Abp Kondrusiewicz: decyzja Papieża normalizuje sytuację Kościoła

Podniesienie administratur apostolskich w Rosji do godności diecezji normalizuje sytuację Kościoła katolickiego – stwierdza abp Tadeusz Kondrusiewicz w oświadczeniu prasowym. Publikujemy pełny tekst tłumaczenia.

Decyzję o utworzeniu czterech diecezji w miejsce dotychczasowych administratur apostolskich podjął 11 lutego Jan Paweł II. Spotkała się ona z ostrą krytyką ze strony Patriarchatu Moskiewskiego, który uważa Rosję za własne „terytorium kanoniczne”. Oto pełny tekst wypowiedzi abp. Kondrusiewicza:
„Katolicy Rosji uzyskali normalne struktury kanoniczne 11 lutego 2002 r., w dniu wspomnienia Matki Bożej z Lourdes, Jego Świątobliwość Papież Jan Paweł II podniósł administratury apostolskiej dla katolików obrządku łacińskiego w Rosji do godności diecezji. Na czele rzymskokatolickiej archidiecezji Matki Bożej z ośrodkiem w Moskwie stanął arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz, na czele rzymskokatolickiej diecezji Przemienienia Pańskiego z ośrodkiem w Nowosybirsku stanął biskup Josif Werth, na czele rzymskokatolickiej diecezji św. Klemensa z ośrodkiem w Saratowie stanął biskup Klemens Pickel i na czele rzymskokatolickiej diecezji św. Józefa z ośrodkiem w Irkucku stanął biskup Jerzy Mazur.
Aby wyrazić należny szacunek diecezjom Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i ich czcigodnym arcypasterzom, diecezji katolickie Rosji otrzymały tytuły świętych, a nie miast, w których znajdują się ich główne ośrodki.
W celu prowadzenia wspólnej działalności duszpasterskiej i dla skuteczniejszej współpracy, zgodnie z prawem kanonicznym została ustanowiona łącząca wszystkie diecezje Rosji metropolia z metropolitą – zwierzchnikiem archidiecezji Matki Bożej z ośrodkiem w Moskwie abp Tadeuszem Kondrusiewiczem na czele.
Podniesienie istniejących dotychczas w ciągu dziesięciu lat administratur apostolskich go rangi diecezji nastąpiło w celu znormalizowania sytuacji Kościoła katolickiego w Rosji i urzeczywistnienia prawa do wolności sumienia, u którego podstaw leży godność osoby ludzkiej.
Kościół katolicki w Rosji ma bogatą wielowiekową historię, w swych tragicznych kartach minionego wieku pod wieloma względami przypominającą historię Kościoła prawosławnego oraz innych wyznań i religii. Na obszarze dzisiejszej Federacji Rosyjskiej już w XIV-XV stuleciach istniały diecezje katolickiego – tańska (z ośrodkiem w Azowie), matgierska, astrachańska i inne. Na przełomie XVII i XVIII istniała diecezja smoleńska.
W 1773 r. Katarzyna II bez uzgodnienia ze Stolicą Apostolską wprowadziła szereg przeobrażeń do struktur Kościoła katolickiego w Cesarstwie Rosyjskim, samowolnie tworząc tzw. 'episkopat białoruski’ z centrum w Mohylewie, który w 1782 r. przekształciła ona w archidiecezję mohylewską, uznaną przez Rzym w rok później. Cesarz Paweł I w 1798 r. podniósł arcybiskupa Mohylewa do godności metropolity, przy czym jego katedra znajdowała się de facto w Sankt-Petersburgu. W ten sposób kanoniczny metropolita w dziejach Rosji już był i 11 lutego 2002 r. Papież jedynie przywrócił sprawiedliwość dziejową w stosunku do katolików tego kraju.
W 1847 r. został podpisany konkordat między Rosją a Watykanem, którego jednym z postanowień było utworzenie diecezji tyraspolskiej na południu Rosji z ośrodkiem w Saratowie.
Przed rokiem 1917 w Cesarstwie Rosyjskim w obecnych granicach Federacji Rosyjskiej były już dwie katedry biskupie. W 1923 r. została utworzona diecezja władywostocka.
W 1991 r., po 70 latach walki z religią w Związku Sowieckim, w nowych warunkach społeczno-politycznych Stolica Apostolska w celu duchowej opieki nad katolikami, rozrzuconymi po ogromnym obszarze Rosji, ustanowiła dwie administratury apostolskie dla katolików obrządku łacińskiego europejskiej i azjatyckiej części Rosji z ośrodkami odpowiednio w Moskwie i Nowosybirsku. W 1999 r., stosownie do potrzeb duszpasterskich, każda z tych administratur została podzielona na dwie. W efekcie powstały administratura apostolska dla katolików obrządku łacińskiego Północy Europejskiej Części Rosji (z ośrodkiem w Moskwie) i administratura apostolska dla katolików obrządku łacińskiego Południa Europejskiej Części Rosji (z ośrodkiem w Saratowie), jak również administratura apostolska dla katolików obrządku łacińskiego Syberii Zachodniej (z ośrodkiem w Nowosybirsku) i administratura apostolska dla katolików obrządku łacińskiego Syberii Wschodniej (z ośrodkiem w Irkucku).
Administratury apostolskie są ustanawiane tylko w wyjątkowych wypadkach i ze swej istoty jako struktury mają charakter tymczasowy. W chwili obecnej na świecie pozostało tylko 9 administratur apostolskich, podczas gdy diecezji jest około 2500. Ostatnio na obszarze byłego ZSRR administratury apostolskie Kazachstanu i Mołdawii zostały przekształcone w diecezje: karagandzką i kiszyniowską.
Obecny stan Kościoła katolickiego w Rosji i stojące przed nim wyzwania, jak również rozwój dialogu międzychrześcijańskiego i międzyreligijnego oraz stosunków z państwem i społeczeństwem dyktują konieczność podniesienia struktur tymczasowych do rangi stałych. Możemy dzisiaj powiedzieć, że wreszcie Rosja zyskała normalne struktury katolickie, podobne do tych, jakie istnieją także w innych krajach.
Wyrażam nadzieję, że ostatnie przemiany struktur Kościoła katolickiego w Rosji zostaną ze zrozumieniem przyjęte przez społeczeństwo rosyjskie i przysłużą się do dalszego jego rozwoju drogą demokracji i wolności sumienia oraz będą sprzyjać umocnieniu dialogu międzywyznaniowego i międzyreligijnego.
Arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz,
Metropolita w Moskwie,
Przewodniczący Konferencji Biskupów Katolickich Federacji Rosyjskiej
Moskwa, 11 lutego 2002 r.,
Wspomnienie Matki Bożej z Lourdes”