Kard. Sarah: To brak wiary w Kościele jest główną przyczyną kryzysu w Kościele

Obecny kryzys w Kościele spowodowany jest nie tyle przez świat zewnętrzny i panujące w nim zło, ile przede wszystkim przez brak wiary w samym Kościele – powiedział prefekt-senior Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów kard. Robert Sarah. 13 czerwca na Katolickim Uniwersytecie Ameryki (CUA) w Waszyngtonie wygłosił on przemówienie do biskupów Stanów Zjednoczonych, wzywając ich i cały Kościół katolicki w tym kraju do mężnego przepowiadania Jezusa Chrystusa, umieszczając Go w centrum nauczania. Skrytykował też pojawiające się w nim dążenia do przystosowywanie teologii moralnej i praktyk liturgicznych do praktyk świeckich naszych czasów.

Gwinejski kardynał kurialny, który 15 czerwca skończył 79 lat, a którego św. Jan Paweł II mianował sekretarzem Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Benedykt XVI uczynił kardynałem, a Franciszek – prefektem tego urzędu, był nim do 2021, gdy skończył 75 lat. Jest znany z niezachwianej wiary oraz licznych publikacji i wystąpień publicznych, w których twardo broni prawowierności katolickiej. Swe prawie godzinne przemówienie wygłosił w wypełnionej po brzegi sali konferencyjnej Busch School of Business, działającej w ramach CUA a było ono współsponsorowane przez Instytut NAPA i Katolicki Ośrodek Informacji w Waszyngtonie.

Autor przedstawił w nim szczerą ocenę tego, co – jego zdaniem – oznacza stopniowe, ale stałe rozluźnianie i marginalizację wiary religijnej na Zachodzie. „Nie chodzi tu o całkowite odrzucenie Boga, ale o odłożenie Go na bok” – powiedział o mentalności praktycznego ateizmu. Dodał jednak, że „kryzysem jest nie tyle zeświecczony świat i jego zło, ile raczej brak wiary w Kościele”.

Swe przemówienie rozpoczął od przypomnienia, że ponad 30 lat temu św. Jan Paweł II przyczynił się w wielkim stopniu do rozpadu Związku Sowieckiego, który usiłował narzucić swój ateizm komunistyczny jego ojczystej Polsce i całemu światu. „Z jednej strony wygraliśmy wojne, z drugiej jednak wojna ta nadal trwa na szczeblu globalnym i narodowym i zamiast ateizmu ideologicznego i twardego wrogiem dzisiejszym jest «ateizm praktyczny»” – stwierdził mówca. Wyjaśnił, że ateizm ten nie dąży do zaprzeczania istnienia Boga, ale uważa ten problem za nieważny dla współczesnergo życia.

Jego zdaniem, w ciągu dziesięcioleci, jakie upłynęły od upadku „żelaznej kurtyny”, ta sama „groźna choroba” spustoszyła Europę, gdzie wiara katolicka, która przez stulecia kształtowała i określała nie tylko kontynent, ale całą cywilizację zachodnią, „umiera lub już jest martwa”. A najbardziej martwi kardynała to, że choroba ta zadomowiła się w Kościele.  „Ileż to razy słyszymy, jak teolodzy, księża, osoby zakonne, a nawet niektórzy biskupi lub konferencje episkopatów mówią, że musimy dostosować naszą teologię moralną do  poglądów, które są wyłącznie ludzkie” – ubolewał purpurat afrykański. Przestrzegł jednak, iż „Kościół oparty na rozwiązaniach ludzkich, staje się jedynie Kościołem ludzkim”.

Mówiąc o kryzysie w łonie samego Kościoła, kardynał zadał kilka pytań retorycznych: „Ilu katolików uczęszcza co tydzień na Mszę św? Ilu uczestniczy w życiu Kościoła lokalnego? Ilu z nich żyje tak, jakby Chrystus istniał, jakby odnajdywali Go w swych bliźnich lub z mocną wiarą, że Kościół jest Mistycznym Ciałem Chrystusa? Ilu księży sprawuje Najświętszą Eucharystię tak, jakby byli naprawdę alter Christus, a tym bardziej ipse Christus – samym Chrystusem? Ilu wierzy w Jego rzeczywistą obecność w Eucharystii?”. Zdaniem mówcy, takich ludzi jest bardzo niewielu. Zaznaczył, że „żyjemy tak, jakbyśmy nie potrzebowali odkupienia przez Krew Chrystusa” i dodał: „Taka jest praktyczna rzeczywistość dla bardzo wielu osób w Kościele”.

Były prefekt wypowiedział się również krytycznie o trwającym obecnie Synodzie Biskupów nt. synodalności, o rozpoczętym kilka lat temu przez Franciszka procesie słuchania i rozeznawania, którego uwieńczeniem ma być drugie i ostatnie zgromadzenie biskupów i innych delegatów z całego świata w październiku br. w Watykanie. Konkretnie mówca skrytykował to, co – według niego – jest bodźcem do nadania przez Synod nadmiernego znaczenia poglądom innowierczym. „Bycie katolikiem jest czymś więcej niż tożsamość kulturalna, jest wyznaniem wiary, zawiera w sobie szczególną treść wiary. Odejście od niej

zarówno na płaszczyźnie wiary, jak i w praktyce, oznacza odejście od wiary” – przestrzegł kard. Sarah.

Za wielkie zagrożenie uznał uważanie wszystkich głosów za uprawnione, gdyż doprowadziłoby to, jego zdaniem, do kakofonii głosów, równoznacznej z hałasem, który dziś zdaje się być coraz silniejszy. Podkreślił z mocą, iż „wiara, o której my  sami możemy decydować, nie jest wiarą”. Przyznał, że wprawdzie nikt ze zwolenników tej zmiany paradygmatu w Kościele „nie odrzuca Boga wprost, zarazem jednak uważa Objawienie za coś drugorzędnego lub co najmniej na równi ze współczesnym doświadczeniem i nauką”.

„Tak właśnie działa ateizm praktyczny: nie zaprzecza istnienia Bogu, ale działa tak, jakby Bóg nie był w centrum. Takie podejście widzimy nie tylko w teologii moralnej, ale także w liturgii. Uświęcone tradycje, które dobrze służyły Kościołowi przez setki lat, są obecnie przedstawiane jako niebezpieczne. Wielka uwaga skierowana na horyzont wypiera pion, jak gdyby Bóg był doświadczeniem, a nie rzeczywistością ontologiczną” – zaznaczył gość spotkania w CUA. Wyjaśnił, iż aby wierni katolicy mogli odpowiedzieć na te wyzwania, przede wszystkim biskupi Stanów Zjednoczonych mają wypowiadać się jasno i odważnie w obronie wiary i centralnego miejsca Jezusa Chrystusa.

Mówca zwrócił uwagę, że w USA w odróżnieniu od Europy wiara jest jeszcze młoda i dojrzewa, a „ta młodzieńcza żywotność jest darem dla Kościoła”. Przypomniał, że amerykańskie seminaria duchowne zostały w znacznym stopniu zreformowane, apostolaty świeckich tchnęły nowe życie w wiarę, w parafiach są ogniska życia i wyraził przekonanie, iż „wasze kierownictwo episkopatu jest ogólnie oddane Ewangelii, wierze w Jezusa Chrystusa i ochronie naszej świętej Tradycji”. Przyznał, że „niewątpliwie istnieją podziały i konflikty wewnętrzne, ale nie ma ogólnego odrzucenia wiary katolickiej, jakie obserwujemy w wielu częściach Europy i Ameryki Południowej”. Jego zdaniem w Stanach Zjednoczonych istnieją wzorce wiary, „które być może mogłyby być lekcją dla innych krajów zachodnich.

Pochodzący z Afryki purpurat zauważył, że „również młody” Kościół na Czarnym Lądzie dał „heroiczne świadectwo wiary”, wyrażając swój sprzeciw wobec dokumentu „Fiducia Supplicans”, wydanego w grudniu ub.r. przez Watykan, który zezwalał na pozaliturgiczne błogosławieństwa par tej samej płci i który kardynał nazwał „błędnym”.

Mówca wskazał ponadto, iż Kościół w USA może być świadkiem wiary, zaznaczając jednocześnie, że wielkość oraz polityczna, gospodarcza i kulturalna potęga tego kraju nakłada nań wielką odpowiedzialność. I w tym kontekście wezwał swych słuchaczy, aby wyobrazili sobie sytuację, gdy Stany Zjednoczone stają się ogniskiem domowym jeszcze żywszych wspólnot katolickich. „W sytuacji, gdy wiara w Europie umiera lub już zmarła, Kościół potrzebuje czerpać światło z takich miejsc jak Afryka i Ameryka, gdzie wiara jeszcze żyje” – powiedział kardynał. „Jeśli wy, katolicy tego kraju, możecie być znakiem sprzeciwu dla waszej kultury, to Duch Święty dokona przez was wielkich rzeczy” – zakończył swój wykład kard. Robert Sarah.