„Arabska wiosna” laureatem Nagrody Sacharowa

Ruch przemian w Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie został laureatem tegorocznej Nagrody im. A. Sacharowa przyznawanej przez Parlament Europejski.

Nagroda przypadła przedstawicielom „wiosny arabskiej” z Egiptu, Libii, Tunezji oraz Syrii – poinformowano 27 października w Strasburgu. Kandydatury do nagrody zaproponowały frakcje chrześcijańskich demokratów, socjaldemokraci, liberałowie i Zieloni. W uzasadnieniu podkreślono, że Nagroda Sacharowa ma stanowić wsparcie dla dokończenia przemian w krajach Bliskiego Wschodu, gdyż jeszcze w żadnym z tych krajów nie wprowadzono jeszcze nowego porządku.

Jednym z pięciu przedstawicieli „arabskiej wiosny” jest nieżyjący już Mohamed Bouazizi z Tunezji. Podpalił się on w grudniu ub.r. w proteście przeciwko działaniom władz, co przyczyniło się do wybuchu fali protestów w jego kraju, a potem w kolejnych państwach arabskich. Asmaa Mahfouz z Egiptu reprezentuje demonstrantów, którzy przez kilka tygodni okupowali plac Tahrir w Kairze. Ahmed az-Zubair as-Sanusi walczył w Libii przeciwko dyktaturze, podobnie jak dwaj przedstawiciele Syrii – Razan Zaitouneh i karykaturzysta Ali Farzat, który ostatnio był torturowany.

Decyzję o przyznaniu nagrody przedstawicielom „arabskiej wiosny” podjęli przewodniczący frakcji w Parlamencie Europejskim i przewodniczący Parlamentu Europejskiego. Do nagrody kandydował także dziennikarz białoruski Dzmitrij Bandarenka i wioska pokoju San José de Apartadó w Kolumbii. Obie kandydatury trafiły do ścisłej grupy kandydatów.

Nagrodę im. Andrieja Sacharowa „Za wolność myśli” przyznaje Parlament Europejski co roku od 1988 roku. Otrzymują ją osoby lub instytucje, które w sposób szczególny angażują się w prawa człowieka i w ochronę mniejszości, w poszanowanie praw narodów i wolności duchowej. Nagrodę w wysokości 50 tys. euro tradycyjnie wręcza przewodniczący Parlamentu Europejskiego podczas grudniowego posiedzenia Parlamentu. Jej patronem jest rosyjski fizyk i dysydent polityczny, laureat Pokojowej Nagrody Nobla z 1975 roku, Andriej Sacharow (1921-89).

Wśród dotychczasowych laureatów tej Nagrody są m.in. były sekretarz generalny ONZ Kofi Annan i były prezydent Republiki Południowej Afryki Nelson Mandela. W ubiegłym roku otrzymał ją kubański dysydent Guillermo Farinas.

Przyznawanie nagrody odbywa się w kilku etapach. Kandydatów zgłaszają posłowie i ich frakcje. Następnie spośród nich komisje zagraniczna i rozwoju wybierają trzech finalistów. Ostatecznego laureata wybiera konferencja przewodniczących wszystkich frakcji oraz przewodniczący Parlamentu Europejskiego.