Abp Michalik i metropolita Hilarion o ochronie rodziny i sprzeciwie wobec prześladowań chrześcijan

Potrzeba ochrony wartości rodzinnych i sprzeciwu wobec prześladowań chrześcijan na całym świecie oraz m.in. omówienie stosunków kościelno-państwowych w Polsce i Rosji – były w sobotę przedmiotem porannego spotkania przewodniczącego Episkopatu Polski abp. Józefa Michalika z metropolitą Hilarionem, przewodniczącym Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego. Rozmowy obu hierarchów odbyły się w siedzibie sekretariatu KEP.

Jak powiedział KAI abp Michalik, spotkanie dotyczyło omówienia programów pracy odnośnie do tego, co było przedmiotem wystąpień na kończącej się w sobotę w Warszawie konferencji polsko-rosyjskiej „Przyszłość chrześcijaństwa w Europie. Rola Kościołów i narodów Polski i Rosji”. Rozmawiano także w szerszym kontekście – o możliwości kontynuowania tego, co już osiągnięto dzięki rozpoczęciu procesu porozumienia i pojednania między katolikami i prawosławnymi narodów Polski i Rosji.

– Staraliśmy się wyłowić tematy, które moglibyśmy realizować wspólnie – stwierdził abp Michalik, dodając, że chodziło przede wszystkim o tzw. tematy współcześnie trudne dla obu Kościołów i narodów.

Zdaniem przewodniczącego KEP, do takich tematów należy np. kwestia ochrony rodziny – „jej umocnienia, gdyż są siły, które starają się ją osłabić, ukształtować ją na swój własny styl. – Jest to styl egoistycznego ciągnięcia raz w jedną, raz w drugą stronę. Tymczasem Kościół chce, by rodzinę formować na wzór prawa Bożego, zgodnego z naturą – powiedział metropolita przemyski. Jak tłumaczył, chodzi o to, by rodzina była otwarta na życie i broniąca tego życia, podtrzymująca swe więzi, trwała i wierna sobie. – Jest to temat na dziesięciolecia pracy – stwierdził abp Michalik.

Hierarchowie poruszyli także kwestię prześladowań chrześcijan – tak na Bliskim Wschodzie (Syria, Egipt, niektóre kraje azjatyckie), jak i w samej Europie. – Są to prześladowania krwawe, gwałcące prawa człowieka, choć wielcy tego świata, w tym intelektualiści, starają się tego problemu nie zauważać. Niektórzy wciąż starają się nam wmówić, że to nasze uprzedzenie. Na szczęście większa część społeczeństwa już wie, że te prześladowania istnieją. Z kolei w Europie promowane są wciąż nowe ideologie, a tradycyjne wartości, które zrodziły „gigantów ducha, myśli i moralności” gotowych do poświęceń dla innych są dziś marginalizowane – powiedział abp Michalik.

„Dziś nie pozwala się żyć według chrześcijańskich zasad, to jest wielkie prześladowanie” – podkreślił przewodniczący KEP. Jak dodał, Patriarchat Moskiewski widzi te problemy w podobny sposób i w równym stopniu jest takimi zjawiskami zaniepokojony.

Rok 2015 będzie rokiem kultury polskiej w Rosji i kultury rosyjskiej w Polsce. Z tej okazji abp Michalik i metropolita Hilarion omówili także możliwość stworzenia programu wymiany kulturalnej młodzieży katolickiej i prawosławnej w obydwu krajach.

Przedmiotem spotkania była także refleksja nad stosunkami państwo-Kościół w odniesieniu do obydwu wyznań w Polsce i Rosji. – Jako Kościoły nie jesteśmy wyspami, żyjemy w poszczególnych narodach i państwach. Czy nasze rządy są wrażliwe na tematy, które my poruszamy. Trzeba zwrócić uwagę, że rząd też ma zobowiązania wobec dużej części swoich obywateli: w przypadku Polski – katolików, w przypadku Rosji – prawosławnych – zaznaczył abp Michalik.

Pytany przez KAI o to, czy Kościół w Polsce rozważa zaproszenie wiernych Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego na Światowe Dni Młodzieży w Krakowie w 2016 r., abp Michalik powiedział, że gdy przygotowania do tego wydarzenia nabiorą konkretnych kształtów, takie zaproszenie zostanie wystosowane. – Nie ma wątpliwości, że zaprosimy i że odpowiedzą. Oni są na to otwarci, a my będziemy czynić wysiłki, by takie wydarzenie stało się okazją do wspólnego świętowania – dodał.

KAI zapytała też abp. Michalika, czy podczas spotkania z Hilarionem padła kwestia katastrofy smoleńskiej.

„Nas musi interesować dojście do prawdy, na to powinniśmy zwracać uwagę. Wszystkie etapy, które prowadzą do dojścia do tej prawdy, powinny być poruszone – ale w perspektywie całości [obustronnych stosunków- KAI]. W tego rodzaju sprawach boję się koncentrowania na jednym punkcie. Tu trzeba rzecz potraktować całościowo, nie bać się postawienia sobie radykalnych pytań; powiedzieć, gdzie są przyczyny, zanim się powie, kto jest winny. Czy jest to możliwe? Uważam, że jest. Nie powinno się stawiać żadnych ograniczeń, ale podkreślać bezwzględne dojście do prawdy – zaznaczył abp Michalik.

Wczoraj postulat wspólnego apelu obu Kościołów – katolickiego w Polsce i Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego – o zwrot szczątków polskiego samolotu, co przyczyniłby się do usunięcia jednej z ważnych przeszkód na drodze porozumienia i pojednania między naszymi narodami zgłosił abp Stanisław Budzik. Metropolita lubelski wygłosił na konferencji polsko-rosyjskiej w Warszawie wykład „Potrzeba wspólnego świadectwa Kościołów w Polsce i w Rosji – pola współpracy”.

„Jest to skomplikowany temat, ale apel może być, nie jestem tego rodzaju apelowi przeciwny” – skomentował abp Michalik.

Jego zdaniem, „interesem naszych Kościołów byłoby skoncentrowanie się bardziej na wysiłku, że naród polski ma prawo do prawdy na ten temat”. – A widzimy, że są wielkie wysiłki, żeby tworzyć nowe teorie i koncentrować się na jednym. Powinniśmy mieć odwagę powiedzieć, w czym tkwi przyczyna, kto zawinił i pomóc wszystkim, którzy widzą, że powinni się uderzyć we własne piersi, a nie zrzucać na innych – dodał przewodniczący KEP.

W opinii przewodniczącego KEP, dobiegająca dziś końca konferencja „Przyszłość chrześcijaństwa w Europie. Rola Kościołów i narodów Polski i Rosji”, która odbywa się na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, jest swego rodzaju platformą do spotkania i wzajemnego poznania się obu środowisk – katolików z Polski i prawosławnych z Rosji. – Jest to jedna z tych „jaskółek”, która ujawnia ludzi – niekiedy takich, którzy są tylko na ten etap, a niekiedy na następne etapy. Samo poznawanie się będzie procesem, ono jest potrzebne i warto je nagłaśniać – powiedział abp Michalik.

„Zachód ma kompleks wobec Rosji, my go nie mamy. Jesteśmy blisko, przeżywaliśmy pewne sprawy razem. Niektórzy mówią, że się nie znamy, ale według mnie znamy się w niektórych punktach aż nadto dobrze. Możemy przegapić moment zmian i taka konferencja pomaga ten moment uchwycić” – wyjaśnił metropolita przemyski.

Zdaniem abp. Michalika, wzajemne spotkania pozwalają dostrzec, że Rosja i Polska nie są dziś takie same, jak jeszcze 20 lat temu. – Trzeba sobie wzajemnie pomóc zauważyć te podstawy, które podtrzymują Kościoły i narody. Zobaczyć, co u nich jest tym filarem, a co u nas. Trzeba dostrzec zagrożenia i sposoby na ich rozwiązanie, wyławiać ludzi, by było ich więcej do obrony prawdy – dodał przewodniczący Episkopatu Polski.