Rabin Goldschmidt odebrał Międzynarodową Nagrodę Karola Wielkiego

Przewodniczący  Konferencji Rabinów Europejskich (CER), rabin Pinchas Goldschmidt  odebrał Międzynarodową Nagrodę Karola Wielkiego i wezwał do zdecydowanej walki o demokrację i prawa człowieka, a także przeciwko nienawiści do Żydów. W przemówieniu wygłoszonym 9 maja w Sali Koronacyjnej Ratusza w Akwizgranie rabin Goldschmidt wygłosił płomienny apel przeciwko antysemityzmowi, który coraz bardziej zagraża wartościom europejskim. Nagroda Karola Wielkiego jest jednym z najważniejszych europejskich wyróżnień.

Rabin Pinchas Goldschmidt od 2011 roku przewodniczy Konferencji Rabinów Europejskich, zrzeszającej około 800 rabinów ortodoksyjnych. Od 1993 roku był naczelnym rabinem Moskwy. Ponieważ nie poparł  rosyjskiej inwazji na Ukrainę opuścił w marcu 2022 r.  Moskwę i wyjechał do Izraela.

Nagroda została uzasadniona faktem, że były naczelny rabin Moskwy jest „zaangażowany na rzecz pokoju, samostanowienia narodów i wartości europejskich, tolerancji, pluralizmu i zrozumienia”. Jest on również zaangażowany w dialog międzyreligijny między Żydami i chrześcijanami oraz między Żydami i muzułmanami, stwierdziło dyrektorium Nagrody Karola Wielkiego. Wraz z Goldschmidtem nagrodę otrzymały również społeczności żydowskie w Europie.

Antysemityzm to „problem społeczeństwa”

W swoim przemówieniu Goldschmidt ostrzegł, że życie żydowskie nie jest już niestety czymś oczywistym i często jest możliwe tylko pod ścisłymi środkami bezpieczeństwa. Wielu Żydów boi się deklarować publicznie swoją religię: „Nienawiść do Żydów szaleje na ulicach, na demonstracjach, gdzie ludzie otwarcie wzywają do mordowania Żydów”. Dzieje się tak zwłaszcza od czasu ataku Hamasu na Izrael 7 października ubiegłego roku.

Antysemityzm musi zostać nazwany, uznany i zwalczany we wszystkich jego formach, podkreślił rabin Goldschmidt. Tłumaczył, że obejmuje to odwieczną rasistowską formę ekstremistycznej prawicy, ale nienawiść do Żydów występuje również jako „antysyjonizm” i „krytyka Izraela” i przenika do dyscyplin takich jak studia postkolonialne.

Dodał, że ma również problemy z obecnym rządem Izraela – a „zdjęcia ze Strefy Gazy również nie pozostawiają mnie obojętnym: „jak oni mogli?” Ale to oczywiste: „Hamas rozpoczął wojnę. I może ją natychmiast zakończyć – uwalniając zakładników, składając broń i umożliwiając swoim ludziom normalne życie”.

Według rabina Goldschmidta, antysemityzm nie jest przede wszystkim problemem Żydów, ale społeczeństw, w których dominuje. „To sejsmograf ich stanu. Ekstremizm prawicy i lewicy, a w szczególności radykalny polityczny islam – wypaczenie religii – zagrażają nie tylko żydowskiej Europie. Zagrażają one bezpieczeństwu, wolności i przyszłości całej Europy” – zaznaczył. Na zakończenie rabin Goldschmidt zaapelował, aby wszyscy kochający wolność demokraci byli zdolni do jej obrony – zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie: „Pytam was, kiedy, jeśli nie teraz, powinno wybrzmieć `nigdy więcej`?”.

Powrót życia żydowskiego w Europie

Obok laureata nagrody, podczas ceremonii wręczenia nagród do bardziej zdecydowanej walki z antysemityzmem wezwali również wicekanclerz Niemiec Robert Habeck (Partia Zielonych) i katolicki biskup Akwizgranu Helmut Dieser. Habeck podkreślił, że nagroda dla rabina Goldschmidta stanowi sygnał przeciwko antysemityzmowi i „że żydowskie myślenie i żydowskie życie czynią Europę bogatszą”. Nazwał to „misją dla nas wszystkich. Zwłaszcza w tych czasach: aby sprzeciwiać się, gdy ludzie są uciskani, mniejszości są zagrożone lub stosuje się przemoc”.

Habeck wyraził również uznanie dla decyzji rabina Goldschmidta o opuszczeniu Rosji Putina w 2022 r., aby w ten sposób zaprotestować przeciwko przemocy wobec wolności w Ukrainie. „Pokazuje to głębokie historyczne poczucie sprawiedliwości” – powiedział federalny minister gospodarki. Dodał, że jako współzałożyciel Europejskiej Rady Przywództwa Muzułmańsko-Żydowskiego rabin Goldschmidt jest również zaangażowany w poprawę wzajemnego zrozumienia między liczącą około 1,5 miliona społecznością Żydów i ponad 40 milionami muzułmanów w Europie.

Podczas nabożeństwa poprzedzającego ceremonię wręczenia nagród, katolicki biskup Akwizgranu Helmut Dieser wezwał do zdecydowanego przeciwstawienia się wszelkim formom nienawiści wobec Żydów – także przy urnach wyborczych. „Jestem tym głęboko oburzony jako członek narodu odpowiedzialnego za Szoah, za systematyczne masowe morderstwa sześciu milionów Żydów w Europie i wzywam wszystkich rodaków, aby nigdy więcej nie pozwalali na niekwestionowany antysemityzm i nie głosowali na tych, którzy nie dystansują się od niego w przekonujący sposób”, powiedział bp Dieser.

Pinchas Goldschmidt urodził się 21 lipca 1963 w Zurychu. Studiował w Izraelu i USA. Rabinem jest od 1987 roku. W 1985 roku uzyskał tytuł magistra nauk przyrodniczych na amerykańskim Johns Hopkins University. Goldschmidt zna siedem języków obcych i ma siedmioro dzieci z żoną Darą. Stracił kilku krewnych w Shoah, w tym swoich węgierskich pradziadków Jacoba i Mariam Schwartzów, którzy zostali zamordowani przez nazistów w Auschwitz-Birkenau w 1944 roku.

Karol Wielki jako patron

Przyznawana co roku w Akwizgranie Nagroda Karola Wielkiego jest uważana za jedno z najważniejszych wyróżnień europejskich. Nagroda Karola Wielkiego przyznawana jest od 1950 r. w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego osobom i instytucjom zasłużonym dla budowania jedności europejskiej. Patronem wyróżnienia jest cesarz Karol Wielki (742-814), który jako pierwszy rozwijał ideę zjednoczonej Europy. Za swoją siedzibę obrał pod koniec VIII wieku Akwizgran. W tamtejszej katedrze znajduje się Jego grób. Oprócz dyplomu, laureaci nagrody otrzymują medal przedstawiający najstarszą zachowaną pieczęć miejską Akwizgranu z XII wieku z Karolem Wielkim.

Laureatami Nagrody na przestrzeni lat byli wybitni prezydenci, premierzy, politycy i naukowcy. Był wśród nich Konrad Adenauer (1954), hiszpański król Juan Carlos I (1982), Francois Mitterrand i Helmut Kohl (1988), założyciel ekumenicznej Wspólnoty Taize, brat Roger Schutz (1989), Angela Merkel (2008) oraz przewodniczący Parlamentu Europejskiego  Martin Schulz (2015).

W 2016 r. laureatem Nagrody Karola „za wybitne zaangażowanie na rzecz pokoju i zrozumienia, współczucia i tolerancji, solidarności i ochrony stworzenia” był papież Franciszek. Jest on, obok Jana Pawła II (2004), drugim papieżem, który został uhonorowany Nagrodą.

W ubiegłym roku Nagrodą Karola Wielkiego zostali uhonorowani prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski i cały naród ukraiński.