Archidiecezja gnieźnieńska podsumowała pomoc Ukrainie

Blisko 4,5 tysiąca Ukraińców otrzymało w ciągu minionego roku pomoc od Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej. Niezależnie pomagały parafie, stowarzyszenia i wspólnoty duszpasterskie organizując wsparcie rzeczowe, lokalowe, duchowe i psychologiczne. Pomoc udzielana była zarówno uchodźcom przybywającym do archidiecezji gnieźnieńskiej, jak i wysyłana na Ukrainę.

Zakwaterowanie

Przybywający do archidiecezji gnieźnieńskiej uchodźcy z Ukrainy znaleźli dach nad głową zarówno w parafiach, jak i w budynkach należących do diecezji. Matki z dziećmi i osoby starsze przyjmowane były zarówno w małych wspólnotach wiejskich, jak i dużych parafiach miejskich. Licząca nieco ponad 500 wiernych parafia w Gąskach, jedna z najmniejszych w archidiecezji gnieźnieńskiej, przyjęła 11 osób w tym 3 mamy i 7 dzieci. Zamieszkali w miejscowej plebanii, a o pomoc materialną zadbała cała wspólnota. Parafia w Giewartowie przyjmowała duże grupy uchodźców w kilku turach. Gościła też tych, którzy zatrzymywali się na odpoczynek przed dalszą drogą np. do rodzin na zachodzie Europy. Dach nad głową i wszelkie potrzebne wsparcie zapewniła też uchodźcom mała parafia w Kowalewie, gdzie miejscowy proboszcz do teraz organizuje konwoje z darami dla Ukraińców pozostających w kraju. W wielu miejscach parafianie pomagali wyremontować i zaadaptować mieszkania dla potrzebujących. Było tak m.in. w Gniewkowie. W Żydowie z kolei działała specjalna grupa wsparcia, która koordynowała świadczoną pomoc. Uruchomiono specjalne biuro pomocowe oraz punkt wydawania odzieży i rzeczy pierwszej potrzeby.

Uchodźcy z Ukrainy znaleźli również schronienie w budynkach należących do diecezji. W pobliżu katedry i kurii metropolitalnej w Gnieźnie przygotowano i oddano do ich dyspozycji kilka mieszkań. Potrzebujących przyjęło również seminarium duchowne, Centrum Edukacyjno-Formacyjne w Gnieźnie, Dom Rekolekcyjny w Rościnnie, klasztor Franciszkanów w Pakości. Uchodźcy zamieszkali również w Domu Prymasa Polski.

Pomoc rzeczowa i pieniężna

Zbiórki żywności, odzieży, artykułów higienicznych, koców, śpiworów i rzeczy dla dzieci organizowane były spontanicznie od momentu wybuchu wojny. W Gnieźnie już w pierwszych dniach uchodźczego kryzysu zaczęto zbierać wolontariuszy i przygotowywać magazyny z żywnością i odzieżą, z których zasobów potrzebujący mogli później korzystać. Zbiórki organizowały też wspólnoty parafialne, młodzież i organizacje np. Rycerze Kolumba. W niektórych pomoc rzeczowa była świadczona równolegle dla osób przybyłych i tych, które musiałby pozostać w Ukrainie. Parafie same organizowały transporty lub korzystały z transportów organizowanych przez większe wspólnoty. W zakresie pomocy materialnej współpracowały także z lokalnymi władzami. Na archidiecezjalnej stronie internetowej prowadzony był aktualizowany rejestr miejsc, które udzielały pomocy Ukraińcom.

Organizowana była także pomoc finansowa. Oprócz zbiórki Caritas tuż po wybuchu wojny, archidiecezja gnieźnieńska przekazała na rzecz Caritas Diecezji Charkowsko-Zaporoskiej w Ukrainie ofiary z tacy zebranej podczas sumy odpustowej w uroczystości odpustowe ku czci św. Wojciecha. Była to kwota blisko 22 700 złotych. Pieniądze pomogły w zapewnieniu żywności i rzeczy pierwszej potrzeby mieszkańcom terenów ogarniętych walkami.

Prymas Polski abp Wojciech Polak przekazał również przenośną stację zasilania dla ukraińskiej greckokatolickiej parafii w Czernicy pod Lwowem, w której zakupie pomogli mieszkańcy archidiecezji gnieźnieńskiej. Zakup agregatu prądotwórczego sfinansowała także parafia w Miłosławiu. Urządzenie trafiło do jednej z rodzin w Żytomierzu.

W ostatnim czasie parafie odpowiedziały również na apel Caritas Polska organizując „Paczkę dla Ukrainy”. Wspomniana parafia w Miłosławiu przygotowała 41 kartonów z pomocą. Parafia w Skokach wypełniła i przekazała 52 takie paczki, także z pomocą dzieci z miejscowej szkoły. Paczki przygotowały także posługujące w domu Prymasa Polski siostry franciszkanki, a do akcji przyłączyły się również franciszkanki z prowincji amerykańskich.

Pomoc duchowa, psychologiczna i edukacyjna

We wszystkich wspólnotach archidiecezji gnieźnieńskiej trwała w ciągu minionego roku modlitwa o pokój w Ukrainie. Krótko po wybuchu wojny 26 lutego w specjalnym komunikacie Prymas Polski abp Wojciech Polak zaapelował, aby wierni gromadzili się w kościołach na odmawianie Różańca i Koronki do Bożego Miłosierdzia oraz by w każdej parafii odprawiano dodatkowe Msze św. o pokój i odmawiano suplikacje. Na czas Wielkiego Postu metropolita gnieźnieński udzielił wszystkim kapłanom pozwolenia, aby w dni powszednie Wielkiego Postu mogli sprawować Mszę św. z formularza o pokój.

W intencji pokoju modlono się w wielu parafiach w czasie wielkopostnych nabożeństw Drogi Krzyżowej. W parafii w Murowanej Goślinie w intencji pokoju przez cały Wielki Post 2022 trwała wieczysta adoracja. W Kłecku młodzież realizowała inicjatywę „Razem dla Ukrainy” – wielkopostne akty ofiarowane w intencji Ukrainy i pokoju na świecie – post w każdą środę o chlebie i wodzie w intencji zakończenia wojny oraz w każdy piątek całonocna adoracja Najświętszego Sakramentu.

W parafii w Murowanej Goślinie w intencji pokoju przez cały Wielki Post 2022 trwała wieczysta adoracja.

Z uchodźcami modlił się również Prymas Polski abp Wojciech Polak m.in. podczas greckokatolickich liturgii w Inowrocławiu oraz odwiedzając poszczególne miejsca, gdzie byli przyjmowani, np. w Rościnnie, uczestnicząc w obchodach Niedzieli Palmowej wraz z uchodźcami i tamtejszymi mieszkańcami.

Dziś Msze św. w obrządku greckokatolickim celebrowane są regularnie w Gnieźnie, Wągrowcu i Inowrocławiu.

Uchodźcy z Ukrainy mieli również zapewnioną pomoc psychologiczną oraz wsparcie w adaptacji w nowych warunkach m.in. przy zapisywaniu dzieci do szkół, znalezieniu zatrudnienia, sprawach prawnych. W kilku miejscach m.in. w Gnieźnie, Chodzieży, Żydowie zorganizowane zostały także grupowe lekcje języka polskiego.

Inne inicjatywy

Wśród podejmowanych przez parafie działań były także te o charakterze kulturalnym i skierowanym do najmłodszych. W Murowanej Goślinie odbył się koncert, z którego dochód przekazano na pomoc Ukrainie. W parafii farnej we Wrześni rodzice ministrantów przygotowali kiermasz ciast, a pieniądze z ich sprzedaży przekazali na pomoc Ukrainie. Z myślą o najmłodszych i ich mamach organizowano w wielu miejscach zabawy z okazji Dnia Kobiet, Dnia Matki i Dnia Dziecka. Zabawa taka z udziałem ukraińskich rodzin mieszkających w Gnieźnie odbyła się m.in. w Centrum Edukacyjno-Formacyjnym w Gnieźnie. Wziął w niej udział także Prymas Polski. Organizowano także spotkania integracyjne, w czasie których uchodźcy z Ukrainy mieli okazję poznać nie tylko swoich nowych polskich sąsiadów, ale także siebie nawzajem. Latem odbywały się również rodzinne pikniki m.in. w Rościnnie, gdzie w Domu Rekolekcyjnym Archidiecezji Gnieźnieńskiej schronienie znalazło blisko 70 osób w tym wiele dzieci. W domu urządzono tzw. „sklepy społeczne” – w jednym pomieszczeniu ubrania, buty itp., w drugim środki higieniczne, artykuły drogeryjne, pampersy, rzeczy dla dzieci. Wszystko opisane po ukraińsku. Potrzebujący mogli z tego korzystać wedle potrzeby. Odpowiedzialny za dom ksiądz pomagał w formalnościach. Udostępnił też Ukraińcom busa. Uchodźcy mogli też liczyć na opiekę medyczną.

Ukraińskie rodziny włączały się też w życie lokalnych społeczności, dziękując za serdecznie przyjęcie np. rodzimymi wypiekami i specjałami. Uczestniczyły też w parafialnych i diecezjalnych wydarzeniach m.in. we wspomnianych obchodach świętowojciechowych w Gnieźnie. Wielu z tych, którzy pozostali w Polsce do świąt Bożego Narodzenia, uczestniczyło w świętowaniu razem z Polakami. Na wieczerzy wigilijnej u abp. Henryka Muszyńskiego gościli Ukraińcy mieszkający w sąsiedztwie arcybiskupa seniora. Uchodźcy modlili się także przed Ikoną Matki Bożej Jasnogórskiej, która w ostatnich dziesięciu miesiącach – co zbiegło się z czasem trwającej wojny – nawiedzała parafie archidiecezji gnieźnieńskiej. We wzruszających słowach wypowiadali słowa wdzięczności za gościnę w parafiach i rodzinach, prosząc Maryję o umocnienie, o rychłe ustanie wojny i upragniony pokój.

Centrum Pomocy Migrantom i Uchodźcom

Od listopada 2022 roku w Gnieźnie działa Centrum Pomocy Migrantom i Uchodźcom uruchomione przez Caritas Archidiecezji gnieźnieńskiej. W placówce można skorzystać z pomocy psychologa i doradcy ds. zatrudnienia lub doradcy ds. integracji, który wspiera w załatwianiu spraw codziennego życia na obczyźnie. Centrum regularnie organizuje także materialną pomoc dla Ukraińców z terenów objętych walkami. Z inicjatywy dwóch ukraińskich wolontariuszek zorganizowano tam m.in. wyrób świec okopowych, które dają ciepło i światło, a więc są przydatne tam, gdzie brakuje prądu. Do wyrobu świec wykorzystuje się kartony, puszki po konserwach i resztki świec oraz parafiny, których zbiórkę Caritas Gnieźnieńska zorganizowała wśród mieszkańców Gniezna. Z pomocy centrum skorzystało jak dotąd ponad pół tysiąca osób.