Adwentowy Dzień Skupienia Diakonów Stałych na Jasnej Górze

Diakoni stali zgromadzili się dziś na Jasnej Górze na Adwentowym Dniu Skupienia. 50 lat temu papież Paweł VI przywrócił w Kościele rzymskokatolickim po tysiącu latach posługę diakonatu stałego. Obecnie na świecie posługuje ponad 45 tys. stałych diakonów w prawie 130 krajach, w Polsce jest ich 26.

Diakon stały może odprawiać nabożeństwa, błogosławić śluby, prowadzić pogrzeby, udzielać Komunii św. i głosić kazania. W odróżnieniu od kapłana nie może jednak sprawować Eucharystii, spowiadać i udzielać sakramentu namaszczenia chorych. Diakon stały, który przyjmuje święcenia, wchodzi do stanu duchownego i jest automatycznie inkardynowany do danej diecezji, jak każdy kapłan.

Spotkaniu diakonów stałych na Jasnej Górze przewodniczył bp Rudolf Pierskała z Opola. Przypomniał, że diakonat stały był obecny w Kościele od początku jego istnienia, a teraz po wiekach trzeba do niego wrócić. – Te powołania się rodzą. Wymaga to jeszcze czasu, dojrzewania, dojrzałości, zwłaszcza też u księży proboszczów – zauważył bp Pierskała. Zwrócił też uwagę, że swoistym wstępem do posługi diakonatu jest w Polsce posługa nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. Niektórzy z nich poczuli powołanie do czegoś więcej, do głębszej posługi. Tak to idzie, taka droga naturalnego dojrzewania i to służy dobru. Kościół zawsze miał tę posługę i trzeba do niej wrócić – powiedział hierarcha.

Waldemar Rozynkowski z diec. toruńskiej był szóstym diakonem stałym Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, na co dzień jest mężem i ojcem, zawodowo pracuje jako profesor Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika. – Jest to rodzaj powołania – tłumaczy i wyjaśnia, że oprócz formacji, zgody biskupa, ważny jest kontekst rodzinny, bo w przypadku żonatych kandydatów do święceń musi być zgoda żony. Zauważył też, że posługa diakona stałego jest wciąż nowością w Kościele w Polsce, stąd także wierni jej się „uczą”, to jeszcze kwestia mentalności, przyzwyczajeń, a sam diakon musi wykazać się dużą pokorą i cierpliwością.

50 lat temu papież Paweł VI przywrócił w Kościele rzymskokatolickim po tysiącu latach posługę diakonatu stałego. Uczynił to ogłaszając 18 czerwca 1967 r. mottu proprio „Sacrum diaconatus ordinem” z ogólnymi normami przywrócenia tego kościelnego urzędu. Do tego czasu święcenia diakonatu otrzymywali jedynie bezżenni mężczyźni, kandydaci do stanu kapłańskiego.

W ciągu trzyletniego okresu przygotowawczego kandydaci na diakonów stałych pogłębiają swoją duchowość, uczą się m.in. głoszenia kazań i śpiewu kościelnego. Podczas święceń diakonatu, których udziela im biskup przez nałożenie rąk na ich głowy, ślubują posłuszeństwo ordynariuszowi swojej diecezji i jego następcom. Zobowiązani są również, tak jak inne osoby duchowne, do codziennego odmawiania modlitwy brewiarzowej.

Według prawa kanonicznego kandydat do diakonatu stałego – mężczyzna nieżonaty i zobowiązujący się do celibatu – może przystąpić do święceń po ukończeniu 25. roku życia. Kandydat związany małżeństwem musi mieć ukończonych 35 lat i posiadać pisemną zgodę żony. Episkopat danego kraju może wydać zarządzenie o podwyższeniu wieku kandydatów do diakonatu. Prawo kanoniczne nie wyznacza górnej granicy święceń. Zazwyczaj konferencje biskupie ustalają ten wiek na 50 lat dla mężczyzny, który całkowicie poświęca się posłudze diakonackiej oraz 55 lat dla tego, który oprócz diakonatu pracuje zawodowo.

Historia diakonatu stałego sięga czasów apostolskich. W Liście do Filipian (Flp 1,1) Paweł Apostoł wymienia diakona obok biskupa. Diakon pełnił funkcje liturgiczne, nauczycielskie i charytatywne w Kościele i w związku z tym musiał posiadać określone kwalifikacje moralne, które św. Paweł wymienia w Pierwszym Liście do Tymoteusza (1 Tym 3,1-13). Również pisma Ojców Kościoła potwierdzają od początku hierarchiczną strukturę Kościoła, łącznie z urzędem diakonatu.

Diakonat stały jest i dziś integralną częścią Kościoła katolickiego na wszystkich kontynentach i odgrywa w nich znaczącą rolę, szczególnie w Ameryce Północnej i Europie Zachodniej. W Polsce diakoni stali posługują w 8 diecezjach, w kilku innych przygotowują się kandydaci.