Analiza wyzwań stojących przed Kościołem

W Instytucie Statystyki Kościoła Katolickiego odbyło się kolejne spotkanie Forum Społecznego Michała Archanioła.

Tematem spotkania była aktualna sytuacja społeczna w Polsce. Uczestniczyli w nim duchowni oraz świeccy reprezentujący różne środowiska Kościoła w Polsce.

Diagnoza

Uczestnicy Forum Społecznego zwrócili przede wszystkim uwagę na fakt, że Kościół katolicki w Polsce jest przedmiotem wielu ataków w przestrzeni publicznej. Obserwuje się w Polsce formę antyklerykalizmu odgórnego, instytucjonalnego. Jakość relacji państwo-Kościół w wielu aspektach przypomina tę, która istniała w Polsce latach ’50 i ’60 XX wieku. Wiąże się to nierzadko z faktem, że sposób stosowanej w mediach narracji na temat Kościoła oraz stosowane kategorie socjologiczne są nietrafne oraz nieprecyzyjne. W obliczu przemian po roku 1989 nie wydaje się rzeczą możliwą powrót do sposobu komunikacji w obrębie Kościoła, jaki dominował za czasów prymasa Wyszyńskiego. Skuteczność ewangelizacji i obrony chrześcijańskich wartości wymaga zaangażowania katolików również na poziomie lokalnym.

Ponadto przedmiotem dyskusji Forum była katastrofa demograficzna, na skutek której starzeje się polskie społeczeństwo. Wskazano, że zerwana została ciągłość pomiędzy potencjałem demograficznym a ekonomicznym naszego kraju. Powodem niskiej dzietności jest w dużej mierze trudna sytuacja ekonomiczna młodych ludzi. Ponadto obserwuje się lęk przed odpowiedzialnością, co prowadzi do „epidemii konkubinatu”.

Wyzwania

W obliczu takich zagrożeń Kościół w Polsce stoi przed wyzwaniem otwartego oraz zrozumiałego komunikowania katolickiej nauki społecznej w debacie publicznej. Komunikowanie podstawowych zasad katolickiej nauki społecznej może skutecznie odbywać się obecnie poprzez funkcjonowanie wielu ośrodków intelektualnych oraz niezależnych mediów. Obrona katolickich wartości wymaga konkretnego demaskowania środowisk łamiących wolność religijną w naszym kraju i wyrażających się z nienawiścią na temat Kościoła oraz chrześcijaństwa. W tym kontekście uczestnicy Forum zwrócili uwagę na listy pasterskie bp. Piotra Libery do wiernych swojej diecezji, jako przykład skutecznego komunikowania zasad i wartości chrześcijańskich. Niezależnie od tego rodzi się potrzeba przemyślenia – w obrębie Kościoła w Polsce i w oparciu o zasady katolickiej nauki społecznej – miejsca i roli Kościoła we współczesnym społeczeństwie polskim.

Ponadto nowy temat roku duszpasterskiego zwraca uwagę na potrzebę edukacji elit nie tylko w katolickich szkołach, uniwersytetach ale również parafiach. Nadal przed Kościołem w Polsce stoi zadanie aktywizacji osób świeckich do udziału w życiu parafialnym oraz społecznym.