Amerykański sąd: zamrożone embriony są dziećmi

Sąd Najwyższy stanu Alabama orzekł, że zamrożone embriony powstałe podczas leczenia bezpłodności są dziećmi w świetle prawa stanowego. Decyzja została podjęta w dwóch sprawach dotyczących bezprawnej śmierci. Pozew złożyły trzy pary, których zamrożone zarodki zostały zniszczone w wyniku wypadku w klinice leczenia niepłodności. Sędziowie odnieśli się do antyaborcyjnego paragrafu w konstytucji Alabamy i prawa pochodzącego z 1872 roku.

„Nienarodzone dzieci są 'dziećmi’ niezależnie od ich etapu rozwoju, fizycznej lokalizacji lub innych dodatkowych cech” – napisał sędzia Jay Mitchell w przyjętej przez większość decyzji sądu. Sąd orzekł, że płody zabite podczas ciąży kobiety podlegają ustawie Alabamy o bezprawnej śmierci nieletniego.

Orzeczenie wywołało lawinę ostrzeżeń o możliwych konsekwencjach dla leczenia niepłodności i zamrażania zarodków, które wcześniej były klasyfikowane przez sądy jako „własność”. Paula Amato, prezes American Society for Reproductive Medicine, powiedziała, że decyzja o traktowaniu zamrożonych zapłodnionych komórek jajowych jako prawnego odpowiednika dziecka może ograniczyć dostępność do nowoczesnej opieki zdrowotnej.

Powodowie w sprawie z Alabamy zostali poddani zabiegowi zapłodnienia in vitro, w wyniku którego powstało wiele zarodków. Niektóre z nich zostały wszczepione i doprowadziły do zdrowych narodzin. Pary zapłaciły za zamrożenie pozostałych w magazynie w Mobile Infirmary Medical Centre. W 2020 r. jeden z pacjentów wszedł do magazynu upuścił pojemnik z embrionami na podłogę i „zabił”, głosi wyrok.

Działacze antyaborcyjni z zadowoleniem przyjęli decyzję sędziów. „Każda istota ludzka, od najmniejszego zarodka do osoby starszej, ma nieocenioną wartość, która zasługuje na ochronę prawną” – powiedziała w oświadczeniu Lila Rose, prezes i założycielka Live Action. Sędzia główny Tom Parker wydał opinię zbieżną, w której zacytował Biblię, aby wyjaśnić znaczenie wyrażenia „świętość życia nienarodzonego” w Konstytucji Alabamy. „Nawet przed narodzinami wszystkie istoty ludzkie są obrazem Boga, a ich życie nie może zostać zniszczone bez naruszenia Jego chwały” – powiedział Parker.

Sędzia Greg Cook, który złożył jako jedyny głos sprzeciwu wobec opinii większości sędziów, powiedział, że ustawa z 1872 r. nie definiuje terminu „małoletnie dziecko”. Orzeczenie „prawie na pewno położyłoby kres tworzeniu zamrożonych embrionów poprzez zapłodnienie in vitro (IVF) w Alabamie”.

Po decyzji Sądu Najwyższego w Waszyngtonie w 2022 r. stany uzyskały kontrolę nad decyzjami co do aborcji. Od tej pory władze federalne nie mogą nakazywać poszczególnym stanom liberalizacji prawa aborcyjnego. Sekretarz prasowa Białego Domu Karine Jean-Pierre powiedziała, że decyzja w Alabamie jest wynikiem obalenia przez Sąd Najwyższy wyroku w sprawie Roe przeciwko Wade z 1973 r., który zakładał, że amerykańska konstytucja gwarantuje prawo do aborcji na życzenie do momentu przeżywalności płodu poza ciałem matki. Jean-Pierre obwiniła republikańskich mandatariuszy za odmawianie kobietom dostępu do opieki reprodukcyjnej i ratowania w nagłych przypadkach.