Abp Budzik: pamiętnik wystawy „Dzieci moje!” to cenny wkład w przypomnienie okresu lubelskiego w posłudze Prymasa Tysiąclecia

„Dzieci moje! Biskup Stefan Wyszyński Ordynariusz Lubelski 1946-1949” – to tytuł albumu, który ukazał się nakładem Fundacji Nasza Tradycja. „Fakt, iż ks. Stefan Wyszyński zanim został Prymasem Polski był przez blisko trzy lata biskupem lubelskim nie jest powszechnie znany nie tylko w Polsce, ale nawet w samym Lublinie” – podkreśla Piotr Krzysztof Kuty prezes Fundacji Nasza Tradycja i redaktor publikacji.

Oczekując beatyfikacji Sługi Bożego Kardynała Stefana, Fundacja Nasza Tradycja przygotowała szereg projektów mających na celu upamiętnienie postaci ósmego w dziejach diecezji lubelskiej Biskupa Ordynariusza. Jednym z nich była wystawa z okazji 70. rocznicy ingresu bp. Stefana Wyszyńskiego do katedry lubelskiej. Nosiła ona znamienny tytuł: „Dzieci moje!”. „Tymi słowami, 26 maja 1946 roku, zwracając się do swoich diecezjan, rozpoczął pierwsze publiczne wystąpienie najmłodszy wówczas polski biskup” – uzasadnia tytuł prezes Piotr K. Kuty. Otwarcia wystawy dokonał 22 maja 2016 roku w archikatedrze lubelskiej abp Stanisław Budzik. Wystawa prezentowana była przez wiele miesięcy także w innych świątyniach i instytucjach Lublina.

Pragnąc utrwalić i szerzej udostępnić zgromadzone dokumenty oraz fotografie Fundacja Nasza Tradycja przygotowała pamiętnik ekspozycji, w którym publikowane są – najczęściej po raz pierwszy – materiały ikonograficzne, obrazujące wydarzenia z wiosny 1946 roku związane z nominacją, konsekracją i ingresem bp. Stefana Wyszyńskiego, ukazujące także wybrane przykłady późniejszej, krótkiej, ale niezwykle bogatej jego posługi biskupiej w Lublinie.

W pamiętniku wystawy „Dzieci moje!” prezentowane są fotografie i dokumenty ze zbiorów: Archiwum Archidiecezjalnego Lubelskiego, Biblioteki Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Lublinie, Instytutu Prymasowskiego Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego, Biblioteki Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Archiwum Państwowego w Lublinie, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz osób prywatnych.

Wstępem album opatrzyli następcy bp. Wyszyńskiego: abp Bolesław Pylak oraz abp Stanisław Budzik. Motyw przewodni wystawy i jej pamiętnika stanowią fragmenty pierwszych wystąpień nowego biskupa lubelskiego: listu pasterskiego do duchowieństwa diecezji lubelskiej na dzień konsekracji, listu pasterskiego do duchowieństwa i wiernych diecezji lubelskiej na dzień ingresu oraz przemówienia ingresowego. „Lektura tych i późniejszych wystąpień, listów pasterskich i innych pism bp. Stefana Wyszyńskiego pozwala dostrzec bliżej problemy, z jakimi borykała się wówczas diecezja. Daje się zauważyć, iż wiele spostrzeżeń, ocen i refleksji w nich zawartych zachowuje do dzisiaj porażającą wręcz aktualność – zauważa prezes Kuty.

Za opis posłużyły fragmenty rozmowy jaką Piotr K. Kuty przeprowadził wiosną 2016 roku z abp. seniorem Bolesławem Pylakiem – który, jako młody kleryk, był uczestnikiem opisywanych wydarzeń – oraz fragmenty artykułu śp. ks. prof. Piotra Niteckiego pt. „Z Włocławka do Lublina”. Obficie wykorzystane zostały także fotokopie – dla potrzeb ekspozycji i wydawnictwa poddane montażowi graficznemu – oryginalnych tekstów z roczników Wiadomości Diecezjalnych Lubelskich z lat 1946-1949, w tym bardzo szczegółowa „Kronika czynności pasterskich J.E. Ks. Bpa Ordynariusza”.

Autorem projektu graficznego pamiętnika „Dzieci moje!” jest Leon M. Budrys. Przypomnieć w tym miejscu należy, iż pierwsze publikacje Fundacji Nasza Tradycja – także jego projektu – zdobyły przed laty nagrody i wyróżnienia: „Nasza tradycja” uznana została jednomyślnie za najpiękniej wydaną książkę w Lublinie w roku jubileuszu 680-lecia Miasta, zaś Fundację Nasza Tradycja, jako wydawcę, uhonorowano pierwszą nagrodą w pierwszej edycji konkursu ogłoszonego, z inicjatywy Lubelskiego Towarzystwa Miłośników Książki, przez Prezydenta Lublina; z kolei „Media a tradycja” została nominowana do nagrody przez jury XXXIX Konkursu „Najpiękniejsze Książki Roku 1998” – organizowanego przez Polskie Towarzystwo Wydawców Książek.

Okładkę albumu zdobi fotografia bp. Stefana Wyszyńskiego wykonana bezpośrednio po konsekracji 12 maja 1946 roku na tle wieży sanktuarium jasnogórskiego. Książkę zamyka fragment listu pożegnalnego biskupa lubelskiego – już jako Arcybiskupa Nominata Metropolity Gnieźnieńskiego i Warszawskiego Prymasa Polski – do duchowieństwa i wiernych diecezji lubelskiej ze stycznia 1949 r.: „Pracowałem wśród Was krótko, niecałe trzy lata. Ale praca ta, choć niełatwa, była jednak radosna i pełna najlepszych nadziei. Radowała mię wielka wiara Wasza, tylekroć podziwiana.”

Album „Dzieci moje!” dedykowany jest pamięci Anny Schedlin-Czarlińskiej Siostry Odylli, franciszkanki służebnicy krzyża, która – jak napisano na ostatniej stronie – „przez pół wieku była świadkiem świętości Księdza Prymasa”. Jak podkreślił prezes Piotr K. Kuty, s. Odylla – prywatnie jego Ciocia – głębokie przekonanie o świętości Księdza Prymasa przekazała jemu i jego rodzinie, inspirując twórców albumu do kultywowania pamięci o Prymasie Tysiąclecia, którego znała od początku lat trzydziestych ub. wieku.

Wydanie albumu stało się okazją do zorganizowania 16 sierpnia w Lublinie – pod honorowym patronatem abp. prof. Stanisława Budzika Metropolity Lubelskiego – uroczystego Wieczoru ku czci Stefana Kardynała Wyszyńskiego.

Wieczór rozpoczęła Msza św. w intencji beatyfikacji Sługi Bożego Prymasa Tysiąclecia, koncelebrowana w bazylice ojców dominikanów przy ul. Złotej w Lublinie pod przewodnictwem bp. prof. Józefa Wróbla. Bp Wróbel, ukazując w homilii różne aspekty działalności kard. Wyszyńskiego, zwrócił uwagę, iż na każdym etapie życia cechowała Księdza Prymasa heroiczna odpowiedzialność za Kościół i Ojczyznę.

Po Mszy św., na wirydarzu klasztoru Dominikanów – zwanego lubelskim Wawelem – odbyła się promocja albumu „Dzieci moje!”. Gościem honorowym Wieczoru był – entuzjastycznie i z wielkim wzruszeniem witany przez kilkuset uczestników uroczystości – prof. Stefan Sawicki, wybitny literaturoznawca, wieloletni prorektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Prof. Sawicki, przed siedemdziesięciu jeden laty maturzysta lubelskiego liceum im. ks. Stanisława Staszica, jako pierwszy witał 26 maja 1946 roku u bram miasta bp. Stefana Wyszyńskiego, „zapewniając – jak donosiła ówczesna prasa – Jego Ekscelencję o wierności młodzieży dla ideałów Chrystusowych”.

Data Wieczoru zbiegła się – na co zwrócił uwagę organizator wieczoru Piotr K. Kuty – z liturgicznym wspomnieniem św. Stefana, a także z rocznicami Mszy świętych sprawowanych w kościele Ojców Dominikanów przez Biskupa Lubelskiego Stefana Wyszyńskiego 18 sierpnia 1946 roku i 17 sierpnia 1947 roku. Piotr K. Kuty przekazał zebranym gościom słowa pozdrowienia i pasterskiego błogosławieństwa od abp. seniora Bolesława Pylaka. 96.-letni Nestor Episkopatu Polski podkreślił, iż codziennie modli się o beatyfikację Księdza Prymasa.
>
W przesłaniu skierowanym na ręce prezesa Fundacji Nasza Tradycja abp Stanisław Budzik, gratulując wydania pamiętnika wystawy „Dzieci moje!” podkreślił, iż „zarówno wystawa, jak i pamiętnik stanowią cenny wkład w przypomnienie i udokumentowanie posługi pasterskiej przyszłego Prymasa Polski w diecezji lubelskiej, gdzie przygotowywał się do wielkich zadań czekających go w Ojczyźnie i w Kościele powszechnym”.
>
Z kolei prezydent Lublina Krzysztof Żuk zauważył, że „uroczystość ku czci jednego z największych Obywateli Lublina, to niezwykle cenna inicjatywa, mająca wkład nie tylko w rozwój duchowy, ale i kulturowy Lublinian. Przedsięwzięcie doskonale wpisuje się w tematykę obchodów 700-lecia Miasta. Wskazuje bowiem na bogatą historię i wartości społeczne, które tworzą nasze dziedzictwo i wzmacniają tożsamość lokalną.” Prezydent Lublina wyraził jednocześnie radość, „że właśnie ten Wieczór, dedykowany jednemu z największych Obywateli naszego Miasta, stanowiąc pierwsze wydarzenie kulturalne ósmego stulecia Lublina, otwiera nowy rozdział jego historii, skupiając jednocześnie, w tak ważnym dla Lublina roku jubileuszowym, wielu wybitnych gości.”
>
W liście do uczestników Wieczoru wicewojewoda lubelski Robert Gmitruczuk, dziękując za zorganizowanie uroczystości, będącej „wyjątkowym upamiętnieniem osoby Kardynała Stefana Wyszyńskiego”, zwrócił uwagę, iż „fakt, że Stefan Wyszyński był związany z Lublinem i Lubelszczyzną, szczególnie zobowiązuje nie tylko do upowszechniania jego dziedzictwa, ale przede wszystkim do tego, by na jego wzór tak ducha hartować, aby móc jak orły przelatywać w przyszłość Ojczyzny”.
>
W części artystycznej Wieczoru wystąpił Mieczysław Szcześniak, który po raz pierwszy w Lublinie zaśpiewał wiersze ks. Jana Twardowskiego ze swojej najnowszej płyty zatytułowanej „Nierówni”. Artyście towarzyszyli: znakomity brazylijski gitarzysta Paulinho Garcia (także vocal), Adam Lemańczyk – instrumenty klawiszowe oraz Marcin Pospieszalski – gitara basowa.
>
Wieczór zakończyła modlitwa o beatyfikację Księdza Prymasa, Apel Jasnogórski oraz błogosławieństwo gospodarza miejsca uroczystości, przeora lubelskiego klasztoru dominikanów o. Grzegorza Kluza.
>
Na zakończenie Wieczoru prezes Piotr Krzysztof Kuty wyraził nadzieję, że „pamiętnik „Dzieci moje!” przybliży postać i nauczanie Sługi Bożego Stefana kard. Wyszyńskiego z okresu posługi biskupiej w diecezji lubelskiej, pogłębi świadomość związków Prymasa Tysiąclecia z Lublinem, a przede wszystkim przyczyni się do rozszerzenia i pogłębienia kultu Jego Osoby.”
>
Dla uczestników Wieczoru ku czci kard. Wyszyńskiego Fundacja Nasza Tradycja przygotowała cenne upominki: obrazki z modlitwą o beatyfikację Księdza Prymasa oraz promowany pamiętnik „Dzieci moje!”.
>
Wydanie Albumu i zorganizowanie Wieczoru możliwe było dzięki wsparciu: Miasta Lublin, PKP Informatyka, Grupy Azoty Puławy, Lubelskiego Węgla „Bogdanka”, PGE Dystrybucja, MPK Lublin, Kolejowych Zakładów Łączności.
>
> _____
>
> „Dzieci moje! Biskup Stefan Wyszyński Ordynariusz Lubelski 1946-1949. Pamiętnik wystawy zorganizowanej przez Fundację Na Rzecz Rodziny Nasza Tradycja w 70. rocznicę ingresu do Katedry Lubelskiej Biskupa Stefana Wyszyńskiego”, Nasza Tradycja Lublin 2017, redakcja i przedmowa Piotr Krzysztof Kuty, projekt graficzny i typograficzny Leon M. Budrys, wstęp abp Bolesław Pylak i abp Stanisław Budzik, ISBN 978-83-906097-2-0, stron 208, oprawa szyta – twarda.