Abp Caccia: „Pacem in terris” jasno wytyczyła kierunek

Encyklika „Pacem in terris” była jak ukazanie na nowo gwiazdy polarnej wyznaczającej kierunek – zaznacza przedstawiciel Stolicy Apostolskiej w ONZ abp Gabriele Caccia w 60. rocznicę publikacji wspomnianego dokumentu przez papieża Jana XXIII. Pozostając w tej metaforze, wskazuje, że, niebo wówczas było zachmurzone z powodu zimnej wojny, a w szczególności kryzysu kubańskiego.

Kierunek wyznaczony przez encyklikę nie przestaje być aktualny. Jest ona wezwaniem „do przezwyciężenia logiki budowania relacji w oparciu o strach przed drugim, a więc na równowadze terroru” – zaznacza stały obserwator Stolicy Apostolskiej przy ONZ. Dodaje, że w myśl dokumentu relacje powinny być zamiast tego oparte „na wzajemnym zaufaniu, choć z koniecznością wypracowania narzędzi weryfikujących, które gwarantowałoby szczerość”. Nakreśliwszy ten fundament, św. Jan XXIII „przestrzegał przed alarmującym wyścigiem zbrojeń, zwłaszcza tych coraz bardziej śmiercionośnych, które mogą masowo uderzać w całe populacje, a zarazem niszczyć życie na naszej planecie, marnując «energie duchowe i zasoby ekonomiczne», jakie mogłyby być lepiej wykorzystane na ochronę życia i środowiska”.

Papież Franciszek przypomniał przestrogę Jana XXIII w noworocznym przemówieniu do korpusu dyplomatycznego. Mówił: „Mogę tu tylko powtórzyć, że posiadanie broni atomowej jest niemoralne, ponieważ – jak zauważył Jan XXIII – «jest rzeczą niemal nie do wiary, żeby istnieli ludzie, którzy mieliby odwagę wziąć na siebie odpowiedzialność za mordy i nieopisane zniszczenia, jakie pociąga za sobą wojna. Nie można jednak zaprzeczyć, że jakieś jedno nieprzewidziane i przypadkowe wydarzenie może rozpalić pożogę wojenną»”.

Abp Caccia w wywiadzie dla Radia Watykańskiego wskazuje również, że encyklika była ważnym krokiem na drodze współpracy Kościoła z ONZ. W rok po jej publikacji Stolica Apostolska stała się stałym obserwatorem przy tej organizacji, a w 1966 r. św. Paweł VI jako pierwszy z papieży przemówił do Zgromadzenia Ogólnego. Dodaje, iż niedawna encyklika Franciszka „Fratelli tutti”, przypomina o wzajemnym szacunku i otwartości, czyli o podstawie współpracy między osobami, ludami i narodami. W tym świetle można rozważać konkretne pytania dotyczące ONZ, takie jak rola i kształt Rady Bezpieczeństwa, kwestia weta oraz zwiększenie roli Zgromadzenia Ogólnego, a także większe włączenie społeczeństwa obywatelskiego, świata kultury i sektora prywatnego.