansowania Kościoła w kraju. Są to „dobrowolne dary, zyski z biznesu, inwestycje, pomoc bezzwrotna i inna, inne dochody uzyskane z tytułu różnych istniejących w Gruzji aktów prawnych”, ale również bezpośrednie przelewy od Ministerstwa Finansów, a wielkość tych dotacji państwowych co roku jest aktualizowana. Największy wzrost wpływów dla Kościoła nastąpił po wojnie rosyjsko-gruzińskiej w sierpniu 2008, gdy subsydia państwowe potroiły się i osiągnęły 26 mln lari. Obecnie wynoszą one średnio ok. 25 mln lari.

W 2012 państwo zaczęło wspierać finansowo z tych samych powodów inne wspólnoty wyznaniowe i religijne: żydowską, islamską, ormiańską i katolicką, działające w tym kraju.

Chociaż wspomniany raport Instytutu Tolerancji Religijnej nie pisze o tym wprost, to jednym z istotnych powodów tak znacznego pieniężnego i materialnego wspierania Kościoła przez państwo jest pragnienie kół rządowych przeciwdziałania finansowaniu GKP przez Rosyjski Kościół Prawosławny, który wykorzystuje struktury kościelne jako narzędzia do wpływania na nastroje społeczne. Jednocześnie jednak brak przejrzystości i jakiegokolwiek rozliczania się z otrzymanych od państwa środków stwarza przesłanki do korupcji w kościelnych i okołokościelnych kołach biznesowych, korzystających z uprzywilejowanego położenia Kościoła.

Ponadto ze sprawozdań Rady Ministrów Gruzji wynika, że w minionych latach biskupi ze środków budżetowych kupowali sobie luksusowe samochody. Za szczególny przypadek uznano zakup w 2012 za 110 tys. euro otrzymanych od Ministerstwa Spraw Wewnętrznych mercedesa na potrzeby kurii patriarszej.

Około 85 proc. ponad 3-milionowej ludności tego kraju przyznaje się do prawosławia.