List z Gniezna do Gniezna… Białoruska parafia świętuje 500 lat istnienia

 Oprócz wielkopolskiego jest na świecie jeszcze jedno Gniezno (Hniezno) – na Białorusi, nad rzeką Nietupą, w diecezji grodzieńskiej. Tamtejsza parafia pw. św. Michała Archanioła świętuje właśnie 500-lecia istnienia, a zamieszkują ją głównie etniczni Polacy wyznania katolickiego.

A wszystko to nie dotarłoby być może do piastowskiego Gniezna gdyby nie list proboszcza białoruskiej wspólnoty ks. Romana Jałowczyka, przesłany do ks. kan. Andrzeja Szczęsnego, proboszcza gnieźnieńskiej parafii pw. bł. Radzyma Gaudentego, w którym kapłan informuje o obchodach i prosi o modlitwę. Jak przyznaje, pomysł napisania listu i nawiązania duchowej łączności zrodził się w białoruskiej wspólnocie podczas przygotowań do rocznicy.

„Nasi parafianie są bardzo dumni z nazwy wsi i przypuszczają – chyba nie bez racji – że historycznie musiał istnieć jakiś ścisły związek między Gnieznem w Wielkopolsce a Hnieznem na Grodzieńszczyźnie, który uzasadniał «zapożyczenie» nazwy tak znakomitego miasta przez naszych przodków” – napisał ks. Jałowczyk.

Poprosił również o poinformowanie gnieźnieńskich parafian o istnieniu białoruskiego Gniezna, które – jak wyjaśnił – zamieszkane jest przez niespełna pół tysiąca wiernych, głównie etnicznych Polaków wyznania katolickiego. „Ośmielamy się także prosić o modlitwę w intencji naszej parafii” – dodał ks. Jałowczyk, z góry dziękując za ten najpiękniejszy i najcenniejszy dar.

W odpowiedzi ks. Andrzej Szczęsny przyznał, że wiadomość o białoruskim Gnieźnie wszystkich „zaciekawiła i zdumiała”. „My jesteśmy jedną z młodszych parafii gnieźnieńskich. Niedawno obchodziliśmy 40. rocznicę powstania” – napisał kapłan, zapewniając o modlitwie i życząc w imieniu całej gnieźnieńskiej wspólnoty, by parafia w białoruskim Gnieźnie „rozwijała się na wzór Ewangelii Chrystusowej, a starsze pokolenie przekazywało wiarę młodszym pokoleniom”.

Uroczystości jubileuszowe w Gnieźnie na Białorusi odbyły się w niedzielę 11 sierpnia, a ich punktem kulminacyjnym była Msza św. pod przewodnictwem biskupa grodzieńskiego Aleksandra Kaszkiewicza. Tego dnia w parafii bł. Radzyma Gaudentego na każdej Mszy św. informowano o białoruskim Gnieźnie, a listy proboszczów wywieszone zostały na parafialnej tablicy ogłoszeń.

Dzieje białoruskiego Gniezna, choć o połowę krótsze niż historia piastowskiego Gniezna, są niemniej burzliwe. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XV wieku. Wieś była wtedy własnością polskiego rodu szlacheckiego Moniwidów. W 1449 roku król Kazimierz Jagiellończyk sprzedał dobra Mikołajowi Waszczyłowiczowi (Waszwyłowiczowi). Późniejszymi właścicielami dóbr gnieźnieńskich byli Szemiotowie, którzy wznieśli kościół pw. św. Michała Archanioła. Przez krótki czas międzywojnia (po 1921 roku) Hniezno należało do Polski, później, po 1945 roku znalazło się w granicach ZSRR, a od 1991 roku znajduje się na terenie Republiki Białorusi.