Abp Wiktor Skworc: niedziela spoiwem życia społecznego

O kulturotwórczej roli niedzieli, jej roli jako spoiwa życia społecznego oraz o konieczności promocji i ochrony tego dnia napisał metropolita katowicki i przewodniczący Komisji Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski abp Wiktor Skworc w słowie w związku z wprowadzeniem w życie ustawy o ograniczeniu handlu w niedzielę.

Autor przypomniał, że „niedziela ze swej natury jest własnością człowieka”, dlatego „należy ją w pełni zwrócić człowiekowi”. A zwracając się do ustawodawców zaapelował: „Państwo powinno niedzielę chronić prawem jako fundamentalne społeczne spoiwo i kulturową wartość”.

„Wspólne świętowanie, w tym przeżywanie wolnej od pracy niedzieli, być może pozostaje ostatnim sposobem, żeby – pomimo różnych podziałów i pluralizmu poglądów – uświadomić sobie prawdę o tym, że jesteśmy wspólnotą kulturową, obywatelską i religijną” – napisał metropolita górnośląski.

Zwrócił uwagę, że „na początku transformacji systemowej zaniedbano zabezpieczenie niedzieli”, mimo iż Konferencja Episkopatu Polski i kolejni biskupi Górnego Śląska „podkreślali podczas stanowych pielgrzymek mężczyzn i młodzieńców do Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich, że niedziela jest i zawsze powinna być Boże i nasza”. Wskutek tych zaniedbań „setki tysięcy obywateli naszego kraju, przede wszystkim kobiet, zmuszono do niekoniecznej niedzielnej pracy, a samą niedzielę zdegradowano, niszcząc po drodze te wartości, którym służyła” – przypomniał autor słowa.

Zauważył, że ostatnie dziesięciolecia przyniosły znaczny rozwój gospodarczy, zapewniając, że docenia też postęp technologiczny w Polsce, zarazem jednak zaznaczył, że skutkiem ubocznym „tych pozytywnych procesów jest znaczna przebudowa mentalności w wielu ważnych kwestiach społecznych”.

„Wobec tych złożonych zmian musimy stanąć w prawdzie, także we wspólnocie Kościoła. Chociaż społeczeństwo ma szansę na nowo odkryć wartość niedzieli jako „dnia Pańskiego” (dies Domini) i „dnia człowieka” (dies homini), to trzeba jasno podkreślić, że jako wspólnota wyznawców Chrystusa nie tylko nie obroniliśmy, ale i dostatecznie nie wzmocniliśmy niedzieli oraz chrześcijańskiego świętowania jako szansy budowania wspólnoty eklezjalnej i społecznej” – przyznał arcybiskup.

Odnosząc się do nauczania papieża Franciszka przypomniał kryteria wymienianych przezeń działań duszpasterskich: przyjąć, towarzyszyć, rozeznawać i integrować tych, którzy pozostają na marginesie egzystencji. Hierarcha podkreślił, że kryteria te wyrażają potrzebę „duszpasterskiego nawrócenia” i są kontynuacją myśli poprzednich papieży, którzy „w świętowaniu niedzieli odkrywali racje nie tylko chrześcijańskiej radości i odpoczynku, ale przede wszystkim solidarności”. „Wydaje się, że w chwili obecnej, kiedy świat definiują różnorakie kontrasty, opowiadanie się za międzyludzką solidarnością nabiera jeszcze bardziej wyrazistego znaczenia” – podkreślił przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP.

Zaznaczył, że „niedziela z ograniczonym handlem jest społeczną szansą, aby wzmocnić i budować darem czasu wspólnotę rodzinną, która jest fundamentem życia społecznego i narodowego”. Przypomniał ponadto, że „nadrzędną troską Kościoła jest rodzina, a szczególnie młode małżeństwa”, dla których powinna być przygotowana odpowiednia „oferta” duszpasterska. „Nie ma bardziej wyraźnego znaku tożsamości chrześcijańskiej jak wspólne przystąpienie do Stołu Pańskiego rodziców wraz z dziećmi. W wielu parafiach realizacji tego zadania służą m.in. prężnie działające zespoły śpiewacze, schole liturgiczne i wspólnoty ministranckie, zaś w proklamację słowa Bożego angażują się grupy dorosłych” – zauważył arcybiskup.

Obywatelski projekt ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele wpłynął do Sejmu we wrześniu 2016 roku. Po procesie procedowania podpisał go prezydent RP Andrzej Duda 20 stycznia 2018 roku. Z dniem 1 marca br. wchodzi w życie. Ustawa będzie wdrażana aż do 2020 roku, kiedy to będzie ochraniała wszystkie niedziele jako wolne od handlu.