W Warszawie przeszedł Marsz Modlitwy „Szlakiem Pomników Getta Warszawskiego”

Chrześcijanie różnych wyznań, w tym księża i siostry zakonne, oraz przedstawiciele społeczności żydowskiej z naczelnym rabinem Polski Michaelem Schudrichem na czele przeszli w niedzielę w Marszu Modlitwy „Szlakiem Pomników Getta Warszawskiego”, organizowanym co roku z okazji kolejnej rocznicy bohaterskiego zrywu powstańców żydowskich. Organizatorem przemarszu jest Polska Rada Chrześcijan i Żydów.

Na marszu gromadzą się co roku od 1993 r. mieszkańcy Warszawy oraz goście spoza stolicy. Marsz jest unikalnym połączeniem pamięci z milczeniem i modlitwą. Organizowany jest tradycyjnie w kwietniową niedzielę przypadającą po rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim. W tym roku przypada 81. rocznica bohaterskiego zrywu w getcie.

Podczas marszu nie są wygłaszane żadne przemówienia, gdyż organizatorzy nie chcą pokrywać tragedii warszawskich Żydów swoimi słowami. Przemawiają zaś przede wszystkim słowa psalmów, które są wspólną modlitwą Żydów i chrześcijan. Odmawiane są także tradycyjne modlitwy żydowskie i chrześcijańskie. Modlitwom przewodniczą rabini i przedstawiciele polskiej społeczności żydowskiej oraz duchowne, duchowni i świeccy z różnych Kościołów chrześcijańskich.

– Poprzez nasz doroczny Marsz Szlakiem Pomników Getta chcemy wyrazić pamięć o Żydach-sąsiadach, którzy stanowili 1/3 mieszkańców Warszawy przed drugą wojną światową. Dzisiaj to my jesteśmy strażnikami pamięci, bo oni zginęli całymi rodzinami. Chcemy również modląc się Psalmami, prosić Boga o Jego pokój, bo skutki każdej wojny są straszne – powiedziała KAI na kilka dni przed marszem Marta Titaniec z Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, która jest organizatorem wydarzenia.

Uczestnicy marszu zgromadzili się przy Pomniku Bohaterów Getta przy ul. Zamenhofa i w milczeniu przeszli trasą Warszawskiego Szlaku Martyrologii Żydowskiej. Rozpamiętując ofiary wojennej Zagłady i wymieniając ich imiona, zatrzymywali się przy kolejnych pomnikach Getta Warszawskiego, odmawiając modlitwy. W poszczególnych miejscach pamięci składali kwiaty i zapalali znicze.

Przy Pomniku Bohaterów Getta odmówione zostały modlitwy za zmarłych: żydowska i chrześcijańska. Wspólnie odmówiono Psalm 44. Przy Pomniku „Żegoty” – Drzewie Sprawiedliwych – wybrzmiała modlitwa „Ojcze nasz” i Psalm 140. Przy Pomniku – Kamieniu Pamięci Szmula Zygielbojma – wspólnie odmówiono Psalm 74. Z kolei przy Pomniku – Bunkrze przy Miłej 18 – żydowska modlitwa za zmarłych i wspólne odmówienie Psalmu 94. Przy pomniku Janusza Korczaka natomiast fragment modlitwy jego autorstwa. Przy Pomniku Umschlagplatz – zakończenie Modlitwy za zmarłych: żydowskiej i chrześcijańskiej, wspólne odmówienie Psalmów 88 i 70 oraz modlitwa Jana Pawła II za naród żydowski – tam właśnie odmówił ją papież z Polski.

W przemarszu uczestniczyli chrześcijanie różnych wyznań, ze strony katolickiej byli m.in. ojcowie dominikanie, a także przedstawiciele społeczności żydowskiej z naczelnym rabinem Polski Michaelem Schudrichem i rabinem Stasem Wojciechowiczem na czele. W marszu szedł też ks. Grzegorz Giemza, duchowny Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, dyrektor Polskiej Rady Ekumenicznej. Obecni byli także członkowie Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

Pierwsze mury wokół „dzielnicy żydowskiej” w Warszawie zaczęto wznosić w kwietniu 1940 r. Maksymalną liczbę ludności getto osiągnęło w marcu 1941, kiedy to, w coraz bardziej pogarszających się warunkach, przebywało w nim ok. 460 tys. Żydów. Pierwszą wielką akcję likwidacyjną getta rozpoczęto 22 lipca 1942. W ciągu dwóch miesięcy do obozu zagłady w Treblince wywieziono i zamordowano ok. 300 tys. Żydów, w styczniu następnego roku – kolejne 6 tys.

Rankiem 19 kwietnia 1943 r. oddziały niemieckie przystąpiły do ostatecznej likwidacji getta, co wywołało opór i powstanie. Akcja eksterminacji ludności żydowskiej zakończyła się 16 maja 1943 r.