Afgańscy uchodźcy we Włoszech dzięki korytarzom humanitarnym

Mimo fali nielegalnej migracji zalewającej Włochy, kraj ten cały czas kontynuuje projekt bezpiecznych korytarzy humanitarnych. Prowadzony jest on od niemal dekady przy współpracy władz Republiki Włoskiej, miejscowego episkopatu i organizacji chrześcijańskich, które wspierają ludzi uciekających od wojny i ubóstwa. Do Rzymu dotarło właśnie 191 uchodźców z Afganistanu, w większości kobiet i dzieci, którzy uciekli z piekła talibów.

Afgańczycy przybyli na rzymskie lotnisko Fiumicino 21 czerwca specjalnym lotem z Pakistanu. Właśnie w Islamabadzie schronili się z całymi rodzinami, po tym jak talibowie przejęli władzę w ich ojczyźnie. Od sierpnia 2021 r. żyli w prowizorycznym obozie dla uchodźców, gdzie brakowało wody i sanitariatów, nie wspominając o podstawowej opiece medycznej i możliwości edukacji dla dzieci. W specjalnym komunikacie Caritas Włoch przypomniała, że towarzysząca zdobyciu Kabulu mobilizacja świata na rzecz potrzebujących przeszła do historii a los Afgańczyków mało kogo już interesuje. Tym cenniejsze są inicjatywy wciąż wspierające potrzebujących.

Po kilkudniowej aklimatyzacji, Afgańczycy trafią do różnych diecezji w całych Włoszech. Gotowość ich przyjęcia wyraziły m.in. lokalne Caritas na Sycylii, w Kalabrii i Lombardii. Uchodźcy zamieszkają w kościelnych ośrodkach, ale również wynajętych domach czy mieszkaniach zaoferowanych potrzebującym przez włoskie rodziny. Członkowie Wspólnoty św. Idziego, która od samego początku aktywnie angażuje się w projekt korytarzy humanitarnych zaznaczają, że udało się wypracować dobrze działający model integracji. Uchodźcy rozpoczynają swój pobyt od obowiązkowej nauki języka włoskiego. Następnie dzieci kontynuują naukę w szkole a dorośli idą do pracy. Osoby nie posiadające kwalifikacji mają możliwość skorzystania z różnych kursów zawodowych.

Projekt korytarzy humanitarnych finansowany jest przez zaangażowane w niego organizacje. Jest wśród nich m.in. pozarządowa organizacja Pangea-onlus, która przez 20 lat pomagała Afgankom w zdobyciu wykształcenia.  – To, że chciały się uczyć, móc pracować i mieć prawo do swobodnego przemieszczania było dla talibów ogromnym przestępstwem – podkreśliła Simona Lanzani, która inicjowała projekt w Afganistanie. Wspomina, że kiedy w 2003 r. zaczynała tam swą pracę 100 proc. kobiet mieszkających na wsi było analfabetkami. Jak podkreśla, proces zmian zaczął się od dużych miast. – Pierwsze kobiety skończyły uniwersytet, a teraz kryją się w piwnicach niszcząc dyplomy studiów i wszelkie dowody swej współpracy z Zachodem – zauważyła Lanzani wyrażając nadzieję, że projekt edukacyjny dla afgańskich kobiet będzie teraz kontynuowany na wychodźstwie.

Caritas Włoch, która w ciągu minionych dwóch lat wzięła odpowiedzialność za 300 afgańskich uchodźców, podkreśla, że choć te liczby mogą wydawać się kroplą w morzu potrzeb, to tak naprawdę są wołaniem o człowieczeństwo i solidarność. – Ci ludzie wreszcie będą mogli przestać się bać i dostaną szansę na godne życie – podkreśla komunikat. Kościelna organizacja pomocowa zauważa, że w idei korytarzy humanitarnych ważne jest to, iż aktywizują różne środowiska i terytoria stając się modelem integracji sposobnym do zakorzenienia w całej Europie.

W ciągu ostatnich dziewięciu lat dzięki korytarzom humanitarnym do Włoch dotarło bezpiecznie ponad 7400 uchodźców, w tym 1200 Afgańczyków. Pomoc została udzielona także m.in. syryjskim i irackim rodzinom, a także uciekinierom z Libanu, Somalii czy Erytrei oraz z obozów w Libii. W projekcie ważne jest to, że uchodźcy są weryfikowani przed dotarciem do Europy. Następnie otrzymują niezbędne dokumenty umożliwiające im prawo ubiegania się o azyl.  Przyjeżdżają więc do Europy legalnie, co już na samym początku znacząco polepsza ich sytuację w porównaniu z nielegalnymi uchodźcami. Wszyscy pochodzą z krajów dotkniętych konfliktami zbrojnymi, przemocą i głodem.

Korytarze humanitarne są tworzone na mocy ustaleń zawieranych z właściwymi organami administracji publicznej przez działające na rzecz migrantów organizacje obywatelskie i charytatywne. Po raz pierwszy zostały uruchomione na trasie z Libanu do Włoch i obejmowały syryjskich uchodźców uciekających przed wojną domową, która wybuchła w Syrii w 2011 r. To pierwsze doświadczenie posłużyło do wypracowania założeń całego projektu i 15 grudnia 2015 r. podpisano porozumienie o nazwie „Otwarcie Korytarzy Humanitarnych”. Zawarły je włoskie ministerstwo spraw zagranicznych, ministerstwo spraw wewnętrznych, Konferencja Episkopatu Włoch, Wspólnota św. Idziego, Federacja Kościołów Protestanckich we Włoszech oraz Kościół Waldensów. Z czasem dołączyły inne organizacje pozarządowe oraz stowarzyszenia zaangażowana w budowanie bardziej solidarnego i pokojowego świata. Ideę korytarzy humanitarnych od początku popiera i promuje papież Franciszek, który wspiera ich funkcjonowanie także finansowo.