Zagrożenia i nadzieje człowieka – debata na VII Kongresie Kultury Chrześcijańskiej w Lublinie

Zagrożenia i nadzieje człowieka stanowiły temat dyskusji podczas VII Kongresu Kultury Chrześcijańskiej w Lublinie, w której udział wzięli prof. Piotr Duchliński (Ignatianum), ks. dr hab. Miłosz Hołda (UPJPII), ks. prof. Paweł Dancak (Uniwersytet Preszowski). Rozmowę poprowadziła s. prof. Barbara Chyrowicz (KUL).

– Nadzieja to nie to samo co szansa. Gdy mówimy o szansach, mówimy o tych, które posiadamy ze względu na nasze możliwości, kontekst, są przedmiotem kalkulacji. Szanse się pojawiają i znikają w zależności od okoliczności. W przypadku wykorzystywania szans dużo od nas zależy. Nadzieja ma głębszy wymiar, jest czymś więcej, kieruje nas ku transcendencji. Nadzieja wykracza poza to, czego możemy tu i teraz empirycznie doświadczyć. Szanse się pojawiają i znikają, a nadzieja trwa. Nadzieja przeciwstawia się zagrożeniom – mówiła s. Chyrowicz, wprowadzając w tematykę dyskusji.

Ks. prof. Paweł Dancak wskazał, że zagrożenie i nadzieja kojarzą się z człowiekiem: „To typowa cecha dla człowieka”. – Nasze myślenie o zagrożeniu i nadziei nie może obejść się bez przyjrzenia się doświadczeniom naszych poprzedników – mówił, wskazując m.in. na refleksję i doświadczenie czeskiego filozofa Jana Potočki, żyjącego w totalitarnych czasach i ofiary morderczego systemu, czy czeskiego filozofa i pedagoga Jana Amosa Komeńskiego z przełomu XVI i XVII wieku.

Prof. Piotr Duchliński w refleksji nad sposobami przywracania nadziei wskazał, że również praca filozofów temu służy. Podzielił się też swoim doświadczeniem jako profesjonalnego coacha, wspierającego ludzi w kryzysach. Omówił także różne rodzaje nadziei występujące u ludzi podkreślając, że pierwszym miejscem, gdzie rozwija się nadzieja, jest system rodzinny.

Ks. prof. Miłosz Hołda zwrócił uwagę na zróżnicowanie religijne i światopoglądowe w społeczeństwie. Omawiając w tym kontekście zagrożenia, wskazał na ekskluzywizm, szukanie łatwego kompromisu i chęć podporządkowania sobie innych. „Jaka nadzieja rodzi się w tej sytuacji?” – pytał. „Zróżnicowanie religijne i światopoglądowe może nam dawać szanse i nadzieje, jeśli jesteśmy otwarci do dialogu” – mówił.

Wskazał też na rolę i miejsce Kościoła w przywracaniu nadziei: „Kościół musi być promotorem walki wypełnionej miłością. Wchodząc w dialog, musi usłyszeć co mówią inni, ale musi też unikać półprawd i przemilczeń mówiąc o sobie. Bez miłości walka jest przemocą, ale bez walki miłość jest naiwnością”. Przestrzegał przed uprzedzeniami religijnymi i kulturowymi, zachęcając do pracy nad mądrą komunikacją. „Kościół, który chce przywracać nadzieję, musi być Kościołem pokornym. Pokornym, czyli słuchającym swojego Założyciela” – mówił.

VII Kongres Kultury Chrześcijańskiej odbywający się na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim zakończy się w niedzielę. Wydarzenie odbywa się pod hasłem: „Przywracać nadzieję. Kultura chrześcijańska wobec kryzysów świata”. Uczestnicy wydarzenia debatują m.in. o  sytuacji współczesnej kultury, wyzwaniach nauki, przyszłość społeczeństwa oraz zagrożeniach i źródłach nadziei dla Kościoła i dzisiejszego człowieka. Wśród głównych gości Kongresu są m.in. prof. Chantal Delsol, wybitna filozofka francuska, kard. Anders Arborelius ze Szwecji, prof. Krzysztof Meissner, światowej sławy polski fizyk prof. Konstantyn Sigow, wybitny myśliciel ukraiński i wiele innych postaci.

Zainicjowane przez abp. Józefa Życińskiego w 2000 r. lubelskie Kongresy Kultury Chrześcijańskiej są międzynarodowymi spotkaniami ludzi Kościoła, intelektualistów i ludzi kultury, wpisującymi się w dialog Kościoła ze światem współczesnym. Po śmierci abp. Życińskigo w 2011 głównym organizatorem Kongresu jest jego następca, metropolita lubelski abp Stanisław Budzik.