Abp Gądecki: uniwersytet potrzebuje bezwzględnej apolityczności

Zadaniem pracowników uniwersytetu nie jest organizowanie manifestacji politycznych, zwłaszcza zaś partyjno-politycznych – podkreślił abp Stanisław Gądecki. Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski w stulecie Uniwersytetu Poznańskiego w obecności Senatów uczelni poznańskich przypomniał, że uniwersytet jest przede wszystkim miejscem poszukiwania prawdy.

Uroczystości stulecia uczelni rozpoczęły się w katedrze poznańskiej, gdzie abp Stanisław Gądecki przewodniczył Mszy św. w obecności rektorów wyższych uczelni, profesorów i studentów. Wśród koncelebransów byli m.in. prymas Polski abp Wojciech Polak, abp Józef Kowalczyk i poznańscy biskupi pomocniczy.

Abp Gądecki przekonywał w homilii, że „prawdziwą przyczyną powstania uniwersytetu jest wielkie pragnienie wiedzy”, a profesorowie nigdy nie powinni „utracić wrażliwości na prawdę i tęsknoty za nią”, nie mogą też zapomnieć o tym, że nauczanie nie jest jedynie „przekazywaniem suchych treści, lecz formowaniem młodych ludzi”.

„Tę zasadę dobrze ilustruje Księga Mądrości. Autor tej księgi utożsamia Mądrość z duchem. Mądrość to absolutna czystość ducha, który może przenikać wszystko w optyce dobra. Mądrości zło nie przemoże. Jest ona jakby odbiciem, emanacją, obrazem samego Boga. Jest obecnością Boga w świecie” – zauważył przewodniczący Episkopatu.

„Trzeba mieć na uwadze to, że prawda zawsze nas przewyższa. Możemy jej poszukiwać i przybliżać się do niej, jednak nie możemy jej posiąść w pełni, to ona wręcz nas posiada i motywuje. W pracy intelektualnej i dydaktycznej niezbędną jest zatem cnota pokory, która chroni wykładowców przed próżnością, zamykającą dostęp do prawdy” – mówił metropolita poznański.

Abp Gądecki przekonywał, że postawa naukowości to coś więcej niż fachowa wiedza czy sprawność zawodowa, a w badaniach naukowych nie należy nigdy oddzielać aspektu duchowego od aspektu intelektualnego. „Dobry uniwersytet to «królestwo wartości». Do jego zadań należy budzenie wiary w wysokie wartości” ‒ podkreślił przewodniczący Episkopatu Polski.

Metropolita poznański zauważył, że naukowiec i artysta nie mogą kierować się wyłącznie swoimi celami ‒ naukowiec postępem wiedzy a artysta wyrażaniem swoich ideałów ‒ bez oglądania się na jakiekolwiek zasady moralne. „Wolność człowieka nauki pozostaje zawsze w relacji do dobra. Z tego powodu praca naukowa nie może być oceniana jako etycznie neutralna, czyli pozostająca – mówiąc językiem Nietzschego – «poza dobrem i złem»” – mówił abp Gądecki.

„Tylko prawdziwe osobowości napełniają uniwersytet duszą. Życie uniwersyteckie zależy od osobowości, które go tworzą, a nie od instytucji, która jest zaledwie jego warunkiem. Toteż instytucję uniwersytetu należy oceniać po tym, czy potrafi ona przyciągać najlepsze osobowości i czy stwarza najdogodniejsze warunki do badań, komunikacji i nauczania” – zauważył metropolita poznański.

Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski zaapelował, by uczelnie były miejscem apolitycznym, ponieważ zadaniem pracowników uniwersytetu nie jest organizowanie manifestacji partyjno-politycznych. „Niestety, politykowanie profesorów należy do starej tradycji, która nie przysparza im chwały” – mówił abp Gądecki.

„Polityka powinna istnieć na uniwersytecie wyłącznie jako przedmiot badań. Uniwersytet potrzebuje bezwzględnej apolityczności, braku wpływu ze strony woli partyjnej i przymusu światopoglądowego. Dzisiaj niestety upolitycznienie uniwersytetu stało się faktem, a racje polityczne nieraz tryumfują nawet nad wartościami naukowymi” – zauważył metropolita poznański.

Zdaniem abp Gądeckiego uniwersytet pod pewnym względem podobny jest do Kościoła, ponieważ „stanowi część narodu, ale dąży do urzeczywistnienia tego, co ponadnarodowe”.

Uniwersytet Poznański zainaugurował działalność 7 maja 1919 r. Organizatorem uroczystości stulecia uczelni były połączone Senaty Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, oraz uczelni wywodzących się z Wszechnicy Piastowskiej – Uniwersytetu Medycznego, Uniwersytetu Przyrodniczego i Akademii Wychowania Fizycznego.

Po Mszy św. w katedrze poznańskiej odbył się przemarsz profesorów i studentów do gmachu Collegium Minus oraz uroczyste posiedzenie Senatów uczelni.

Tekst homilii abp. Gądeckiego publikujemy TUTAJ.