Abp Muszyński otrzymał nagrodę „Pontifici” – Budowniczemu Mostów

Tegoroczną nagrodę „Pontifici” – Budowniczemu Mostów otrzymał abp Henryk Muszyński, metropolita gnieźnieński. Nagroda przyznana została za zasługi w szerzeniu wartości dobra wspólnego, dialogu i poświęcenia na rzecz bliźnich.

Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się 24 października w kościele św. Marcina w Warszawie. Rozpoczęła się Mszą św. koncelebrowaną, której przewodniczył kard. Józef Glemp, Prymas Polski. „Winniśmy jak najbardziej scalać to, co jest podziałem, jak najbardziej szukać wspólnoty. Kiedy łączymy – rzeczy małe stają się wielkimi, a wielkie nabierają Bożej mocy” – mówił w homilii kard. Glemp. Odnosząc się do słów czytań mszalnych podkreślił, że „podległość Chrystusowej prawdzie prowadzi do zacierania różnic miedzy ludźmi”.

Po Eucharystii, prezes warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej, Piotr M. A. Cywiński ogłosił nazwisko tegorocznego laureata. Przypomniał też, że nagroda „Pontifici”, ustanowiona w 50-lecie KIK ma ukazywać wartości bliskie klubowi, wartości, które wypływają ze współgrania dwóch postaw: działań na rzecz dobra wspólnego i postawy dialogu.
Sylwetkę i zasługi laureata, abp. Henryka Muszyńskiego, przedstawił w laudacji prof. Władysław Bartoszewski. „Mam pewne doświadczenie z prób budowania mostów. Jest to bardzo trudna praca. Rozumieją ją nieliczni” – powiedział. Podkreślił, że takie działania rzadko kiedy wywołują poklask, częściej prowadzą do zniechęcenia i zwątpienia. A jednak ci, którzy, jak abp Muszyński, poświęcają się pojednaniu i budowaniu mostów, nawet tak trudnych jak te między chrześcijanami i Żydami, czy Polakami i Niemcami – przynoszą owoce.
Prof. Bartoszewski przypomniał zasługi abp. Muszyńskiego z lat gdy przewodniczył Komisji KEP ds. dialogu z judaizmem. Zwrócił uwagę na znaczenie, jakie miało instytucjonalne wsparcie Komisji dla wszystkich ludzi dobrej woli, którzy angażowali się w ten dialog.
Mówił też o Zjazdach Gnieźnieńskich – dziele abp. Muszyńskiego i polskiego laikatu. Podkreślił, że zjazdy to „przeżycie, które trwa w sercu”, przypominanie proroczej wizji Jana Pawła II o Europie Ducha, Europie, co oddycha dwoma płucami. Na zakończenie przypomniał znakomity dorobek naukowy laureata i wyraził radość, że jest on doceniany nie tylko w kraju ale również na uniwersytetach zagranicą.

Abp Henryk Muszyński podziękował wszystkim, którzy wprowadzili go na drogę budowania pojednania. „Ja tej drogi nie wybierałem. Wszystkie zadania zostały mi zlecone przez Episkopat i Księdza Prymasa” – powiedział. Podkreślił też, jak ważne w kontekście dialogu z judaizmem było osobiste zaangażowanie Ojca Świętego Jana Pawła II i zaznaczył, że Zjazdy Gnieźnieńskie są również dziedzictwem europejskiej wizji papieża. Szczególne podziękowania zwrócił do prof. Bartoszewskiego. Podkreślił jego olbrzymie zasługi na rzecz pojednania i budowania mostów między ludźmi i narodami. „Jest on prawdziwym Pontifexem” – powiedział.

Metropolita gnieźnieński zaznaczył, że jednanie jest szczególnym zobowiązaniem każdego chrześcijanina. „Bóg pojednał nas w Chrystusie i zlecił nam posługę jednania” – przypomniał. Wyraził też wielką radość z faktu, że ostatnio słowa na temat pojednania można też usłyszeć z ust polityków.

W uroczystości oprócz Prymasa Polski, kard. Józefa Glempa wziął również udział kard. Henryk Gulbinowicz i wielu członków Klubu Inteligencji Katolickiej. Uroczystość uświetnił Chór KIK „Ars Cantata” pod batutą Borysa Somerschafa.

Abp Muszyński urodził się 20 marca 1933 r. w Kościerzynie (w ówczesnej diecezji chełmińskiej). Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne Pelplinie. Po święceniach kapłańskich, które otrzymał w 1957 r., ukończył specjalistyczne studia biblijne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Potem studiował w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, we Franciszkańskim Instytucie Biblijnym w Jerozolimie a także na uniwersytecie w Heidelbergu. Doktorat z teologii obronił w Jerozolimie w 1967 r. a 5 lat później w Rzymie doktorat z nauk biblijnych. Był profesorem biblistyki i prefektem w pelplińskim seminarium duchownym, wykładał biblistykę na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W 1979 r. przedłożył na tej uczelni rozprawę habilitacyjną. W latach 1981-84 pełnił na ATK obowiązki prodziekana Wydziału Teologicznego. Był także kierownikiem katedry Starego Testamentu oraz kuratorem katedry Archeologii Starożytnego Bliskiego Wschodu. W 1984 r. został dziekanem Wydziału Teologicznego ATK.

16 lutego 1985 r. Ojciec Święty Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym diecezji chełmińskiej. W 1986 r. został profesorem nadzwyczajnym. W 1987 r. został powołany na przewodniczącego Podkomisji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem. 23 grudnia 1987 r. Jan Paweł II powierzył mu obowiązki biskupa włocławskiego a 25 marca 1992 r został mianowany przez Jana Pawła II arcybiskupem-metropolitą gnieźnieńskim.

Abp Muszyński w latach 1994-99 był wiceprzewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski, a od 1996 r. – przewodniczącym Komitetu Krajowego Wielkiego Jubileuszu 2000.
W 2001 roku został uhonorowanym przez prezydenta Niemiec najwyższym niemieckim odznaczeniem – Wielkim Krzyżem Zasług z Gwiazdą za szczególne zaangażowanie na rzecz zbliżenia i kształtowania jak najlepszych stosunków między Polską a Niemcami. Niemiecka Rada Koordynacyjna Towarzystw Współpracy Chrześcijańsko-Żydowskiej wyróżniła go także Medalem im. Bubera-Rosenzweiga za zaangażowanie w dialog pomiędzy chrześcijanami a Żydami oraz pomiędzy Polakami a Żydami. Doceniono wtedy także fakt, że metropolita gnieźnieński zainicjował i popiera wykłady i badania z dziedziny judaizmu na polskich uczelniach katolickich.

Abp Muszyński podjął też tradycję organizowania Zjazdów Gnieźnieńskich, w nawiązaniu do Zjazdu z roku 1000, jako ważnych wydarzeń w dziedzinie duchowej i politycznej w skali europejskiej. Z jego inicjatywy 3 czerwca 1997 r., w tysięczną rocznicę śmierci św. Wojciecha odbył się II Zjazd Gnieźnieński, towarzyszący papieskiej pielgrzymce do Ojczyzny. Uczestniczył w nim Ojciec Święty Jan Paweł II i siedmiu prezydentów państw Europy Środkowej i Wschodniej. Kolejne Zjazdy – w roku bieżącym odbył się VII Zjazd – są bezpośrednią realizacją i popularyzacją nauczania Jana Pawła II, określającego miejsce Kościoła w Europie. Od IV Zjazdu (rok 2003) organizatorem zjazdów gnieźnieńskich jest Forum Świętego Wojciecha skupiające szereg znanych i zasłużonych inicjatyw polskiego laikatu.

Metropolita gnieźnieński jest cenionym biblistą i laureatem wielu cennych nagród i wyróżnień. Ma w swoim dorobku ponad 300 publikacji. Pełni także wiele ważnych funkcji w Kościele powszechnym. Jest członkiem Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan oraz członkiem watykańskiej Kongregacji Nauki Wiary, w której pracował z kard. Josephem Ratzingerem, obecnym papieżem Benedyktem XVI.

Nagroda „Pontifici” – Budowniczemu Mostów została ustanowiona przez Zarząd Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie w 2006 r. z okazji jubileuszu 50-lecia istnienia Klubu. Nagroda wręczana jest co roku 24 października, w dniu powstania warszawskiego KIK-u. Pierwsze wręczenie nagrody odbyło się w 2006 r. w nowej siedzibie KIKu przy ul. Freta 20/24A w Warszawie, a laureatem został prof. Andrzej Zoll.

Celem nagrody jest uhonorowanie przez środowisko polskiej inteligencji katolickiej osób ukazujących swoim życiem, że wartości dobra wspólnego, dialogu i poświecenia na rzecz bliźnich są nie tylko możliwe do realizacji, ale przynoszą też konkretne, pozytywne owoce. Laureaci nagrody są przykładem połączenia życia zawodowego z jednoczesnym zachowaniem podstawowych zasad moralnych życia społecznego.

Statuetka nagrody przedstawia dwie twarze, między którymi zachodzi zarazem wyraźny podział i łączność wzrokowa. Na jej odwrocie wygrawerowany jest cytat z Księgi Rodzaju w czterech językach (po hebrajsku, grecku, łacińsku i polsku): „Nie wiem. Czy ja jestem opiekunem mojego brata?” (NESCIO NUM CUSTOS FRATRIS MEI SUM?). Autorką projektu statuetki jest Magdalena Szmidt-Góra.