Abp Budzik o pierwszym spotkaniu plenarnym Dykasterii Kultury i Wychowania

Rewolucja cyfrowa, w tym problem sztucznej inteligencji oraz kryzys kultury – to były główne wątki pierwszego plenarnego spotkania Dykasterii Kultury i Wychowania, które odbywało się od 19 do 21 listopada br. w Rzymie. Wrażeniami z obrad podzielił się w rozmowie z KAI abp Stanisław Budzik, metropolita lubelski, członek nowopowstałej Dykasterii i uczestnik spotkania. Nawiązując do słów papieża Franciszka, podkreślił, że jesteśmy obecnie w momencie przełomowym jeśli chodzi o rozwój kultury, który porównać można do niepewnej przeprawy łodzią przez jezioro. Myśl ta wyrażona została w haśle spotkania: „Przeprawmy się na drugi brzeg. Edukacja i kultura na przełomie epok”.

Pierwsze spotkanie plenarne Dykasterii Kultury i Wychowania pod hasłem „Przeprawmy się na drugi brzeg. Edukacja i kultura na przełomie epok” odbywało się od 19 do 21 listopada w siedzibie generalnej ojców jezuitów w Rzymie. Jak wyjaśnia abp Stanisław Budzik, członek dykasterii i jeden z uczestników obrad, jest to dykasteria nowa, powstała po reformie Kurii Rzymskiej dokonanej przez papieża Franciszka, który połączył w jedno Dykasterię ds. Wychowania oraz Papieską Radę ds. Kultury.

– Papież mówił, że w tym połączeniu chodziło nie tylko o usprawnienie prac, czy o oszczędności ekonomiczne ale przede wszystkim o to, by te dwa gremia miały możliwość spotkania, dialogu i wzajemnej inspiracji. By wychowanie inspirowało się kulturą ale też by z perspektywy wychowania oceniać kulturę krytycznie i na nią wpływać – tłumaczy metropolita lubelski.

W spotkaniu uczestniczyło ponad 100 osób – członkowie dykasterii (biskupi) oraz konsultorzy. – Był to piękny obraz powszechności Kościoła. Obecni byli przedstawiciele wszystkich kontynentów, mówiący najróżniejszymi językami, mężczyźni i kobiety, osoby konsekrowane, biskupi i kapłani – relacjonuje abp Budzik. Spotkanie prowadził prefekt dykasterii, kard. José Tolentino Calaça de Mendonça.  – Bardzo cieszymy się z tego przywództwa. Mamy nadzieję, że przyniesie dobre owoce – podkreśla abp Budzik.

– Praca była bardzo intensywna. Zaczynaliśmy każdego dnia od Mszy św. a następnie obradowaliśmy od godz. 9 do godz. 19 – relacjonuje metropolita lubelski. Uczestnicy spotkania do południa wysłuchiwali kilku referatów poświęconych dwom zasadniczym tematom – rewolucji cyfrowej i sztucznej inteligencji oraz wychowaniu i kulturze w sytuacji kryzysu. Po każdym wykładzie był czas na pytania i odpowiedzi.

Po obiedzie natomiast miała miejsce praca w grupach. Grupy miały charakter stały, dobrane były pod kątem językowym, liczyły od 6 do 8 osób. Jak informuje abp Budzik praca odbywała się w duchu synodalnym, w formie rozmowy w Duchu Świętym. Był czas na modlitwę, ciszę, dzielenie, znowu modlitwę oraz wolne wypowiedzi.

W referatach i dyskusjach na temat sztucznej inteligencji zwracano uwagę na to, ze należy podchodzić do tego zjawiska krytycznie. Nie chodzi jednak o to, by podchodzić wyłącznie krytycznie i z obawą. Mowa była o tym, że sztuczna inteligencja jest dziełem ludzkich rąk i zachęcano uczestników spotkania, by również z tego dzieła korzystać. Podkreślano też konieczność uporządkowania tej kwestii od strony prawnej, tak, by korzystanie z AI wiązało się z ochroną człowieka.

Uczestnicy spotkania wymieniali się też doświadczeniami nt. kryzysu w edukacji, w tym edukacji teologicznej, wynikającego m.in. ze spadku liczby chętnych do podejmowania studiów w tej dziedzinie. Podkreślano, jak istotne jest dobre przygotowywani tych chętnych, którzy już są. – Nie podejmowaliśmy jeszcze konkretnych decyzji ale planowane są pewne reformy dotyczące uczelni katolickich – informuje abp Budzik.

Trzeciego dnia obrad po Mszy św. w Bazylice św. Piotra odbyło się spotkanie z papieżem. – Ojciec Święty odwołując się do Listu św. Piotra Apostoła zadawał nam pytanie o to, czego oczekujemy, co dla nas jest ważne oraz zachęcał, byśmy się nie poddawali w trudnościach – relacjonuje metropolita lubelski.

Papież nawiązał też do hasła spotkania „Przeprawmy się na drugi brzeg” zaczerpniętego z Ewangelii św. Marka i mówiącego o przeprawie uczniów przez Jezioro Galilejskie. Jak relacjonuje abp Budzik, Ojciec Święty zwracał uwagę, że jesteśmy w momencie przełomowym dla rozwoju kultury i świata, który można porównać do przeprawiania się przez jezioro. – Tam nie ma solidnego fundamentu. Przeprawa przez jezioro jest niestabilna, niebezpieczna. Nie wiadomo, czy będzie dobra pogoda; raczej zanosi się na trudną… Ale mimo kryzysu, nie możemy się poddawać, gdyż naszym przewodnikiem jest Chrystus. To On udaje się z nami w drogę. Mamy też wspaniałe dziedzictwo ogromnej i pięknej kultury chrześcijańskiej. Nie możemy sobie pozwolić na to, by zniszczyć nadzieję, choć we współczesnej kulturze jest tendencja do rugowania nadziei – mówi abp Budzik, przytaczając myśli papieża.

Jak podkreśla abp Budzik nowa dykasteria postawiła przed sobą wiele zadań i planów. Pojawią się nowe dokumenty. Członkowie gremium uczestniczyć będą w spotkaniach i konsultacjach. Nie jest jednak jeszcze znany ich tryb.